Definitie:
Sociale veiligheid is het gevoel van verbondenheid tussen alle betrokkenen, ouders, leerlingen en collega’s onderling. Sociale veiligheid wordt ervaren als psychische en fysieke veiligheid niet door handelingen van anderen wordt aangetast.
Verantwoording definitie:
Als leerlingen zich met elkaar verbonden voelen neemt het gevoel van veiligheid toe. Leerlingen die zich prettig voelen profiteren meer van het onderwijs dan leerlingen die dat niet zo ervaren. Een gevoel van veiligheid leidt tot een beter leerklimaat (Geerts & van Kralingen, 2016). Zich beschermd en veilig voelen op school heeft betrekking op alle groepen in de school; werknemers onderling, leerlingen onderling en werknemers en leerlingen en werknemers en de ouders/verzorgers van de leerlingen (Voion, sd). Een veilige school met een positieve sfeer ontstaat als de school optreedt tegen ongewenst gedrag. Hieronder vallen onder andere pesten, uitschelden, discriminatie, geweld, agressie en (seksuele) intimidatie (Rijksoverheid, sd) (Voion, sd). Naast het tegengaan van ongewenste gedragingen zorgt een duidelijk beleid ook voor een sociaal veilig klimaat. Als elke betrokkene weet wat er van hem wordt verwacht in gedrag, houding en communicatie schept dat duidelijkheid en kan men zich aan deze afspraken houden (Veiligheid.nl, sd) (Reijnen van der Waerden, 2017) (Verus.nl, 2015).
Bovenstaande definities zijn een samenvoeging van de vier hieronder genoemde definities. We hebben getracht een zo volledig mogelijke definitie te maken die betrekking heeft op de gehele wikiwijs.
Sociale veiligheid op scholen komt voort uit een veilig schoolklimaat wat bestaat uit een gevoel van verbondenheid tussen studenten en docenten, sterk leiderschap, een duidelijke pedagogische visie en goede communicatie.
Een sociaal veilige school is een school waar géén plaats is voor (ongewenst) grensoverschrijdend gedrag. Sociale veiligheid is het zich beschermd weten en voelen tegen (dreiging van) gevaar. Dit heeft betrekking op alle groepen in school; tussen werknemers onderling, tussen leerlingen onderling en tussen werknemers en (minderjarige) leerlingen en/of ouders. Grensoverschrijdend gedrag kan daarbij allerlei vormen aannemen zoals agressie en geweld, seksuele intimidatie, discriminatie, homo-intimidatie en pesten.
Een school is veilig als de sociale, psychische en fysieke veiligheid van leerlingen niet door handelingen van anderen wordt aangetast. Dat betekent dat er een veilige en positieve sfeer is op school. Het betekent ook dat de school optreedt tegen pesten, uitschelden, discriminatie, geweld en andere vormen van ongepast gedrag, en deze zoveel mogelijk voorkomt.
Een sociaal veilig klimaat is een belangrijke voorwaarde voor kinderen om zich goed te kunnen ontwikkelen. Sociale veiligheid is de manier waarop mensen met elkaar om horen te gaan, een duidelijk beleid zorgt ervoor dat iedere betrokkenen weet wat van hem wordt verwacht in gedrag, houding en communicatie.
Bibliografie
Geerts, W., & van Kralingen, R. (2016). Handboek voor leraren. Bussum: Uitgeverij Coutinho.
Reijnen van der Waerden, L. (2017, januari). https://www.kieresoe.nl/wp-content/uploads/2018/05/Sociale-veiligheid-en-visievorming.pdf . Opgehaald van: https://www.kieresoe.nl/wp-content/uploads/2018/05/Sociale-veiligheid-en-visievorming.pdf
Rijksoverheid. (sd). https://www.onderwijsinspectie.nl/onderwerpen/sociale-veiligheid/zorgplicht-veiligheid-leerlingen. Opgeroepen op 2020, van: https://www.onderwijsinspectie.nl/onderwerpen/sociale-veiligheid/zorgplicht-veiligheid-leerlingen
Veiligheid.nl. (sd). https://www.veiligheid.nl/kinderveiligheid/professionals/scholen/sociale-veiligheid?gclid=Cj0KCQiA6Or_BRC_ARIsAPzuer8izJCrbCcJHywPCQe3P2YWY2XoAf993O6LLLwy5LF-Ya8Y0mP5nQYaAjyqEALw_wcB. Opgeroepen op 2020, van: https://www.veiligheid.nl/kinderveiligheid/professionals/scholen/sociale-veiligheid?gclid=Cj0KCQiA6Or_BRC_ARIsAPzuer8izJCrbCcJHywPCQe3P2YWY2XoAf993O6LLLwy5LF-Ya8Y0mP5nQYaAjyqEALw_wcB
Verus.nl. (2015, maart 5). https://www.verus.nl/actueel/nieuws/micha-de-winter-bij-een-goede-school-zit-sociale-veiligheid-in-het-dna. Opgehaald van: https://www.verus.nl/actueel/nieuws/micha-de-winter-bij-een-goede-school-zit-sociale-veiligheid-in-het-dna
Voion. (sd). https://www.voion.nl/veilig-en-vitaal-werken/sociale-veiligheid/sociale-veiligheid/wat-is-sociale-veiligheid/. Opgeroepen op 2020, van: https://www.voion.nl/veilig-en-vitaal-werken/sociale-veiligheid/sociale-veiligheid/wat-is-sociale-veiligheid/