Rivierklei

Elke keer als een rivier overstroomt, bezinken op de oever kleideeltjes die met het water worden aangevoerd vanuit de bergen. In rivierklei kan bodemontwikkeling niet zo gemakkelijk op gang komen. Bij een volgende overstroming raakt de klei immers bedekt met een nieuw laagje. Bovendien is rivierklei compact, en dat maakt het lastig voor lucht, water, plantenwortels en gravende organismen om binnen te dringen en bodemvormend werk te doen.

Uiterwaarden horen bij het rivierenlandschap. Het zijn de stukken grond tussen het zomerbed van een rivier en de hoge winterdijk. Bij hoogwater mogen ze onderstromen. Op deze manier wordt voorkomen dat de mensen die achter de dijken wonen natte voeten krijgen. Uiterwaarden hebben echter niet altijd bij de rivieren gehoord, want voordat rivieren dijken hadden waren er geen uiterwaarden. Voordat er uiterwaarden waren, zetten overstromingen grote stukken land onder water.

Uiterwaarden zijn niet helemaal vlak; sommige delen liggen lager. Die lage delen vormen diepe kommen waarin zware klei is afgezet, zogenaamde komklei. De afzetting van dikke pakketten komklei vond plaats in de periode vóór de bedijking, toen de rivieren nog vrij konden overstromen.
Nu de rivieren bedijkt zijn, overstromen de uiterwaarden nog steeds, alleen binnen de dijken. In de laaggelegen komgronden blijft het water het langst staan. Slib dat in het rivierwater zweeft, bezinkt en zet een nieuw laagje komklei af. Komgronden groeien dus nog elk jaar aan, maar worden ook steeds minder diep. Omdat komgronden lang vochtig blijven, zijn ze niet erg geschikt voor landbouw. Boeren gebruiken ze vooral als grasland: om het vee op te laten grazen of om 's zomers te hooien.

Op het bovenste plaatje de rivier zoals deze vroeger was, zonder dijken.

 

 

 

 

 

 

 

 

   

Maak na het kijken van de 3 video's de volgende vragen in je werkdocument:

  1. Hoe ontstaat rivierklei?
  2. Hoe zijn "kommen" en "oeverwallen" ontstaan?
  3. Oeverwallen worden gebruikt voor . . . . . . . .  en kommen voor . . . . . . . ..  Verklaar dat vanuit de bodemkundige verschillen.
  4. Wat zijn uiterwaarden? Waar worden ze voor gebruikt?

Ontstaan van rivierkleigebied https://www.schooltv.nl/video/ontstaan-van-het-rivierkleigebied-waarom-zit-er-een-bocht-in-een-rivier/#q=rivierklei

Uiterwaarden https://www.schooltv.nl/video/uiterwaarden-extra-land-voor-de-boer/#q=uiterwaarden

Ruimte voor de rivier https://www.schooltv.nl/video/ruimte-voor-de-rivier-hoe-voorkomen-we-overstromingen/#q=ruimte%20voor%20de%20rivier