Context
De docenten hebben de beleidsstukken doorgenomen en zijn tot de conclusie gekomen dat de scholen duidelijke beleidsstukken hebben over sociale veiligheid op school. Daarentegen kan er wel geconcludeerd worden dat geen enkele school een duidelijke uitleg heeft over de preventie van sociale veiligheid op school. Zo is er op geen enkele school bekendheid over de preventie van sociale veiligheid op social media.
Uit onderzoek is gebleken dat leerlingen niet weten hoe zij met social media om moeten gaan (Halem, 2017). Het is voor de ontwikkeling van de leerlingen belangrijk dat zij weten dat er grenzen zijn op social media en wat zij moeten doen als er vervelende situaties gebeurd zijn. Doordat leerlingen niet weten hoe zij met social media om moeten gaan, zijn er diverse situaties ontstaan. Zo is er pasgeleden een meisje doodgegaan omdat zij een challenge via Tiktok had gedaan (RTL nieuws, 2021). Dit is onder groepsdruk gebeurt. Ook worden kinderen door social media onderdruk gezet. Kinderen delen tegenwoordig heel veel op social media, maar ze hebben niet door wat de gevolgen hiervan zijn. De leerlingen leren tijdens deze lessen de gevaren van social media.
De lessenreeks is ter preventie voor sociale onveiligheid op social media. Hoe eerder zulke lessen gegeven worden, hoe beter- en daarom is ervoor gekozen om deze lessenreeks te maken voor vmbo-leerlingen. Tevens kunnen de lessen ook op het mbo worden gegeven. De methode en de opdrachten zijn zo gemaakt dat het voor ieder niveau en leeftijd toepasbaar is. De opdrachten zijn toegankelijk, een klein beetje confronterend maar wel uitdagend. Doordat de lessen toegankelijk zijn, sluiten de opdrachten aan bij de belevingswereld van de leerlingen, waardoor de leerlingen de theorie goed vergaren. De docenten zijn tijdens de lessen fysiek aanwezig, waardoor zij kunnen waarborgen dat er een veilig klimaat aanwezig is in de klas (Geerts & van Kralingen, 2016).
Interventies
De lessen zijn zo opgebouwd dat de leerlingen eerst informatie krijgen over de les en er is een kleine terugblik op de vorige les. Vervolgens gaan de leerlingen in groepjes uit een. De groepjes zijn van tevoren gemaakt, zodat verschillende soorten lerende leerlingen bij elkaar zitten. Hierdoor ontstaat er wederzijdse afhankelijkheid. De leerlingen leren op deze manier meer van elkaar, dan wanneer zij zelf groepjes mogen maken. Vervolgens komen de leerlingen weer bij elkaar om de opdrachten met elkaar te bespreken. Hierdoor kunnen de docenten controleren of zij de opdrachten hebben begrepen (Geerts & Van Kralingen, 2016). Aan het einde van de les gaan de leerlingen individueel terugblikken op wat zij geleerd hebben.
Door iedere les te starten met de terugblik wordt de stof nog een keer herhaald. Dit zorgt ervoor dat de aangeboden stof in de hersenen van de leerlingen wordt opgeslagen. Ook wordt er gebruik gemaakt van digitale didactiek. Dit wordt uitgelegd in het T-PACK model.
Mechanisme
Door veel te herhalen, willen de docenten de leerlingen de theorie tot zich laten nemen. De hersenen van de leerlingen hebben drie verschillende functies.
Het zintuigelijk geheugen
Het korteretermijn geheugen
Het langeretermijn geheugen
De informatie van buitenaf komt het zintuigelijk geheugen binnen. In dit deel wordt de belangrijkste informatie prikkels gefilterd. Nieuwe informatie wordt door dit deel goed gekeurd en gaat naar het korteretermijn geheugen. In het korteretermijn geheugen worden verbanden gelegd. Dit kan alleen als het opgeslagen is in het langeretermijn geheugen. Het is dus belangrijk dat de geboden stof herhaald wordt. Dit wordt in de lessenreeks van deze wikiwijs gedaan door opdrachten aan de leerlingen te geven waarin ze aan de slag gaan met de eerder verkregen informatie. Tevens wordt er aan het begin van elke les teruggeblikt op de vorige les, dit is ook een vorm van herhaling.
De hersenen van jongeren ontwikkelen zich tot ongeveer het 20e levensjaar. In de laatste fase wordt het denken, oordelen en complexe inschattingen ontwikkeld. In deze fase gaan de hersenhelften effectiever met elkaar communiceren (Feldman, 2012). Hierdoor is er meer mogelijk, maar de leerlingen gaan ook impulsiever reageren. Jongeren moeten dit dus nog aanleren. Het is voor de docenten dus belangrijk dat de leerlingen leren wat zij moeten doen als zij iets ervaren waardoor zij boos worden. Doordat de leerlingen tijdens de lessen van de wikiwijs met elkaar moeten evalueren en hierbij op een respectvolle wijze feedback leren geven aan elkaar, leren zij hoe zij hun emoties op een gepaste manier kunnen uiten.
In de lessen van de wikiwijs wordt er rekening gehouden met het bewerken en verwerken van informatie (Ebbens & Ettekoven, 2015). Doormiddel van plaatjes of filmpjes kijken kunnen leerlingen informatie verwerken en opslaan in de hersenen.
Tijdens de lessen van de wikiwijs proberen de docenten de leerlingen te betrekken bij de les door het levendig te maken. De leerlingen gaan tijdens de lessen veel naar zichzelf kijken. Hierdoor worden zij getriggerd om mee te doen. Ook wordt dit gedaan door te gaan samenwerken. Uit diverse onderzoeken is gebleken dat leerlingen van elkaar leren als zij samenwerken. (Ebbens & Ettekoven, 2016)
Tijdens de lessen van de wikiwijs proberen de docenten de jongeren te triggeren door bezig te zijn met hun eigen ik. Jongeren zijn namelijk bezig met hun eigen identiteit, wie wil ik zijn. Jongeren, ook wel adolescenten genoemd, zijn in het stadium identiteit versus identiteitsverwarring (Feldman, 2012). Jongeren zijn in dit stadium voornamelijk bezig met wie ze willen zijn, wat ze onderscheidt van andere jongeren en wat uniek aan hen is. Jongeren zijn dus echt alleen maar bezig met zichzelf en hoe zij overkomen op anderen. Hierdoor kunnen gevaren op social media ontstaan. Het is dus erg belangrijk dat jongeren de gevaren kennen van social media (Feldman, 2012).
Outcome
Doormiddel van deze lessen willen de docenten het volgende bereiken. Het is belangrijk dat leerlingen op een actieve en aantrekkelijke manier leren hoe zij met social media om moeten gaan.
De docenten willen de lessen zo inrichten dat zij de theorie begrijpen en dat in de praktijk leren toepassen. De leerlingen moeten zich over enkele jaren nog herinneren wat zij geleerd hebben van deze lessen. De leerlingen zijn na deze lessen op een sociaal, veilige manier mediawijs geworden. Vanuit dit doel hebben de docenten SMART leerdoelen opgesteld. De docenten willen dat de leerlingen inhoudelijk wat gaan leren over sociale veiligheid op social media. Hierdoor willen wij voorkomen dat leerlingen op social media in eventuele problemen kunnen komen.
Tevens willen de docenten dat de leerlingen leren hoe zij in groepsverband moeten werken. Elke les heeft dus één leerdoel over social media en een leerdoel over samenwerken. De leerdoelen over samenwerken zijn gebaseerd op de vijf principes van Johnson & Johnson.
Leerdoelen inhoudelijk over social media
Aan het einde van deze lessenreeks beschrijven de leerlingen het verschil tussen nep nieuws en echt nieuws
Aan het einde van deze lessenreeks beschrijven de leerlingen diverse begrippen rondom Social media die in de inleiding van les 1 zijn beschreven.
Aan het einde van deze lessenreeks beschrijven de leerlingen hoe zij zich professioneel moeten voordoen op social media
Leerdoelen over samenwerken
Aan het einde van de lessenreeks hebben de leerlingen geleerd hoe zij in groepsverband kunnen communiceren.
Aan het einde van deze lessenreeks beschrijven de leerlingen wat hun rol tijdens het samenwerken is.
Aan het einde van deze lessenreeks weten de leerlingen hoe zij op een respectvolle wijze feedback kunnen geven aan elkaar.
Deze leerdoelen worden per les één voor één behandeld. Het eindresultaat wordt gecontroleerd doormiddel van de terugblik van de leerlingen. Aan het einde van de lessenserie gaan de leerlingen een feedbackformulier invullen zodat de lessenserie eventueel aangepast kan worden.
Bibliografie
Ebbens, S., & Ettekoven, S. (2015). Effectief leren: basisboek. Houten, The Netherlands: Noordhoff Uitgevers bv.
Feldman, R. S. (2012). Ontwikkelings psychologie. Benelux: Pearson.
Geerts, W., & Van Kralingen, R. (2016). Handboek voor leraren. Bussum: Coutinho.
Halem, N. v. (2017). Lekker belangrijk: Leefstijl en gezondheidsbevordering van jongeren. Houten: Noordhoff Uitgevers.
RTL nieuws. (2021, Januari 25). Opgehaald van https://www.rtlnieuws.nl/tech/artikel/5210378/tiktok-italie-blackout-challenge