In de vorige stappen heb je via de LessonUp's al kennis gemaakt met een aantal ethische dilemma's: er wordt een onmogelijke situatie geschets en aan jou de vraag gesteld: Wat zou je doen?
Nadenken over zo'n ethisch dilemma kun je op verschillende manieren doen. Je hebt misschien een heel duidelijk voorgevoel voor een bepaalde keuze, of je maakt een afweging met welke keuze je de meeste mensen kunt helpen.
Veel mogelijke keuzes bij ethische dilemma's horen bij een bepaalde ethische stroming. In deze stap van de quest kies je zelf een ethisch dilemma uit, dat je gaat benaderen vanuit de verschillende stromingen. Hoe zouden Aristoteles, Mill en Kant op dit dilemma reageren?
Voorbeelduitwerking bij de aflevering "De prijs van de waarheid"
1. Isa is embryoloog met een veelbelovende toekomst. Ze werkt op de IVF-afdeling van een ziekenhuis en doet onderzoek naar het voorkomen van levensbedreigende ziektes bij baby's. Stellen die via de natuurlijke niet zwanger kunnen raken, kunnen naar haar ziekenhuis komen voor een IVF-behandeling. De bevruchting vindt dan buiten de baarmoeder plaats. In het labaratorium groeit een embryo uit de eicel van de moeder en de zaadcel van de vader. Als het embryo sterk genoeg is, wordt deze in de baarmoeder van de vrouw teruggeplaatst en kan de baby verder groeien.
Op een dag komt Isa erachter dat ze twee petrischaaltjes heeft omgewisseld. De embryo's die bij twee vrouwen zijn teruggeplaats, zijn ook omgedraaid. Als deze vrouwen zwanger worden, is dat niet van hun eigen kindje, maar van iemand anders. Isa wil dit vertellen. Ze wil de waarheid delen. Haar baas, Ellen, wil dat niet. De afdeling heeft net een prijs gekregen en deze fout zal ervoor zorgen dat de carrieres van Ellen en Isa geschaad worden. Daarnaast: deze mensen willen zo graag een kindje krijgen, is het niet beter voor alle mensen als ze daarom niet weten welke fout Isa heeft gemaakt?
De keuze waar Isa voor staat, is aan de ene kant het vertellen van de waarheid. Haar onderzoek kan dan niet doorgaan en de afdeling moet misschien opgeheven worden. De andere mogelijkheid is om niets te zeggen. De ouders krijgen dan misschien een kindje, waar ze al lang op wachten, maar het kindje zal niet van hen zijn. Daarnaast kan haar onderzoek dan doorgaan en de afdeling kan nog veel meer ouders helpen.
2. De keuze om de waarheid te vertellen past bij de plichtsethiek en de deugdethiek. De plichtethiek stelt dat je van de intentie van je handelen een algemene regel moet kunnen en willen maken. Als mensen de waarheid niet meer vertellen, kunnen we elkaar niet meer vertrouwen. Vanuit de plichtsethiek zal Isa kiezen om de waarheid te vertellen. Dit zal ze ook doen vanuit de deugdethiek. Deze stroming zegt dat de goede keuze gebaseerd is op deugden. Zo'n deugd is bijvoorbeeld moed. Hoe moeilijk ook, in dit verhaal is de meest moedige keuze om de waarheid te vertellen.
Vanuit het utilisme van Bentham zou Isa kiezen voor het verzwijgen van de waarheid. De aanstaande ouders zijn dan blij met hun kindje; de ongeboren kindjes hebben de meeste kans om gewoon geboren te worden; en daarnaast kan Isa belangrijk onderzoek gaan doen.
3. Eigen antwoord.