Einde aan het cultuurstelsel

Tot 1870 mocht alleen de Nederlandsche Handel-Maatschappij met Indië handel voeren. Daarna mochten ook andere handelaren een bedrijf in Nederlands-Indië starten. Deze bedrijven werkten niet volgens de regels van het cultuurstelsel. Veel boeren werden loon uitbetaald. Hierdoor verdween het cultuurstelsel na verloop van tijd vanzelf. Na 1900 zag de Nederlandse regering in dat ze Indië niet alleen mocht gebruiken om geld te verdienen. Nederland legde in Indië wegen en irrigatiewerken aan. Ook kwamen er scholen voor de kinderen. Zo konden zij leren om beter voor zichzelf te zorgen en kwam er misschien vanzelf een einde aan de armoede. Maar door het onderwijs in Nederlands-Indië kritischer denken. Ze vroegen zich af waarom hun land eigenlijk door Nederland werd bestuurd, en niet door henzelf. Langzaam groeide verzet tegen de Nederlandse overheersing.