4. De bloedvaten

Bloedvaten

Het bloedvatenstelsel bestaat uit een ingewikkeld systeem van buizen en buisjes.

Je hebt aders (venen) en slagaders (arteriën). Dat zijn de grootste buizen van het bloedvatenstelsel. Ze zijn de toe- en afvoerwegen van het hart.

 

In de spieren en organen vertakken zich nog kleine slagaders en aders. Dit heten arteriolen. Zij vertakken zich wéér, in haarvaten (capillairen).

De grootste lengte van het vaatsysteem komt echter voor rekening van de haarvaatjes (capillairen). De haarvaatjes zijn de allerkleinste buisjes van het bloedvatenstelsel. Om daar een beeld bij te krijgen: ze zijn vele malen dunner dan een mensenhaar.

De haarvaatjes zoeken hun weg tot in de verste hoeken van ieder orgaan of weefsel met hun haarvatennetwerken (capillairnetwerken).  Ze brengen het bloed tot vlakbij iedere levende cel.

De wand van elk bloedvat is opgebouwd uit 3 lagen:

- Tunica intima (de binnenste laag) door de gladheid van de binnenwand kan het bloed er vrijwel wrijvingsloos langs stromen.

- Tunica media (middelste laag) bestaat uit elastisch bindweefsel, wat zorgt voor verwijding en vernauwing bloedvat. en glad spierweefsel, wat zorgt voor de rekbaarheid van de vaatwand.

- Tunica adventitia (buitenste laag) opgebouwd uit losmazig bindweefsel. Door deze laag lopen kleine bloedvaatjes, die kunnen de bloedvatwand zelf van voedsel en zuurstof voorzien. Deze laag kan in dikte en samenstelling variëren.

 

Slagaders: Arteriën

Slagaders zijn de sterkste bloedvaten. Ze bevatten zuurstofrijk en voedselrijk bloed. Dit bloed wordt met hoge kracht door het hart in de slagaders gepompt.

Het bloed in de longen is echter zuurstofarm. Deze slagaders ontvangen via de rechterhelft van het hart, het zuurstofarme bloed uit de weefsels. Ook heb je grote en kleine slagaders.

De slagaders liggen, op een paar uitzonderingen na, diep in de weefsels. Dat is omdat ze daar goed beschermd zijn tegen beschadigingen van buitenaf.

In de slagaders zit een hele grote druk. Vandaar dat als je een slagaderlijke bloeding hebt, dat het bloed er met hoge kracht uitspuit.                                                Bron: Buteyco-instituut.nl

Daardoor kan er veel bloed verloren gaan in een korte tijd.

De wand van een slagader is een beetje elastisch. Bij iedere hartslag zet de wand een beetje uit, waardoor de bloedstroom vanuit het hart (de centrale pomp), soepel kan lopen. Dat voel je goed bij slagaders die vlak onder de huid liggen.

De slagaders vertakken zich in kleinere vaatjes, die hebben een dunne wand. Hierin bevinden zich ringen van glad spierweefsel (arteriolen), waardoor de bloedtoevoer naar de organen kan worden geregeld.

 

Haarvaten: Capillairen

Deze vaatjes vertakken zich weer in kleinere haarvaatjes (capillairen), die in alle weefsels zitten. De wand van deze vaatjes bestaat slechts uit 1 doorlaatbaar vliesje.

 

Aders: Venen

Het systeem van de aders is eigenlijk hetzelfde als het systeem van de slagaders, maar dan andersom.

Als het slagaderlijke bloed zijn zuurstof en voedingsstoffen heeft afgegeven aan de lichaamscellen, gaat het terug naar het hart. Het bloed gaat dan via het aderlijk haarvatennet naar de kleine adertjes.

Deze kleine adertjes bestaan van binnen naar buiten uit een doorlaatbaar vlies, bindweefsel en spieren.

Op hun beurt lopen die kleine aders weer over in grotere aders.

 

                                                                                                                                                  Bron: Sites.google.com

Aders zijn niet zo stevig als slagaders. Ze hebben een dunnere wand omdat de bloedstroming minder hard gaat dan die in de slagaders. Ze vormen samen een grof netwerk van buizen. Hierdoorheen stroomt het bloed langs verschillende wegen weer terug naar het hart. Ook hebben aders kleppen, die ervoor zorgen dat het bloed niet terug kan stromen en dus maar één kant op gaat.

In de aders is de druk laag. Toch hoopt het bloed zich niet op in de benen. Dat komt doordat de omliggende spieren de vaten masseren en zo dus helpen om het bloed voort te stuwen.

Daarnaast hebben het hart en de kleppen een aanzuigende werking, dat zorgt ervoor dat het bloed zich alleen maar in de richting van het hart kan bewegen en niet terug kan stromen.

                                                                        Bron: Biologielessen.nl

Filmpje over de bloedvaten. https://www.youtube.com/watch?v=W6M4DjCAtvU

Quizlet over de bloedvaten