Wat zijn leerzame, digitale apps voor kinderen?
Het is nog niet eens zo lang geleden dat internet nog niet bestond, of het was zo traag dat kinderen liever buiten wilden spelen. Dat is tegenwoordig best wel ondenkbaar geworden. Het is een gewoonte geworden dat kinderen met een telefoon of tablet willen spelen. Maar hoe kun je ervoor zorgen dat deze vorm van spelen ook goed is voor de ontwikkeling? Er zijn tegenwoordig oneindig veel verschillende soorten apps. Daarbij zijn het grootste gedeelte hiervan ook (redelijk) educatief. Er zijn apps om te leren programmeren, rekenen, lezen, spellen, tekenen en nog veel meer. Maar hoe zorg je ervoor dat je deze apps kan onderscheiden van apps die niet educatief zijn? Hiervoor kan je de volgende punten onderzoeken:
De app zet aan tot actief denken en zet de hersenen 'aan': Is het de bedoeling dat een kind met zijn vinger een ruimteschip verplaatst om zo een andere richting te krijgen, dan is dat niet leerzaam. Wordt er een navigatiekaart gebruikt om te bepalen welke kant het ruimteschip op moet gaan? Dan is dit wel leerzaam. Je wordt hierbij gestimuleerd om je actief na te denken.
De app houdt een kind betrokken: Een kind blijft betrokken bij een app als het niet vol staat met allemaal onzin, die door een kind kunnen worden aangeraakt. Zoals bewegende poppetjes of bomen die verder geen toegevoegde waarde hebben. Dit leidt kinderen alleen maar af waardoor ze minderen opnemen en hierdoor minder snel leren.
De app is betekenisvol: Wat is de leefwereld van de kinderen en voegt de app nieuwe, betekenisvolle informatie toe? Moet een kind bijvoorbeeld een driehoek aanwijzen terwijl er ook vierkanten en cirkels te zien zijn, of moet het rondkijken in de woonkamer waar ze zelf een driehoek kunnen vinden?
De app zet aan tot sociale interactie: Wordt er in de app aangemoedigd om samen iets te gaan doen met bijvoorbeeld andere klasgenoten, ouders of leerkrachten? Deze vorm van interactie is het meest leerzaam.
Daarnaast kan je ook letten of de app goed genoeg is voor de leeftijd van het kind, of kinderen zelf kunnen leren ontdekken, of kinderen snappen wat de bedoeling is, of het niet te veel tijd in beslag kan nemen, is de app makkelijk bestuurbaar, kan een kind zich goed concentreren, hoeveel reclame krijgt een kind te zien, enzovoort.
Welke ontwikkelingsaspecten worden ontwikkeld?
Voor elk ontwikkelingsaspect zijn er wel apps te vinden die deze ontwikkeling stimuleren. De grootste hiervan zijn de volgende:
Zijn er ook apps met nadelen en/ of gevaren?
Er bestaat ook speelgoed of apps waarbij er gevaren zitten voor kinderen. Vreemde chats die geopend kunnen worden maar ook apps waarbij cyberpesten naar voren kan komen. Daarnaast bestaat er ook het zogeheten ‘slim speelgoed’. Dit wordt ook wel ‘connected toys’ genoemd. Dit is speelgoed waarbij kinderen een knuffel of pop kunnen hebben die in de eerste instantie kunnen bijdragen aan de ontwikkeling maar die wel gevaarlijk kunnen zijn omdat deze verbonden zijn met het internet. Een pop of knuffel die je verjaardag en je lievelingskleur onthouden, of een robot die moppen verteld. Maar omdat deze verbonden zijn met het internet of via bluetooth kunnen deze gevaarlijk zijn. Voorbeelden van dit slim speelgoed zijn:
Dit speelgoed blijkt erg gevoelig te zijn voor hacks, privacy lekken en DDos-aanvallen. Het kan voorkomen dat gegevens van klanten worden doorgelekt of dat gesprekken van kinderen kunnen worden opgenomen. Ook kan het zijn dat de pratende poppen ineens iets anders zeggen doordat het mogelijk is dat een wildvreemde via internet de pop kan besturen. Er wordt dan ook aangeraden om dit soort speelgoed niet te kopen. In de volgende podcast wordt uitgelegd waarom dit gevaarlijk zou kunnen zijn: Podcast slim speelgoed
Mochten ouders of pedagogisch medewerkers toch slim speelgoed willen aanschaffen, is het goed om in gesprek te gaan met kinderen maar ook door op de volgende punten te letten: