1.1 Soorten winkels

Leerdoelen:

Aan het einde van deze les kun je:

- De verschillende winkelvormen die agrarische producten verkopen herkennen en beschrijven

- De kernmerken van elke winkelvorm uitleggen zoals assortiment, locatie en doelgroep

- Uitleggen hoe een ondernemer een winkelvorm kiest die past bij zijn doelgroep en producten.

Winkelvormen voor agrarische producten:

Er zijn verschillende winkelvormen waarin agrarische producten worden verkocht. Deze vormen verschillen in locatie, aanbod, doelgroep en sfeer. Hieronder een korte uitleg van de belangrijkste winkelvormen:

1. Supermarkt

Een plek waar klanten een breed aanbod aan producten kunnen vinden, vaak met scherpe prijzen. Supermarkten hebben doorgaans een beperkt aanbod van agrarische producten, zoals standaard groenten en fruit. Op lokale markten worden vaak verse, ambachtelijke of streekproducten verkocht.

2. Boerderijwinkel

Deze winkels zijn uniek, omdat ze vaak een directe verbinding hebben met de boer. Dit geeft klanten een gevoel van authenticiteit en vertrouwen. De producten zijn vaak vers en van hoge kwaliteit, en de nadruk ligt op lokaal en duurzaam.

3. Speciaalzaak

Speciaalzaken richten zich op een nichemarkt. Ze verkopen vaak hoogwaardige producten met een diep assortiment, zoals biologische groenten, bijzondere soorten kaas of delicatessen. Deze winkels bieden een luxueuze winkelervaring en trekken klanten die bereid zijn meer te betalen voor kwaliteit.

4. Tuincentrum

Hier ligt de nadruk op planten, bloemen en tuingerelateerde producten, maar vaak hebben tuincentra ook een assortiment met zaden, meststoffen en decoratieve items. Sommige tuincentra verkopen ook streekproducten of cadeauartikelen.

5. Markt

Elke stad of dorp heeft wel een markt. Vaak is dat wekelijks of twee keer per week. Verschillende verkopers verzamelen zich op een plein en verkopen hun producten vanuit een marktkraam. De meest verkochte producten op een markt zijn groente en fruit, noten, brood en banket, vis en kaas.

6. Webshop

Online winkels bieden klanten gemak en bereikbaarheid. Agrarische producten zoals fruit- en groentepakketten, zaden of planten kunnen eenvoudig online worden besteld en thuisbezorgd. Webshops hebben vaak lage kosten omdat ze geen fysieke winkelruimte nodig hebben.

Supermarkt	Grote winkel met meerdere kassa’s en een informatiebalie	Midden in de stad of dorp	Een heel breed assortiment met veel keuze in producten en veel aanbiedingen	Het personeel is netjes en beleefd maar heeft vaak weinig kennis van de producten
Boerderijwinkel	Een winkelruimte bij een boerderij	Meestal bij een boerderij	Eigen geproduceerde producten zoals zuivelproducten, vlees, eieren, honing etc. Vaak ook andere streekproducten	Het personeel weet veel van de producten en het productieproces
Speciaalzaak	Een winkel waarin alle producten netjes worden gepresenteerd	Midden in de stad of dorp	Diep assortiment met kwalitatief goede producten	Het personeel weet veel van de producten en heeft veel kennis
Tuincentrum	Grote winkel met kassen	Vaak bij de stad of dorp, vaak aan de rand. Altijd met ruimte parkeergelegenheid	Een heel breed assortiment aan bloemen en planten en tuinbenodigdheden	Het personeel is netjes en beleefd. Ze hebben kennis van de producten
Markt	Producten worden verkocht vanuit een marktkraam op een (meestal) wekelijkse markt. Geen permanente vestigingsplaats	Een plek midden in de stad of dorp	Vaak specialisatie zoals groenten en fruit, kaas, noten, brood en banket, vis etc.	Het personeel weet veel van de producten en weet van aanpakken. Ze moeten tegen weersomstandigheden kunnen
Webshop	Een online winkel waarbij consumenten de producten via een website bestellen en thuisbezorgd krijgen	Verkoop vanuit een groot distributiecentrum, vaak aan de rand van een stad of dorp	Breed assortiment aan producten	Personeel heeft weinig tot geen kennis van de producten en heeft als taak het inpakken en verzenden van de pakketten

Factoren bij het kiezen van een winkelvorm

Bij het opzetten van een winkel moeten ondernemers rekening houden met meerdere factoren:

Assortiment: Welke producten wil je verkopen? Is het aanbod breed (veel verschillende soorten producten) of juist diep (veel varianten van één soort product)?

Prijs: Klanten verwachten op een markt vaak lagere prijzen, terwijl ze in een speciaalzaak bereid zijn meer te betalen. In welke prijscategorie wil de ondernemer producten verkopen?

Imago: Hoe wil de winkel overkomen? Een boerderijwinkel staat bijvoorbeeld bekend om zijn authenticiteit en duurzaamheid, terwijl een supermarkt gemak en toegankelijkheid uitstraalt.

Sfeer: De sfeer moet aansluiten bij de doelgroep. Een tuincentrum biedt een inspirerende omgeving met een rustgevende uitstraling, terwijl een markt vaak druk en levendig is.

Klantenbinding: Hoe zorgt de winkel ervoor dat klanten terugkomen? Door goed advies, persoonlijke service of loyaliteitsprogramma’s zoals spaarkaarten.

Doelgroep: De winkelvorm moet aansluiten bij de behoeften van de klanten. Een speciaalzaak richt zich bijvoorbeeld op consumenten die kwaliteit en unieke producten zoeken, terwijl een supermarkt zich richt op gezinnen die snel boodschappen willen doen.

Soorten assortimenten: breed, smal, diep of ondiep

Een assortiment kan worden omschreven aan de hand van twee belangrijke eigenschappen: breed of smal en diep of ondiep.

1. Breed assortiment

Een breed assortiment betekent dat een winkel veel verschillende productgroepen aanbiedt.

Voorbeeld: Een supermarkt heeft een breed assortiment omdat je er eten, drinken, schoonmaakproducten, tijdschriften en soms zelfs kleding kunt kopen.
Kenmerk: Geschikt voor klanten die op één plek veel verschillende producten willen kopen.

2. Smal assortiment

Een smal assortiment betekent dat een winkel zich richt op slechts een paar productgroepen.

Voorbeeld: Een kaaswinkel verkoopt alleen kaas en producten die daarmee te maken hebben, zoals kaasplanken en messen.
Kenmerk: De winkel is gespecialiseerd en trekt klanten die specifiek op zoek zijn naar dat product.

3. Diep assortiment

Een diep assortiment betekent dat een winkel veel varianten binnen een bepaalde productgroep aanbiedt.

Voorbeeld: Een speciaalzaak voor thee heeft een diep assortiment omdat er veel soorten thee verkrijgbaar zijn, zoals groene thee, zwarte thee, kruidenthee en losse theebladeren in verschillende smaken.
Kenmerk: Klanten hebben veel keuze binnen één productcategorie.

4. Ondiep assortiment

Een ondiep assortiment betekent dat een winkel weinig varianten binnen een productgroep heeft.

Voorbeeld: Een buurtwinkel heeft vaak een ondiep assortiment. Ze verkopen bijvoorbeeld alleen gewone thee en één soort kamillethee, maar geen uitgebreide keuze.
Kenmerk: Handig voor klanten die snel een standaardproduct willen kopen.