Bekijk de volgende drie voorbeelden.
1 Als je geen scooter hebt, sluit je geen scooterverzekering. En als je ook niet van plan bent er een te kopen, zou je het waarschijnlijk niet met de overheid eens zijn als de overheid zou beslissen van de scooterverzekering een collectieve verzekering te maken waarvoor iedereen verplicht premie moet afdragen.
2 Als je altijd zeer gezond leeft, loop je minder risico om ziek te worden. Je gaat op zoek naar een ziektekostenverzekering die past bij jouw levensstijl. Je wilt korting voor niet-roken, voor niet-drinken, etc. Je vindt het waarschijnlijk terecht dat je minder premie betaalt dan iemand met een ongezonde levensstijl. De ziektekostenverzekering hoeft van jou geen collectieve verzekering te worden.
3 Als je altijd netjes op je spullen let als je op vakantie bent, sluit je misschien geen reisverzekering. Wordt een reisverzekering een verplichte verzekering dan neem je misschien niet meer alle voorzorgsmaatregelen om diefstal van je spullen te voorkomen.
Uit de drie voorbeelden hierboven blijkt dat een verzekeringnemer afhankelijk van zijn privé-informatie een (particuliere) verzekering wel of niet af zal sluiten. Voor de verzekeraar geldt dat alleen degene die een bepaald risico lopen bij hem een verzekering zullen afsluiten. Deze selectie leidt er toe dat alleen de ‘slechte risicotypen’ zich melden voor een verzekering. Dit verschijnsel wordt ook wel averechtse selectie genoemd.
Als je een goede baan hebt en je loopt geen risico om werkloos te worden, vind je de premie die je verplicht moet betalen voor de werkloosheid wet misschien te hoog. Je vindt het misschien niet terecht dat de verzekering tegen werkloosheid een collectieve verzekering is.
Een verstrekkend middel om averechtse selectie tegen te gaan is om als overheid een verzekering verplicht op te leggen en verzekeraars te verplichten om iedereen te accepteren. Met het instrument van verplichtstelling wordt van goede risico´s gevraagd om solidair te zijn met slechte risico´s. Door de goede risico´s te dwingen mee te betalen aan de verzekering van slechte risico´s kan een overheid het risicodraagvlak intact houden.
Er zijn twee redenen om risico´s verplicht te bundelen: doelmatigheid en rechtmatigheid. Het kost tijd en moeite om risicoklassen te onderscheiden. Als iedereen zich als een goed risico probeert te onderscheiden van een kleine groep slechte risico’s, zijn al die inspanningen verspilde moeite, het is namelijk doelmatiger om als grote groep van goede risico’s de kleine groep van slechte risico’s mee te nemen. In veel West-Europese landen bestaat een politieke voorkeur om de sterkste schouders de zwaarste lasten te laten dragen. Dat betekent dat inkomens worden herverdeeld in de richting van de slechte risico’s. Nadeel van het verplicht opleggen van een verzekering is dat verzekeringnemers mogelijk nalatig gedrag gaan vertonen onder het motto ‘ik ben toch verzekerd’. Dergelijk gedrag kan deels worden ontmoedigd door het opleggen van eigen risico’s.
Gebaseerd op het Advies van de commissie Teulings: The Wealth of Education.
|