Ik-gericht luisteren;
Als je een ik-gerichte luisteraar bent, richt je je niet op de persoon met wie je in gesprek bent, maar richt je je aandacht op jezelf. Je stelt je eigen behoefte centraal en bent meer bezig met jezelf dan met de ander. Er zijn drie manieren van ik-gericht luisteren.
- egocentrisch luisteren
- autobiografisch luisteren
- te selectief luisteren
Even uitgebreider nu!
Als je egocentrisch bent, is er in je denken en voelen geen ruimte voor anderen.
Bij egocentrisch luisteren ga je voorbij aan verschillen in referentiekader, zoals verschillen in denkbeelden, gewoonten of waarden en normen. Bijvoorbeeld: als de ander iets moeilijk, lelijk of grappig vindt, kleur je dat in naar jouw opvattingen. Je gaat te veel van jezelf uit, en verplaatst je te weinig in de spreker.
Hoe uit zich dat dan?
Omdat egocentrische luisteraars zo vol zijn van zichzelf, zijn ze vaak moeilijk te corrigeren. Als de spreker de egocentrische luisteraar corrigeert, accepteert hij dat niet zomaar. Hij is en blijft overtuigd van zijn eigen gelijk en blijft zoeken naar bevestiging van zijn eigen gelijk. Soms gaat dit zo ver dat hij woorden verdraait.
Wanneer je het luisteren aangrijpt om je eigen verhaal kwijt te kunnen, noemen we dat autobiografisch luisteren. Iedereen doet dit weleens, maar sommige mensen luisteren (bijna) altijd op deze manier: ze grijpen ieder verhaal van wie dan ook aan om over zichzelf te beginnen. Deze mensen zijn vaak niet erg geliefd. Als je zo iemand in gezelschap tegenkomt, mijd je hem als het even kan. Je hebt er geen zin in te luisteren naar iemand die helemaal vol is van zichzelf en jou verveelt met zijn ellenlange monoloog, waarin alleen hij aan het woord is en jij alleen maar mag luisteren.
Als je te selectief luistert, luister je niet naar de hele boodschap, maar pik je er alleen bepaalde dingen uit. Soms luister je met opzet selectief, bijvoorbeeld wanneer het onderwerp je niet boeit. Zodra de ander dan over iets begint, wat je wél interesseert, spring je daar op in.
Hoe uit zich dat dan?
Het kan ook zijn dat je onbewust selectief luistert. Je hebt dan niet in de gaten dat je het verhaal van de ander eenvoudiger of spannender maakt of gewoon verkeerd interpreteert. Vaak ben je dan meer bezig met wat jij met het verhaal kan doen, bijvoorbeeld roddelen of sterke verhalen aan anderen vertellen, dan met luisteren.