Wat kan ik straks?
|
---|
► Beschrijven wat biologie is. |
► De 7 Levensverschijnselen benoemen. |
► Omschrijven wat het verschil is tussen dood, levend en levenloos. |
Het woord biologie is gevormd uit de Griekse woorden bios (=leven) en logos (=leer of wetenschap).
Biologie is de leer van het leven.
In de biologie bestudeer je levende wezens. Een ander woord voor levend wezen is organisme. Tot de organismen behoren onder andere mensen, dieren en planten. In de biologie worden de mensen tot de dieren gerekend. Levende wezens (organismen) vertonen levensverschijnselen. Alle organismen ademen bijvoorbeeld. Als een organisme geen levensverschijnselen meer vertoont, noemen we het dood.
Er zijn in de natuur ook voorwerpen die nooit hebben geleefd. Die noemen we levenloos. Een steen bijvoorbeeld is levenloos. Ook de lucht is levenloos, net als het water in sloten en plassen. De levenloze natuur heeft vaak grote invloed op de levende natuur.
Levensverschijnselen
Organismen vertonen levensverschijnselen. Door deze levensverschijnselen kun je organismen onderscheiden van de levenloze natuur. De levensverschijnselen zijn de kenmerken van het leven.
In afbeelding 1 zie je de levensverschijnselen bij een aap. De aap ziet een mango. De aap kan dus zien. Hij kan ook voelen, ruiken, proeven en horen. We noemen dat waarnemen. De aap kan ook bewegen, want hij slingert van tak tot tak naar de mango. De aap kan zich voeden door de mango te eten. Met zijn longen kan de aap ademhalen. De aap kan ook plassen. Dat heet uitscheiden. Kleine aapjes worden groter, ze groeien. Als het baby-aapje volwassen is, kan het zich voortplanten.
De blauwgedrukte woorden zijn de levensverschijnselen. Sommige levensverschijnselen vinden voortdurend plaats, zoals ademhalen. Andere levensverschijnselen vinden af en toe plaats, zoals voortplanten.
Bij mensen en dieren zijn de levensverschijnselen meestal gemakkelijk waar te nemen. De aap van afbeelding 1 kun je zien bewegen en plassen. Bij planten zijn de levensverschijnselen minder goed waar te nemen. Toch kunnen planten ook alle levensverschijnselen vertonen. Daar leer je later meer over.