Stap 4

De lift De koe als ecosysteem
Biosfeer

  1. Op aarde zijn enkele groepen organismen in staat om plantaardig materiaal (cellulose) te verteren. Welke groepen organismen?
    In welk gedeelte van de biosfeer leven ze?

Ecosysteem

  1. In veel ecosystemen op aarde komen organismen voor die planten eten: herbivoren. Noem vier herbivoren uit verschillende ecosystemen.

Levensgemeenschap

  1. Leg uit waarom herbivoren, na de producenten, aan de basis van een voedselpiramide staan.

Populatie en soort

  1. Welke koeienrassen kun je in Nederland tegenkomen?

Organisme

  1. Koeien zijn herkauwers die hoofdzakelijk gras eten. Welke aanpassingen hebben koeien om gras te eten? Let daarbij op:

Organen
Herkauwers zoals koeien hebben een heel speciaal spijsverteringsstelsel.
Ze bezitten vier magen (pens, netmaag, boekmaag en lebmaag) waarin micro-organismen leven die essentiële enzymen voor de vertering van grassen maken. Zo kunnen herkauwers met de hulp van deze micro-organismen de taaie plantenvezels van bijvoorbeeld grassen verteren. De micro-organismen in de pens zijn onderling zeer competitief. Ze houden elkaar in toom en hierdoor is de microbiële gemeenschap gewoonlijk vrij stabiel. Als de koeien echter van de ene op de andere dag zetmeelrijke en vezelarme voeding (zoals graan) krijgen, verandert dit. Melkzuurproducerende bacteriën krijgen de overhand en zorgen ervoor dat de pensinhoud sterk zuur wordt.

Organen

  1. Herkauwers hebben in vergelijking met de mens een andere bouw van de maag. Welke magen heeft de koe? Welke functies hebben die magen? Zie module 2.
    1. De maagwand van koeien heeft geen slijmlaag zoals de maagwand van de mens. Welk effect heeft het zuurder worden van de pensinhoud op de maagwand van de koe?
  2. Koeien zijn niet in staat om zelf plantaardig voedsel dat ze eten, volledig te verteren. Op welke wijze 'laten' koeien de cellulose uit hun voedsel verteren?
  3. Welke producten worden in de koeienmaag gemaakt door één- en meercelligen?

DNA

  1. Welke onderzoeken kun je bedenken om DNA-niveau? Formuleer een onderzoeksvraag.

Overig

  1. Welke vorm van symbiose bestaat er tussen de bacteriën in de pens en de koe?
  2. Verklaar de titel van deze opdracht: ‘De koe als ecosysteem’.