Stap 3: Theorie

Als je voor een bepaalde bezigheid veel kracht nodig hebt, kun je soms gebruik maken van een hefboom.

Hefboom

Een hefboom is een voorwerp met een draaipunt waarmee met een kleine kracht een veel grotere kracht uitgeoefend kan worden. Hier zie je een schematisch voorbeeld van een hefboom:



De krachten worden hier met pijlen voorgesteld. Een kracht kan de snelheid, richting of de vorm van een voorwerp veranderen. Een kracht heeft altijd een aangrijpingspunt, een richting en een grootte. Het aangrijpingspunt wordt weergegeven door de staart van de pijl, de richting van de kracht door de richting van de pijl, en de grootte van de kracht dor de lengte van de pijl.

Een hefboom heeft altijd een draaipunt en twee armen: een korte arm en een lange arm. De afstand tussen (het aangrijpingspunt van) de kracht en het draaipunt noem je de arm van de kracht.

Met een hefboom kun je met een kleine kracht op een grote afstand van het draaipunt, een grote kracht maken op een kleine afstand van het draaipunt.

Fiets

Ook de fiets werkt met een hefboom.
Bekijk hier hoe.

Ook de overbrenging van je spierkracht op de fiets werkt volgens het principe van een hefboom. Het draaipunt van de hefboom is de as waarmee de pedalen aan de fiets vastzitten. De lange arm is de trapper. De lengte van de lange arm wordt weergegeven met arm 1. De korte arm is de straal van het tandwiel en wordt weergegeven met arm 2. Je spierkracht op de trapper wordt hier voorgesteld met pijl 1. De spierkracht wordt doorgegeven aan de ketting. In de tekening wordt de kracht op de ketting voorgesteld met pijl 2.

Met een hefboom kun je met een kleine kracht op een grote afstand van het draaipunt, een grote kracht maken op een kleine afstand van het draaipunt. Met de spierkracht op grotere afstand van het draaipunt kun je dus een grotere kracht uitoefenen op de ketting op een kleinere afstand van het draaipunt.

Als je door te schakelen de ketting op een kleiner tandwiel legt, wordt de kleine arm nog kleiner en daardoor de kracht nog groter. Je kunt dan met dezelfde spierkracht een nog grotere kracht zetten op de ketting.

Meer voorbeelden

Bekijk nog veel meer voorbeelden van hefbomen.
Veel voorwerpen maken gebruik van het hefboomprincipe, bijvoorbeeld een breekijzer, een klauwhamer, een flessenopener, een steeksleutel en een steekwagen/kruiwagen.

Bekijk deze filmpjes voor een aantal voorbeelden van hefbomen:

Video: Hefbomen worden gebruikt om kracht te kunnen zetten
Video: Hefbomen meer kracht door het gebruik van een hefboom