Spanning en open plekken

Ton en Liesbeth klagen over boeken - Klachtenbureau (Het Klokhuis) https://www.youtube.com/watch?v=MgqcDRMnMr0

Open plekken
Kenmerkend aan literatuur is dat je als lezer actief wordt betrokken bij het verhaal. Je krijgt namelijk niet alle informatie van de auteur: je moet zelf informatie-elementen verbinden om een antwoord te krijgen op de vragen die het verhaal oproept. Deze vragen noemen wij open plekken. Deze kunnen op diverse momenten in het leesproces ontstaan. Eigenlijk is elk moment waar je een vraagteken bij kunt plaatsen, een open plek. De titel kan dus al een open plek vormen ('Wat zou de auteur daarmee bedoelen?'), tijdens het lezen ontstaan open plekken ('Wie zegt dat? Wie is hij?'), maar ook aan het eind kun je open plekken overhouden ('Waar is Jan gebleven?'). Dan is er dus sprake van een open einde.

Spanning
Bij spanning in een verhaal denken we vaak aan spannende gebeurtenissen, zoals een moord of een achtervolging. Spanning is echter meer dan dat. We definiƫren spanningin de literatuur als technieken die de auteur gebruikt om ervoor te zorgen dat de lezer verder leest. Vaak is er sprake van een informatieachterstand bij de lezer: er is een raadsel, geheim of dreiging. De auteur kan dit effect versterken door een tijdvertraging in te lassen of door de verhaallijn te onderbreken met een flashback. Een open plek is ook een manier om spanning op te roepen in een verhaal.

 

Einde van het verhaal
De auteur kan kiezen voor een gesloten einde: alle vragen zijn beantwoord, het is duidelijk hoe het verhaal afloopt. Dit is voor veel lezer bevredigend, omdat ze het boek dan opzij kunnen leggen en het 'klaar' is.
De auteur kan ook kiezen voor een open einde. De lezer blijft met onbeantwoorde vragen zitten en je houdt het gevoel dat het verhaal niet 'af' is. Het verhaal blijft je bezighouden. Dit betekent dat niet alle open plekken worden ingevuld voor het einde van het verhaal. Ook dit heeft voordelen, want de lezer kan zijn eigen fantasie de vrije loop laten en zelf de losse eindjes invullen.