nummer 10: vijfde bedrijf deel 2

r. 2020 - 2055

 

Gabriël. Michaël. Rey.
 
HElaes, helaes, helaes, hoe is de kans gekeert!
 
Wat viert men hier? 't is nu vergeefs getriomfeert:
 
Vergeefs met wapenroof en standerden te brallen.
Mich.
 
Wat hoor ick, Gabriël?
Gab.
 
och Adam is gevallen;
 
De vader en de stam van 't menschelijck geslacht
 
Te jammerlijck, te droef alree ten val gebraght.
 
[p. 63]
 
 
Hy leit 'er toe.
Mich.
 
dat is een donderslagh in d' ooren.
 
Al yze ick, my verlangt die nederlaegh te hooren.
 
Heeft dan 't verwaten Hooft het aerdtryck oock bestreên?
Gab.
 
Hy ruckte, na den slagh, 't verstroide heir by een,
 
Doch eerst zyne Oversten, die voor elckandre gruwen;
 
En zette zich, om 't licht van 't alziende oogh te schuwen,
 
In eene holle wolck, een duistre moortspelonck
 
Van nevlen, daer geen vier dan uit hun blicken blonck;
 
En, midden in den ring des helschen Raets gezeten,
 
Hief uit zyn' zetel aen, te helsch op Godt gebeeten:
 
Ghy maghten, die zoo trots voor ons gerechte zaeck,
 
Dien afbreuck hebt geleên; nu is het tyt om wraeck
 
Te nemen van ons leet, en listigh, en verbolgen,
 
Met onverzoenbren wrock den hemel te vervolgen,
 
In zyn verkoren beelt, en 't menschelyck geslacht
 
Te smooren in zyn wiegh, en opgang, eer het maght
 
In zyne zenuw kryge, en aenwinne in zyne erven.
 
Myn wit is Adam en zyn afkomst te bederven.
 
Ick weet, door 't overtreên der eerstgestelde wet,
 
Hem aen te wrijven zulck een onuitwischbre smet,
 
Dat hy, naer lijf en ziel, met zijn nakomelingen
 
Vergiftight, nimmer zal ten zetel innedringen,
 
Waer uit men ons verstiet: edoch gebeurt het al
 
Dat iemant bovenstijge, een kleen, een dun getal,
 
En noch door duizent doôn, en arrebeit, en lijden,
 
Zal steigren tot den Staet en kroon, dieze ons benijden.
 
Elenden zullen zich terstont, op Adams spoor,
 
Verspreiden zonder endt, de wijde weerelt door.
r. 2080 - 2105
Neen Eva, simple duif, geensins: ghy zyt verdwaelt.
 
Aenschou eens, bid ick u, dien appel. ay, hoe straelt,
 
Hoe gloeit dit ooft van gout en karmozyn te gader!
 
Hoe noodt u dit bancket! ay dochter, tre wat nader:
 
Hier nestelt geen venyn in dit onsterflyck loof.
 
Hoe lockt dees vrucht! ay pluck: ay pluck vry: ick beloof
 
U weetenschap, en licht. wat deistghe, bang voor schennis?
 
Tast toe, en wordt Godt zelf, in wijsheit, en in kennis,
 
En weetenschap gelyck, en eere, en majesteit,
 
Hoe zeer hy 't u beny. zoo vat men 't onderscheit
 
Het wezen en den aert en d'eigenschap der zaecken.
 
Terstont begint het hart der schoone bruit te blaecken,
 
T'ontvoncken, en zy vlamt op d'aengepreze vrucht.
 
De vrucht bekoort het oogh, het oogh den mont, die zucht.
 
[p. 65]
 
 
De lust beweeght de hant al bevende te plucken.
 
Zoo plucktze, en proeft, en eet (dat wil haer afkomst drucken!)
 
Met Adam, en zoo dra hunne oogen opengaen,
 
En zy hun naecktheit zien, bedeckenze, met blaên,
 
Met vijgenloof, hun schaemte, en schande, en erfgebreken,
 
En gaen zich in geboomte en schaduwen versteecken,
 
Versteecken, maer vergeefs, voor 't aldoordringende oogh.
 
De lucht betreckt allengs. zy zien den regenboogh
 
Gespannen, als een bode en voorspoock van Godts plaegen.
 
De hemel treurt in rou. geen handenwringen, klaegen,
 
Noch schreien helpt den mensch en zijne weêrgade. ach,
 
r. 2143 - 2174
Mich.
 
Uriël, Schiltknaep, die het heiligh Recht bewaert,
 
En reuckeloosheit straft; grijp aen uw vlammend zwaert:
 
Vliegh heene naer om laegh, en drijfze beide uit Eden,
 
Die d'eerste wet zoo blint zoo reuckloos overtreden.
 
Bewaeck den ingang van 't ontheilight paradijs,
 
En keer de ballingen met kracht af van de spijs,
 
Den boom, die 't leven reckt. gedoogh niet datze pluicken
 
d'Onsterfelijcke vrucht, en 't hemelsch ooft misbruicken.
 
Ghy wort op schiltwacht voor den hof en boom gestelt.
 
Dat Adam buiten zwerve, en, vroegh en spade, velt
 
En klaigront ommeploegh', waer uit hem Godt bootseerde.
 
Ozias, aen wiens vuist de Godtheit zelf vereerde
 
Den zwaren hamer van gekloncken diamant,
 
En ketens van robijn, en krammen, spits van tant,
 
Ga heene, vang en span het heir der helsche dieren,
 
Den Leeu, en fellen Draeck, die tegens ons banieren
 
Dus woeden: vaegh de lucht van dees vervloeckte jaght,
 
En boeize aen neck en klaeu, en ketenze met kracht.
 
[p. 67]
 
 
Dees sleutel van den put des afgronts en zijn holen
 
Wort, Azarias, u en uwe zorgh bevolen.
 
Ga heene, sluit in 't hol al wat ons maght bestrijt.
 
Maceda, neem dees torts, die vlam is u gewijt.
 
Ontsteeck den zwavelpoel, in 't middelpunt der aerde,
 
En pijnigh Lucifer, die zoo veel gruwlen baerde,
 
In 't eeuwighbrandend vier, gemengt met killen vorst;
 
Daer droefheit, Gruwzaemheit, Versteentheit, Honger, Dorst,
 
De Wanhoop, zonder troost, de prickel van 't geweeten,
 
En onverzoenbaerheit, een straf van 't boos vermeeten,
 
Versteecken van den glans der Godtheit, in dien roock,
 
Getuigen 's hemels ban, gevelt op 't heiloos Spoock;