Je kunt een of meer keren hetzelfde woord herhalen.
Als je dat doet, moet je je wel afvragen of de herhaling een functie heeft.
Goed is:
Geld, geld is het enige wat hem bezighoudt.
Fout is:
Na dat slecht gemaakte tentamen wilde zij over de gevolgen voor haar studie niets meer over zeggen.
=> tweede over weglaten
Aan dat gedrag van hem krijgen wij een steeds grotere hekel aan.
=> tweede aan weglaten
Bekijk de video.
Dubbelop 2: Tautologie
Met een tautologie zeg je twee keer hetzelfde met verschillende woorden. Deze woorden zijn dus synoniemen en behoren tot dezelfde woordsoort.
Meestal noemen we een tautologie een taalfout maar je kunt een tautologie met opzet als stijlmiddel gebruiken.
Goed is:
De koning werd met pracht en praal begraven.
Het was in de kleedkamer alleen maar kommer en kwel na de nederlaag.
Fout is:
Het gebeurt soms ook wel eens dat hij helemaal niet komt.
=> soms of wel eens weglaten
Door de hevige sneeuwval kon je de weg haast bijna niet meer zien.
=> haast of bijna weglaten
Dubbelop 3: Pleonasme
Met een pleonasme zeg je twee keer hetzelfde met verschillende woorden. Deze woorden behoren niet tot dezelfde woordsoort.
Een pleonasme gebruik je om een eigenschap van iets te benadrukken (grijs beton, witte schimmel, groen gras etc.). Als je een pleonasme gebruikt, moet je je wel afvragen of dat een functie heeft.
Goed is:
Ik vind dat je een prachtige ronde cirkel hebt getekend.
Fout is:
Ze kregen eindelijk toestemming om hun huis te mogen gaan bouwen.
=> kregen toestemming te gaan bouwen, of: mochten gaan bouwen.
De wedstrijd zal naar een later tijdstip uitgesteld moeten worden.
=> Zal naar een later tijdstip verplaatst moeten worden, of: zal uitgesteld moeten worden.
In dat sprookje speelde een grote reus een belangrijke rol.
=> grote weglaten
We kregen bij de boodschappen een gratis cadeau.
=> gratis weglaten
Dubbelop 4: Contaminatie
Als je twee woorden of uitdrukkingen ten onrechte vermengt, spreek je van een contaminatie.
Voorbeelden:
Zijn opa rookte als een ketting.
=> kettingroker en rookte als een ketter
Na die lastige vraag haalde ik alles door de war.
=> haalde door elkaar of: raakte in de war
De secretaris neemt tijdens de jaarvergadering altijd het hoogste woord.
=> heeft het hoogste woord of: neemt het woord
De oorzaak van dat ongeval is te wijten aan zijn roekeloze rijgedrag.
=> de oorzaak is of: het ongeval is te wijten aan
Dubbelop 5: Dubbele ontkenning
Dubbele ontkenningen komen vaak voor in de spreektaal en dan hebben ze een versterkende functie. Dit gebruik wordt echter afgeraden (voorbeeld 1).
In zinnen met 'ontkennende' werkwoorden (voorbeelden 2 en 3) wordt soms ten onrechte een tweede ontkenning toegevoegd.
Voorbeelden:
Ik gebruik nooit geen suiker in de koffie.
=> nooit of: geen
De gemeente wil voorkomen dat er geen ongeregeldheden ontstaan.
=> voorkomen dat er ongeregeldheden ontstaan, of: wil dat er geen ongeregeldheden ontstaan
De schoolleiding verbiedt de leerlingen geen vuurwerk af te steken.
=> verbiedt leerlingen vuurwerk af te steken, of: wil dat de leerlingen geen vuurwerk afsteken