Theorie

11. Variabele kostencalculatie

 

De boekingen bij de variabele kostencalculatie (DC)

Variabele kosten worden ook wel direct costing (DC) genoemd. Omdat ondernemingen op korte termijn geen invloed kunnen hebben op de constante kosten, kan je deze kosten als gegeven aannemen. Daarom worden constante kosten rechtstreeks in de winst-en-verliesrekening opgenomen. Het gaat dus niet om de directe kosten, maar om de variabele kosten. Bij de variabele kostencalculatie noem je het verschil tussen de verkoopprijs van het product en de variabele kosten van het product de dekkingsbijdrage. Deze dekkingsbijdrage wordt voornamelijk gebruikt om de constante kosten ​​te betalen. Als de dekkingsbijdragen hoger zijn dan de constante kosten, wordt er winst gegenereerd.

De kosten vanuit rubriek 4 worden rechtstreeks ten laste van rekening 9 contante kosten gebracht. In rubriek 5 komen nu alleen de variabele directe kosten. In rubriek 6 komen de direct variabele grondstofkosten en de loonkosten. Voor de toeslag van de indirecte fabricagekosten belast je alleen het variabel gedeelte uit rubriek 5 door. De voorraad gereed product hou je uitsluitend tegen variabele kostprijzen bij, evenals de rekening 800 kostprijs verkopen. Op de rekening 820 toeslag indirecte verkoopkosten komen ook alleen de variabele toeslag indirecte verkoopkosten. Dit houdt in dat het verkoopresultaat in rubriek 8 bestaat uit de dekkingsbijdrage. Dit dient voor de dekking van de constante kosten. Wat daarna nog overblijft is de nettowinst.

 

Journaalposten variabele kostencalculatie

Overboeking directe variabele fabricagekosten naar rubriek 6

600 directe grondstofkosten

630 betaalde directe lonen

Aan 499 overboekingsrekening
 

Overboeking indirecte variabele kosten naar rubriek 5

55. Variabele kosten afdeling A 990 constante kosten

Aan 499 overboekingsrekening

 

Dekking afdeling fabricage en verkoop (het aantal machine uren)

602 toeslag indirecte variabele fabricagekosten

Aan 553 Dekking afdeling fabricage

+

820 Toeslag indirecte variabele verkoopkosten

Aan 563 Dekking afdeling verkoop


 

Boeken gewerkte arbeidsuren (aantal directe arbeidsuren)

601 Directe lonen

Aan 631 verrekende directe lonen

 

Productie eenheden

700 Voorraad gereed product (tegen variabele fabricage kosten)

Aan 610 standaard directe grondstofkosten

Aan 611 standaard directe lonen

Aan 612 standaardtoeslag indirecte fabricagekosten

 

Verkoop eenheden

130 Debiteuren

Aan 181 te betalen OB

Aan 840 opbrengst verkopen

+

800 Kostprijs verkopen (tegen variabele fabricagekosten)

Aan 700 voorraad gereed product

 

Resultaat afdeling fabricage bepalen

550 variabele kosten fabricage                  553 Dekking variabele kosten fabricage

 

Resultaat afdeling verkoop bepalen

560 variabele kosten verkoop                 563 Dekking variabele kosten verkoop

 

Resultaat rubriek 5 (afdelingsresultaten) overboeken naar 9

930 Afdelingsresultaten

Aan 599 overboekingsrekening (Debet bij winst, credit bij verlies)

 

Dekkingsbijdrage van rubriek 8 naar rubriek 9 boeken

899 overboekingsrekening 

Aan 945 Dekkingsbijdrage

 

 

 

 

Winst berekenen  + Dekkingsbijdrage 

+/- Efficiency resultaten

+/- Prijsverschillen 

+/- Afdelingsresultaten

- Constante kosten 

 

Verschil in winstberekening tussen AC en DC

Als je de integrale kostprijsberekening (AC) toepast, wordt de voorraad gewaardeerd tegen de integrale kostprijs (constante kosten + variabele fabricagekosten). Bij de variabele kostprijsberekening wordt de voorraad gewaard tegen de variabele fabricagekosten. Omdat de voorraad anders gewaardeerd wordt, ontstaat er een verschil in de winst. Dit verschil ontstaat alleen wanneer de productie en afzet in een periode niet gelijk aan elkaar zijn.

 

Voorraad toename in een periode: Nettowinst AC > DC

Voorraad afname in een periode: Nettowinst AC < DC

Voorraad blijft gelijk: Winst AC = DC

 

De verkoopkosten worden bij voorraadwaardering niet mee genomen!

 

Kostprijs berekenen bij integrale kostprijs berekening (AC) Fabricagekostprijs berekenen:

 

Commerciële kostprijs berekenen:

 

Kostprijs berekenen bij variabele kostencalculatie (DC) Variabele fabricagekostprijs berekenen:

 

Commerciële variabele kostprijs berekenen:

 

 

 

Dekkingsbijdrage berekenen:

Verkoopprijs – rabat = netto verkoopprijs

Netto verkoopprijs – commerciële kostprijs = dekkingsbijdrage

 

Perioderesultaat bij DC:

+ Dekkingsbijdrage (Verwachte of werkelijk afzet * dekkingsbijdrage)
-  Totale constante kosten
= Verwacht/werkelijk resultaat

 

Perioderesultaat bij AC:

+ Omzet - Rabat * verwachte/werkelijke afzet
- Kostprijs (verwachte/werkelijke afzet * integrale commerciële kostprijs)
- Bezettingsresultaat (W-N * tarief constante kosten)
- Verkoopresultaat (W-N * tarief constante verkoopkosten)

= Perioderesultaat AC 

 

Journaalposten winstberekening tussen AC en DC

Grondstoffenverbruik

600 Verbruik grondstoffen

Aan      300 voorraad grondstoffen

 

Betaald direct loon

630 Betaalde directe lonen

Aan      280 tussenrekening lonen

 

Kosten verdeelstaat

550 Variabele kosten afd. Fabricage                         

560 Variabele kosten afd. Verkoop                            

990 Constante kosten                                     

Aan      499 Overboekingsrekening                             

 

Directe arbeidsuren

601 Directe lonen                                

Aan      631 Verrekende directe lonen            

 

Aantal machine uren

602 Toeslag variabele fabricagekosten                                                    

Aan   555 Dekking variabele kosten afdeling fabricage       

Resultaten uit de verschillende rubrieken berekenen en deze doorboek  

550 Variabele kosten afd. Fabricage

560 Variabele kosten afd. Verkoop

VS

555 Dekking variabele kosten afd. Fabricage

565 Dekking variabele kosten afd. Verkoop 

 

Journaalpost van hierboven

599 Overboekingsrekening                             

Aan      930 Afdelingsresultaten                                  

 

Correctie voorraad van AC naar DC

990 Constante kosten                                     

Aan     700 Voorraad gereed product          

 

Variabele kostencalculatie en budgettering
 

Journaalposten variabele kostencalculatie en budgettering

Eerst verdeelde kosten

550 Kosten afdeling Fabricage (variabel)

550 Kosten afdeling Fabricage (vast)

560 Kosten afdeling Verkoop (variabel)

560 Kosten afdeling Verkoop (vast)

Aan 499 Overboekingsrekening
 

Budget afdeling fabricage

990 Te dekken constante kosten (vaste kosten)

602 Toeslag variabele fabricagekosten (variabele kosten)

Aan 553 Budget afdeling Fabricage
 

Budget afdeling verkoop

990 Te dekken constante kosten (vaste kosten)

820 Toeslag variabele verkoopkosten (variabele kosten)

Aan 563 Budget afdeling Verkoop

Analyse van afdelingsresultaten

550 Kosten afdeling fabricage  553 Budget afdeling fabricage

Geeft het budgetresultaat

560 Kosten afdeling verkoop  563 Budget afdeling verkoop

Geeft het bezettingsresultaat

Klik hier om de theorie van hoofdstuk 11 te downloaden