Leerdoelen:
1. Kunnen uitleggen wat de betekenis van het begrip variabele kostencalculatie is.
2. Het verschil kunnen herkennen en uiteggen tussen het AC en DC methode.
3. Berekeningen kunnen maken met het AC en DC methode
4. Journaalposten maken
Omdat een bedrijf de constante kosten op korte termijn niet kan beïnvloeden, worden deze kosten bij de variabele kostencalculatie voor een bepaalde periode als gegeven beschouwen. De constante kosten zullen daarom direct ten laste van de winst en verliesrekening van de periode geboekt worden.
De variabele kosten zijn op korte termijn te beïnvloeden. Bij de kostprijsberekening hou je daarom alleen rekening met de variabele kosten. Daar komt ook de naam variabele kostencalculatie, Direct Costing (DC) vandaan.
Als je de integrale kostprijsberekening, Absorption Costing (AC) toepast, wordt de voorraad gereed product gewaardeerd tegen de integrale kostprijs.
Bij toepassing van de variabele kostencalculatie, Direct Costing (DC) wordt bij de waardering van de voorraad gereed product slechts rekening gehouden met de variabele fabricagekosten.
Deze andere wijze van waardering van de voorraad gereed product heeft tot gevolg dat de hoogte van de nettowinst die over een bepaalde periode wordt berekend volgens DC kan afwijken van de nettowinst berekend volgens AC. Verschil in nettowinst ontstaat alleen als de productie en afzet in een periode niet aan elkaar gelijk zijn.
Rekenvoorbeeld:
Voorbeeld 1:
Industriële onderneming Van Etten NV vervaardigt onder andere product X en past de variabele kostencalculatie toe.
De dekkingsbijdrage voor product X is al volgt samengesteld
Verkoopprijs (excl. 21% OB) € 165
Variabele directe grondstofkosten 1 kg € 9
Variabele directe loonkosten 1 uur € 47
Variabele indirecte fabricagekosten 1 machine-uur € 20 € 20
Variabele fabricagekosten € 76
Variabele indirecte verkoopkosten € 14
Totale variabele kosten € 75
Dekkingsbijdrage per eenheid product € 90
Hieronder de gegevens van de productie en afzet van product X over de maand mei in 2020:
Directe grondstofkosten € 234.760
Betaalde direct loon € 358.800
Constante indirecte fabricage kosten € 142.000
Variabele indirecte fabricage kosten € 70.050
Constante indirecte verkoopkosten € 81.230
Variabele indirecte verkoopkosten € 36.500
Werkelijke aantal arbeidsuren 6.525
Werkelijke aantal machine uren 6.450
Normale productie en afzet 6.750
Werkelijke productie 6.450
Werkelijke afzet 6.000
499 Overboekingsrekening
550 Variabele kosten afdeling
553 Dekking variabele kosten afdeling Fabricage
560 Variabele kosten afdeling Verkoop
563 Dekking variabele kosten afdeling Verkoop
599 Overboekingsrekening
600 Directe grondstofkosten
601 Directe loon
602 Toeslag variabele indirecte fabricagekosten
610 Standaard directe grondstofkosten
611 Standaard directe lonen
612 Standaardtoeslag variabele indirecte fabricage kosten
630 Betaalde directe lonen
631 Verrekende directe lonen
699 Overboekingsrekening
700 Voorraad gereed product
800 Kostprijs verkopen
820 Toeslag variabele indirecte verkoopkosten
899 Overboekingsrekening
910 Efficiencyresultaten
920 Prijsverschillen
930 Afdelingsresultaten
945 Dekkingsbijdrage
990 Constante kosten
Geef de journaalposten die op basis van de gegevens over de maand mei 2020 worden gemaakt bij toepassing van de variabele kostencalculatie.
Overboeking van de directe fabricagekosten naar rubriek 6:
600 Directe grondstofkosten € 234.760
630 Betaalde directe loon € 358.800
Aan 499 Overboekingsrekening € 593.560
Overboeking van de directe kosten naar rubriek 5
550 Variabele kosten afdeling Fabricage € 70.050
560 Variabele kosten afdeling Verkoop € 36.500
990 Constante kosten € 223.230
Aan 499 Overboekingsrekening € 329.780
De dekking van de afdeling Fabricage en Verkoop
602 Toeslag variabele indirecte fabricagekosten € 129.000
Aan 553 Dekking afdeling Fabricage € 129.000
+
820 Toeslag variabele indirecte verkoopkosten € 84.000
Aan 563 Dekking afdeling Verkoop € 84.000
Het aantal gewerkte arbeidsuren
601 Directe lonen € 156.000
Aan 631 Verrekende directe lonen € 156.000
De productie van 6.450 eenheden X
700 Voorraad gereed product € 490.200
Aan 619 Standaard directe grondstofkosten € 58.050
Aan 611 Standaad directe lonen € 303.150
Aan 612 Standaardtoeslag indirecte fabricagekosten € 129.000
De verkoop van 6.000 eenheden X
131 Debiteuren € 1.197.900
Aan 181 Te betalen OB € 207.900
Aan 840 Opbrengst verkopen € 990.000
+
800 Kostprijs verkopen € 456.000
Aan 700 Voorraad gereed product € 456.000