Het dekkingstarief voor de niet-proportioneel variabele kosten is het tarief dat geldt bij de normale bezetting. Ten gevolge van de seizoensinvloeden kan er elke periode een andere normale bezetting (Ns) zijn. Het dekkings- tarief voor de niet-proportioneel variabele kosten kun je nu berekenen door een gewogen gemiddelde te nemen van de verschillende tarieven voor elke kosten periode. Omdat het dekkingstarief een gewogen gemiddelde is op basis van de verschillende normale bezettingen in de periodes, wijkt dit tarief af van het budgettarief dat volgens de budgettabel bij de normale bezetting van het eerste kwartaal hoort.
De noodzakelijke seizoencorrectie voor een periode wordt als volgt bepaald: Nseiz × (Tvdekking - Tvbudget)
Ns = normale bezetting per kwartaal
N = normale bezetting
Ngem = gemiddelde normale bezetting per kwartaal
W = werkelijke bezetting
Tc = voorcalculatorisch tarief voor de constante kosten
Tv = voorcalculatorisch tarief voor niet variabele kosten
Voorbeeldopdracht:
Voor het vaststellen van de budgetten en de standaardtoeslagen voor de indirecte kosten van de fabricageafdeling van Groots granietverwerking BV zijn voor 2020 de volgende gegevens verzameld:
aantal machine-uren per kwartaal tarief niet-proportioneel variabele kosten
3.300 - < 3.400 € 23
3.400 - < 3.800 € 24
3.800 - < 4.200 € 25
4.200 - < 4.600 € 26
4.600 - < 5.000 € 27
De seizoenindexcijfers zijn:
Kwartaal Seizoenindexcijfer
1 120
2 90
3 80
4 110
In het eerste kwartaal van 2020 zijn de werkelijke kosten van de fabricageafdeling € 453.000, waarvan € 132.600 doorbelast door hulpafdelingen. Het werkelijke aantal machine-uren is 4.720.
Groots granietverwerking BV gebruikt in het grootboek onder andere de volgende rekeningen:
175 Seizoencorrectie constante kosten afdeling Fabricage 552 Te dekken budget constante kosten afdeling Fabricage
176 Seizoencorrectie variabele kosten afdeling Fabricage 553 Dekking constante kosten afdeling Fabricage
499 Overboekingsrekening 554 Te dekken budget variabele kosten afdeling Fabricage
513 Dekking hulpafdelingen 555 Dekking variabele kosten afdeling Fabricage
550 Kosten afdeling Fabricage 602 Toeslag indirecte fabricagekosten
551 Budget afdeling Fabricage
a. Bereken voor het jaar 2020 voor deze afdeling:
- het dekkingstarief voor de constante kosten;
- het dekkingstarief voor de niet-proportioneel variabele kosten.
b. Bereken voor het eerste kwartaal van 2020 voor de fabricageafdeling:
- het budget voor de constante kosten;
- het budget voor de variabele kosten.
c. Bereken voor het eerste kwartaal van 2020:
- de dekking voor de constante kosten;
- de dekking voor de variabele kosten.
d. Bereken voor het eerste kwartaal van 2020:
- de seizoencorrectie voor de constante kosten;
- de seizoencorrectie voor de variabele kosten.
e. Geef alle journaalposten die op basis van bovenstaande gegevens gemaakt kunnen worden.
Uitwerking met formules
a. Het dekkingstarief voor de constante kosten per machine-uur is: C
N
1.260.000 = € 78,75
16.000
Op basis van de seizoenindex is N, per kwartaal respectievelijk:
1e kwartaal 4.800;
2e kwartaal 3.600;
3e kwartaal 3.200;
4e kwartaal 4.400.
Het dekkingstarief voor de niet-proportioneel variabele kosten per machine- uur is dan:
TVdekking = 4800x €27 + 3.600 x€24 + 3.200 x€23 + 4.400 x€ 26 = € 25,25
16.000
Het dekkingstarief voor 2020 per machine-uur: Tc +Tvdekking is:
€ 78,75 + € 25,25 = € 104
b. Budget constante kosten: constante kosten / 4 (indien kwartalen)
1.260.000/ 4= €315.000
Budget niet-proportioneel variabele kosten: W × Tvbudget
4.720 machine-uren à € 27 (zie tabel) = 127.440
(Gemengd) budget eerste kwartaal 2020 budget constante + budget niet-proportioneel
€315.000 + 127.440 = € 442.440
c. Dekking constante kosten:
W x (Tc +Tvdekking ) + 4.720 machine-uren à € 78,75 = € 371.700
Dekking variabele kosten: 4.720 machine-uren à € 25,25 = € 119.180 +
Totale dekking € 490.880
d. Seizoencorrectie constante kosten: (Ns- gem) x Tc
+ 800 × € 78,75 = Het te dekken budget wordt dus verhoogd.
Seizoencorrectie variabele kosten: Ns x (Tvdekking – TVbudget)
4.800 x (€ 25,25 - € 27) = Het te dekken budget wordt dus verlaagd.
e. De journaalposten worden:
De werkelijke kosten:
550 Kosten afdeling Fabricage € 453.000
Aan 499 Overboekingsrekening € 320.400
Aan 513 Dekking hulpafdelingen €132.600
Het gemengde budget:
552 Te dekken budget constante kosten afd. Fabricage € 315.000
554 Te dekken budget variabele kosten afd. Fabricage € 127.440
Aan 551 Budget afdeling Fabricage € 442.440
De dekking:
602 Toeslag indirecte fabricagekosten. € 490.880
Aan 553 Dekking constante kosten afdeling Fabricage € 371.700
Aan 555 Dekking variabele kosten afdeling Fabricage € 119.180
Seizoencorrectie op de constante kosten:
552 Te dekken budget constante kosten afd. Fabricage
Aan 175 Seizoencorrectie constante kosten afd. Fabricage
Seizoencorrectie op de variabele kosten:
176 Seizoencorrectie variabele kosten afd. Fabricage € 8.400
Aan 544 Te dekken budget variabele kosten afd. Fabricage € 8.400