Eerder heb je al geleerd dat atomen zijn opgebouwd uit moleculen. Een molecuul met maar één atoomsoort is een element, een molecuul met meerdere atoomsoorten is een verbinding.
Daarnaast heb je verschillende namen en symbolen van veelvoorkomende elementen geleerd en geoefend! Hopelijk ken je ze al allemaal uit je hoofd, want dit is belangrijk.
De symbolen van alle atoomsoorten staan gerangschikt in een overzicht: het periodiek systeem. Dimitri Mendelejev bedacht dit systeem in 1869 waarbij hij chemische en fysische eigenschappen van atoomsoorten met elkaar in verband bracht. Tegenwoordig wordt nog steeds van dit periodiek systeem gebruik gemaakt. Via de volgende link kun je online een periodiek systeem vinden. Bekijk het eens! Je gaat het periodiek systeem vaak voorbij zien komen.
https://www.ptable.com/?lang=nl
De horizontale rijen heten perioden. De verticale kolommen in het periodiek systeem zijn de groepen. Op macroniveau komen de eigenschappen van elementen binnen één groep sterk overeen. Een aantal groepen heeft een speciale naam die je moet kennen:
Het grootste deel van het periodiek systeem bestaat uit metalen, de rest bestaat uit niet-metalen en een kleine groep metalloiden, die zowel eigenschappen van metalen als van niet-metalen hebben.
Niet-metalen
Niet-metalen komen voor als element en in verbindingen. Aangezien er ongeveer twintig atoomsoorten niet tot de metalen behoren, bestaan er ook ongeveer twintig elementen die niet-metalen heten. De niet-metalen hebben geen duidelijk overeenkomstige eigenschappen.
Metalen
Het grootste deel van het periodiek systeem bestaat uit metalen. Een zuiver metaal is een stof waarin maar één atoomsoort voorkomt. Het is dus een element. Er bestaan ruim 90 elementen die metalen worden genoemd.
Alle metalen hebben een aantal gemeenschappelijk eigenschappen:
Als je metalen in gesmolten toestand met elkaar mengt en je laat het metaalmengsel afkoelen totdat er een vaste stof ontstaat, ontstaat er een legering. Een legering is dus een mengsel van metalen. Een legering heeft vaak andere eigenschappen dan de afzonderlijke metalen. Zo is 'roest-vrij' staal een legering van ijzer met chroom en een kleine hoeveelheid van het niet-metaal koolstof.
Gouden sieraden worden meestal ook van een legering gemaakt. Zuiver goud is namelijk erg zacht en bij zuiver goud zou je sieraad snel beschadigen, bovendien is zuiver goud erg kostbaar. Daarom wordt er door het goud een ander metaal gemengd, zoals zilver of platina.
Enkele andere bekende legeringen zijn messing (koper en zink), brons (koper en tin), soldeer (tin en lood) en zilveramalgaam (zilver en kwik).