Een 54-jarige mevrouw wordt, terwijl zij door een winkelcentrum loopt, plotseling erg duizelig en valt naar rechts. Ze is er ook erg misselijk bij en na enkele minuten moet zij braken. Omstanders besluiten 112 te bellen.
Op de spoedeisende hulp zijn de klachten niet afgenomen en je gaat met spoed deze patiënte onderzoeken.
De patiënte zegt dat de duizeligheid plosteling begon. Sindsdien is deze continu aanwezig en gaat gepaard met misselijkheid. Het lijkt alsof de wereld om haar heen draait, hierbij moet ze zich goed vasthouden, anders zou ze vallen. Er is geen bewustzijnsverlies geweest. Er is geen sprake van hoofdpijn of visusklachten. Patiënte is een week geleden een aantal dagen verkouden geweest met spontaan herstel en zij heeft nu geen last van oorsuizen of gehoorsverlies.
Er is alleen hypertensie in de voorgeschiedenis. Ze gebruikt hydrochloorthiazide 12,5mg 1dd1. Patiënte rookt niet en drinkt 7 eenheden alcohol per week. De afgelopen dagen heeft ze geen alcohol gedronken.
Neurologisch onderzoek levert de volgende gegevens op:
HCF: intact
HZ: een tweedegraads horizontale nystagmus naar links met ook rotatoire component.
Mot: kracht is overal intact
Sens: overal intact
Reflexen: symmetrisch normaal opwekbaar, VZR bdz plantair
Coördinatie: Valneiging naar rechts, ze moet zich bij staan en lopen vasthouden om niet te vallen. TNP en KHP intact.
Een vuistregel om het onderscheid tussen perifere en centrale oorzaken van een nystagmus te maken is:
"Een perifere nystagmus is in principe geconjugeerd in één horizontale richting met ook vaak een draaibeweging en neemt af wanneer de patiënt fixeert; in andere gevallen moet men aan een centrale oorzaak denken." Kuks et al. Leerboek Klinische neurologie, 2016.
En er is nog een test om dit onderscheid tussen perifere en centrale nystagmus te maken:
De Head Impulse Test, die test of de vestibulo-oculaire reflex intact is.
http://vertigocenter.ch/hit/ (Kijk bij 'How to assess head impulse testing')
Deze test is afwijkend bij een perifere vestibulaire aandoening.
Er lijkt dus sprake van een perifere oorzaak van de klachten. Dan is het verder een kwestie van patroonherkenning.
Dit schema is te gebruiken voor de meest gebruikelijke oorzaken:
De patiënt krijgt anti-emetica en herstelt na enkele dagen vanzelf.