Congruentie

Congruentie in een zin betekent niets meer dan dat het onderwerp en de persoonsvorm bij elkaar moeten passen. Dus is het: Ik loop op straat. en niet: Ik lopen op straat.

Zoals je ziet is die congruentie een stuk eenvoudiger dan je misschien vooraf dacht. Toch gaat het best vaak fout. Bij "Ik loop op straat" is het zo klaar als een klontje dat bij het onderwerp, Ik, het woordje loop hoort, en niet loopt of lopen.

Soms is het helaas iets minder duidelijk en worden er wél fouten gemaakt. In de praktijk gebeurt dat het meest wanneer het onderwerp meervoud lijkt, maar enkelvoud is.

Vergelijk deze twee zinnen eens:

De leerlingen vinden de koffie in de kantine te duur.

Een aantal leerlingen vindt de koffie in de kantine te duur.

Beide zinnen zijn correct. In de eerste zin is het onderwerp De leerlingen. Meervoud dus, het zijn er meer dan één. In de tweede zin is het onderwerp Een aantal leerlingen. Dat is enkelvoud. We spreken hier tenslotte over één aantal. Dan moet de persoonsvorm dus ook in het enkelvoud! ( wanneer de zin zou beginnen met Grote aantallen leerlingen, zou het wel meervoud zijn)

 

In je boek staat ook een aantal andere voorbeelden van woorden die enkelvoud aangeven, en geen meervoud. Het boek geeft De brandweer van Emmen als voorbeeld. Het brandweerkorps bestaat daar ongetwijfeld uit meerdere mensen (althans, dat hoop ik), maar het zinsdeel is enkelvoud. De politie zaten me achterna! is fout. Dat zou je moeten vervangen door ofwel De politie zat me achterna! of De politieagenten zaten me achterna!

Ook geeft het boek De stapel borden als voorbeeld. Het mogen dan meerdere borden zijn, maar het gaat hier om De stapel, en dat is er dus maar eentje.

 

Wanneer je vergissingen maakt met de congruentie in een zin, is dat niet echt een schande. Heel veel mensen maken die fout weleens. Ik heb er bijvoorbeeld weleens een vriend op aangesproken die hoogleraar is op de Universiteit van Groningen (die schaamde zich er wel een beetje voor).

Maar schande of geen schande, het is fout en we zijn hier bezig met foutloos schrijven. Wie foutloos schrijft, wordt altijd serieuzer genomen en ik vind dat de wereld jullie altijd serieus moet nemen. Jullie toch ook?