Diergezondheid

Hier rechts staan de onderwerpen die je moet vertellen bij dit onderdeel:

Koekompas
De diergezondheid wordt in kaart gebracht met Koekompas en op sommige bedrijven nog het bedrijfsgezondheidsplan. In het bedrijfsbehandelplan vindt je de medicijnen die de melkveehouder mag inzetten op zijn bedrijf.


Voedingsziekten:

Handleiding MPR voeding (pensverzuring en ketose)

Pensverzuring

In de pens zitten bacteriën die de koe helpen bij het verteren van het voer. Dit noemen we fermentatie. Uit het voer maken de bacteriën vluchtige vetzuren (VVZ) die de koe kan gebruiken om melk van te maken.De vluchtige vetzuren zorgen er echter ook voor dat het milieu in de pens zuurder wordt. Hiervoor heeft de koe een oplossing: speeksel.

In speeksel zitten bicarbonaat. Bicarbonaat is een base; het tegenovergestelde van een zuur. De base zorgt ervoor dat het niet te zuur wordt in de pens. Het is daarom belangrijk dat de koe voldoende speeksel blijft maken en doorslikken. Dit gebeurt als ze herkauwt. Bij een goed rantsoen zal de pens daarom niet snel te zuur worden.

Wanneer er echter te veel vluchtige vetzuren worden gemaakt, of te weinig speeksel, gaat het mis: er ontstaat pensverzuring. Dit gebeurt bijvoorbeeld als er in verhouding te veel krachtvoer wordt gevoerd of krachtvoer met veel zetmeel en suikers. De bacteriën zijn hier dol op en maken heel veel vluchtige vetzuren: de fermentatiesnelheid ligt hoog. Een andere oorzaak van pensverzuring is een rantsoen met weinig structuur/ prik. Dit is een snel rantsoen.

Bij acute pensverzuring kan een koe doodgaan. Bij subacute pensverzuring zijn de verschijnselen minder heftig. De koeien gaan minder eten, de pensactiviteit wordt minder en de koeien herkauwen minder. Je ziet soms koeien met hun kop in hun flank slapen. Op de lange termijn zie je dunne of wisselende mest, een lager melkvetpercentage en onverteerde delen in de mest. Ook kan de conditie van de koe achteruitgaan. Bij de behandeling van pensverzuring, kan een base gegeven worden, bijv. bicarbonaat of magnesiumoxide. Sommige veehouders geven dit preventief. Ook is het belangrijk dat het rantsoen op orde is en dat de koeien goed blijven vreten.

Vluchtige vetzuren en pensverzuring https://www.youtube.com/watch?v=j_3QagzXZkU

Pensverzuring levensgroot probleem

Slepende melkziekte/ Ketose

Na afkalven gaat de koe veel melk produceren. Ze kan ik verhouding niet genoeg kg/ds opnemen. De melkproductie blijft echter doorgaan, ondanks dat de koe er eigenlijk te weinig energie voor heeft. Het uier krijgt ‘voorrang’. Om het tekort te compenseren gaat de koe vet- en eiwit vrijmaken uit lichaamsreserves. Bij de afbraak van vet ontstaan ketonen (bijv. aceton). De ketonen kunnen giftig zijn voor de koe als er te veel in het bloed zitten.

Bij de koe zie je een verminderde eetlust, een voorkeur voor hooi/ ruwvoer boven krachtvoer, gewichtsverlies, minder pensbewegingen, droge mest en een lagere melkproductie. Daarbij stijgt het vetgehalte van de melk en daalt het eiwitgehalte. De koe heeft slepende melkziekte (= acetonemie, ketose). Slepende melkziekte vindt met name plaats in de eerste 100 dagen van de lactatie.

Een koe in een negatieve energiebalans heeft dus energie nodig. Dit kan toegediend worden als propyleenglycol via de bek. Ook zijn hiervoor speciale energie-pillen ter beschikking en kan er een glucose-infuus in het bloed worden gegeven. Dit mag alleen de dierenarts doen. Ook wordt er in sommige gevallen gekozen voor de toediening van corticosteroïden. Hierdoor maakt de koe zelf meer energie en daalt de melkproductie waardoor het energieverbruik daalt.

Ketose// slepende melkziekte https://www.youtube.com/watch?v=gmtyyUtH6tk

Melkziekte

Bij melkvee komt een calciumtekort vooral voor tussen een halve dag vóór tot drie dagen na kalven. De melkproductie komt op gang en daar is veel calcium voor nodig. Bij een koe met melkziekte kun je spiertrillingen zien, maar vooral spierzwakte: de spieren raken meer en meer verlamd en uiteindelijk ligt de koe plat. Ook de spieren in het maagdarmkanaal en de baarmoeder werken minder goed. De koe heeft hierdoor minder pensbewegingen, er komt weinig of geen mest en de koe kalft niet door. De diagnose kan bevestigd worden door het calcium in het bloed te meten.

Je kunt de koe behandelen met een Calcium-magnesium infuus.

Melkziekte https://www.youtube.com/watch?v=qC68qFWWQUM

Werking calciumfabriekje

Werking Kationen Anionen balans (KAB)

Lebmaagverplaatsing

De lebmaag is de vierde maag van de koe. De lebmaag ligt normaal gesproken op de bodem van de buik. Als na afkalven er ineens veel ruimte vrij komt in de buik en er veel gas aanwezig is in de maag, kan de lebmaag verplaatsen. Dit kan naar links en naar rechts.

Een lebmaagverplaatsing naar links komt vaker voor dan een verplaatsing naar rechts. Bij een lebmaagverplaatsing naar rechts komt het wel eens voor dat de maag ook draait om zijn as, waardoor mogelijk ook de uitgang van de lebmaag naar de darm afgesloten wordt. Het ziektebeeld is dan ernstiger: de buikomvang neemt toe, de dieren hebben buikpijn en dieren kunnen zelfs in shock raken. Een lebmaagverplaatsing zonder draaiing komt echter veel vaker voor. De verschijnselen zijn dan: wisselende eetlust, geen-weinig krachtvoer eten en afwijkende mest.

Lebmaagoperatie https://www.youtube.com/watch?v=5hAaG2asGzU

Lebmaagverplaatsing

Kopziekte

Kopziekte lijkt op melkziekte, maar bij kopziekte is er een magnesiumtekort. Dit kan voorkomen als er een kaliumrijk gras wordt gevoerd. Bij een hoog kalium daalt de opname van magnesium in de darm. De ziekte komt daarom vaak voor als koeien dag en nacht in de wei lopen.

Bij kopziekte vreet de koe minder, neemt de buikomvang toe en heeft de koe diarree. De melkproductie is gedaald, de koeien zonderen zich af en de oren staan strak naar achter. De dieren gaan stijf lopen. Dit kan snel overgaan in geheel platliggen op één zijde. Soms zijn de eerdere verschijnselen niet gezien. De dieren hebben krampen en de hals wordt naar achteren gestrekt. Als behandeling kan een calcium-magnesiuminfuus gegeven worden. Dit is hetzelfde infuus als bij melkziekte. Vaak knappen koeien hier snel van op. Daarbij moet het rantsoen aangepast worden zodat er meer magnesium in zit.

Kopziekte

Infectieziekten:

IBR https://www.youtube.com/watch?v=TQ9btyWxp0w

BVD https://www.youtube.com/watch?v=ThBmCRFFDHo

Neospora https://www.youtube.com/watch?v=p5moRW-xCm0&t=8s

Paratuberculose https://www.youtube.com/watch?v=kj5uf_jPgwU

Paratuberculose Programma Nederland

Salmonella

Leptospirose

Droogzetprocedure:

Droogzetten https://www.youtube.com/watch?v=InPmnPRcPMQ&list=PLuIC-h8sgFMiujJnYALWj6Ptbeu8TZ5CX&index=20

Normen selectief droogzetten

Celgetal https://www.youtube.com/watch?v=NV7thclk1s4

Bacteriologisch onderzoek https://www.youtube.com/watch?v=145tz2rUQgk&list=PLuIC-h8sgFMiujJnYALWj6Ptbeu8TZ5CX&index=17

Medicijngebruik: 

Kijk voor het antibioticagebruik van jouw PvB bedrijf op Medirund

Antibiotica en medicijngebruik https://www.youtube.com/watch?v=L3FT1SZ2p-4&list=PLuIC-h8sgFMiujJnYALWj6Ptbeu8TZ5CX&index=50

Resistentie https://www.youtube.com/watch?v=TJFWo_utkaE

Klauwgezondheid: 

Informatie uit het keuzedeel klauwverzorgen

Vijfstappenplan klauwbekappen

Klauwverzorging: Webinar Nordwin College en AB vakwerk https://www.youtube.com/watch?v=VLdHAJp9rz0&feature=youtu.be