Hier vind je diverse opdrachten die je kan gebruiken voor vitaal burgerschap. Iedere opdracht heeft een eigen kleur tekst.
Opdracht 1: voeding
Voeding
Gezond eten en drinken is belangrijk voor je gezondheid. Helemaal samen met voldoende bewegen. Maar hoe weet je nou of het gezond is wat je doet? En ben jij je bewust van keuzes die je maakt op dit gebied?
De GGD geeft een aantal algemene tips. Bekijk de volgende website: https://www.jouwggd.nl/gezondheid/gezond-eten-en-drinken/
Opdracht 1:
a. Op welke punten die op de site genoemd staan doe je het al heel goed?
b. Wat doe je minder goed?
Bekijk het filmpje over energiedrankjes.
c. Waarom zijn energiedrankjes schadelijk voor je gezondheid?
d. Herken je wat er in het filmpje gezegd wordt over gevolgen en effecten?
In bovenstaande tekst wordt gezegd dat ouders een hele belangrijke rol spelen in het kiezen voor gezond eten door kinderen. De meeste kinderen in Nederland eten en drinken te veel energierijke (suiker of vet) tussendoortjes. Een goed voorbeeld en sturing door ouders is erg belangrijk om er voor te zorgen dat kinderen gezondere keuzes maken. Dit zelfde geldt voor sporten en bewegen. Kiezen ouders zelf voor de auto of de fiets? De trap of de lift? Wordt sport als vast onderdeel gezien in de week voor het hele gezin? Het blijkt dat ouders die zelf sporten dit voorbeeld ook aan hun kinderen meegeven.
Opdracht 2:
a. Wat heb jij van jouw ouder(s) geleerd over eten en drinken?
b. Wordt er bij jouw thuis meestal gezond of ongezond gegeten?
c. Wat heb jij van jouw ouder(s) geleerd over sporten en bewegen?
d. Als je 16 jaar bent, wie is er dan verantwoordelijk voor hoe gezond jij eet en drinkt en beweegt? En hoe is dit als je 8 jaar bent, en 12 jaar?
e. Wat vind je van de stelling "ouders van kinderen (tot en met 14 jaar) met overgewicht zouden een boete moeten krijgen"?
Het voedingscentrum heeft veel informatie over gezond eten en drinken. Een bekende is de 'Schijf van Vijf'. Dit is een hulpmiddel om te kijken of je iedere dag voldoende voedingsstoffen binnenkrijgt. Voedingsstoffen zijn belangrijk voor je lichaam. Ze geven je energie, helpen je groeien en onderhouden je lichaam en je weerstand (voorkomen dat je ziek wordt). Je hebt niet van alle voedingsstoffen evenveel nodig. Zo heb je weinig vetten nodig, maar veel voedingsstoffen uit groente en fruit. Aan de verhoudingen van de 'schijf' kan je zien of je veel of weinig uit die productgroep hoort te eten.
Opdracht 3:
Ga naar de site van het voedingscentrum door te klikken op onderstaande afbeelding. Vul hier voor jou in wat jouw aanbevolen porties zijn.
Gebruik de informatie die je krijgt om de opdracht voeding op deze wiki te maken. Deze opdracht lever je in ter beoordeling.
Iedereen maakt keuzes over zijn eet- en drinkgewoonte. Zo vind je het één lekkerder dan het andere, of kies je er voor omdat het gezond is. Je kunt ook keuzes maken uit principe. Bijvoorbeeld omdat je geen vlees wilt eten of helemaal geen dierlijke producten (vegetarisch of veganistisch). Ook kan het zijn dat je bepaalde voedingsmiddelen niet kan eten omdat je er allergisch voor bent. Of dat jouw lichaam door een ziekte anders reageert op voedingsstoffen (denk bijvoorbeeld aan diabetes). Daarnaast kan je ook keuzes maken vanuit een geloofsovertuiging, bijvoorbeeld het niet eten van varkensvlees of alleen halal eten.
Niet voor iedereen is het gemakkelijk om met voeding om te gaan. Soms wordt gezegd dat ongezond eten goedkoper is dan gezond eten. En verleidingen om ongezond te kiezen liggen overal op de loer. Obesitas (zwaarlijvigheid / ernstig overgewicht) komt in toenemende mate voor. Obesitas kan het gevolg zijn van een eetstoornis. Andere eetstoornissen die we kennen zijn bijvoorbeeld anorexia nervosa, boulimia nervosa en binge eating disorder. Mensen die lijden aan een eetstoornis hebben een verstoorde relatie met eten. Het is ontzettend moeilijk om te herstellen van een eetstoornis.
Opdracht 4:
a. Welke gevolgen kan obesitas hebben voor je gezondheid? Noem er drie.
b. Welke gevolgen kan een eetstoornis als boulimia of anorexia hebben voor je gezondheid? Noem er drie.
c. Hoe denk je dat het kan dat mensen obesitas ontwikkelen?
d. Hoe denk je dat het kan dat mensen een eetstoornis ontwikkelen?
e. Is een eetstoornis iets dat evenveel voorkomt bij mannen als vrouwen? Waarom (niet)?
f. Wat is jouw mening over de rol van de media?
Opdracht 2: liefde, relaties en seksualiteit
Liefde, relaties en seksualiteit
Iedereen die te maken heeft met andere mensen heeft relaties. Vaak denk je bij een relatie aan verliefdheid en liefde. Toch heb je veel verschillende soorten relaties. Denk bijvoorbeeld aan vrienden, klasgenoten, collega's, familie. Binnen iedere relatie heb je te maken met verwachtingen: mensen verwachten iets van jou en jij van hen. Vaak gaat het hierbij om gedrag en communicatie.
Bijvoorbeeld: jouw docent verwacht dat je goed op let en huiswerk maakt. Jouw collega verwacht dat je op tijd aanwezig bent op het werk en doet wat afgesproken is. Jouw vriendin verwacht dat je tijd voor haar vrijmaakt.
Soms is het moeilijk om aan de verwachtingen van een relatie te voldoen. Het kan zijn dat je sommige verwachtingen niet reeël vindt of dat je teleurgesteld raakt als iemand niet voldoet aan jouw verwachtingen. En soms wil je juist niet voldoen aan verwachtingen, omdat je het niet prettig vindt. Duidelijk communiceren binnen relaties is erg belangrijk.
\
Als het om liefdesrelaties gaat valt op dat Nederlandse jongeren steeds later een serieuze relatie krijgen. De meeste Nederlandse jongeren hebben rond hun 17e of 18e hun eerste relatie. Samenwonen gebeurt de laatste jaren steeds later. Eind twintig is hierbij normaal. Ook gaan steeds minder mensen trouwen. De gemiddelde leeftijd voor het huwelijk ligt bij mannen op 34 en bij vrouwen op 31,7 jaar.
Opdrach 1:
a. Noem vier personen met wie je een relatie hebt en geef aan wat voor type relatie dit is.
b. Heb je wel eens meegemaakt dat er iets mis ging met verwachtingen binnen een relatie? Licht toe.
c. Hoe denk je dat het kan dat jongeren steeds later een serieuze relatie krijgen?
d. Wat vind je hier van?
e. Zou je zelf ooit willen trouwen? Waarom wel of niet?
Opdracht 2:
Bekijk de video en beantwoord onderstaande vragen.
a. Wat vind jij een 'normale' leeftijd om voor het eerst seks te hebben?
b. Is hierbij een verschil tussen meisjes en jongens? Waarom wel of niet?
c. Hoe denk jij dat het kan dat jongeren steeds later seksueel actief worden?
Opdracht 3:
Zoek via Google naar vijf verschillende soorten voorbehoedsmiddelen en beantwoord per middel de volgende vragen:
a. Wie gebruikt dit middel; de man of de vrouw?
b. Wat doet het middel?
c. Beschermt het middel tegen een SOA? Waarom (niet)?
d. Beschermt het middel tegen een zwangerschap? Waarom (niet)?
e. Welke voordelen heeft dit middel?
f. Welke nadelen heeft dit middel?
Seksualiteit, omgaan en praten over seks(ualiteit) en hier uiting aan geven kan voor iedereen heel sterk verschillen. De één vindt alles normaal en praat er gemakkelijk ander, voor de ander kan het een groot taboe zijn. Cultuur, geloof en opvoeding spelen hier in een grote rol.
Als land is Nederland heel tolerant; dat wil zeggen dat hier veel kan en mag. Denk aan het homohuwelijk, advertenties met sexy beelden en veel bloot op televisie. In andere landen kan dit heel anders zijn. Toch zijn er ook binnen Nederland grote verschillen. Homoseksuele mensen mogen in Nederland trouwen, maar hoe is het om als homo in de metaalsector te werken? Bewust zijn van jouw eigen mening en hoe deze van andere mensen kan verschillen is belangrijk.
Opdracht 4:
Lees onderstaande teksten door en beantwoord de vragen:
a. Wat vind je van de uitspraak van Erdogan?
b. Hoe denk je over de gelijkheid tussen man en vrouw als jij deze uitspraak leest?
c. Is het wel of niet zwanger raken vooral de verantwoordelijkheid van de man of de vrouw?
d. Hoe vind je het dat jongeren gratis condooms krijgen bij een festival?
e. Hoe normaal vind jij het wel of niet om bijvoorbeeld op een festival een 'one night stand' te hebben?
f. Wat vind je van de uitspraak 'ik wil geen seks voor het huwelijk'?
g. Wat is jouw mening over homo- en biseksuele mensen?
h. Hoe 'homo vriendelijk' denk je dat de technieksector is? Hoe kan dit denk je?
i. Vind jij het belangrijk dat homoseksuele mensen dit over zichzelf vertellen? Waarom wel of niet?
j. Wat zou deze school kunnen doen om homo-intolerantie onder jongeren tegen te gaan?