Files zijn ziekelijk vervelend en – belangrijker nog – kostbaar. Erik Verhoef, hoogleraar Ruimtelijke Economie aan de Vrije Universiteit Amsterdam, ziet de oplossing in rekeningrijden: “Door prijsbeleid is het mogelijk files aanzienlijk te verkorten, zonder dat huidige automobilisten hoeven over te stappen op alternatieven als openbaar vervoer of thuiswerken.”
Dat het wenselijk is iets aan files te doen blijkt wel uit de economische schade, maar liefst 3 miljard euro. Niets aan te doen? Jawel hoor. Een mogelijke prikkel om verkeers- bewegingen in optimale banen te leiden ligt in goedkoper of gratis openbaar vervoer. “Een populaire oplossing, maar het effect mag niet worden overschat”, zo vindt Verhoef. “De overstap van auto naar bijvoorbeeld de trein is maar beperkt. En er wordt vooral nieuwe vraag uitgelokt, zoals fietsers die bij gratis OV met de bus gaan.”
Een tweede populaire oplossing is het vergroten van de wegcapaciteit (aanbod) om aan de vraag te kunnen voldoen. “Dit lijkt logisch en we hebben het tientallen jaren volgehouden. De ervaring is echter dat dit vaak gefrustreerd wordt door latente vraag.” Hiermee wordt bedoeld dat de mensen die op dit moment thuiswerken of per OV reizen, bij minder files wél met de auto naar hun werk zouden gaan. Waar eerst de filedruk wel af zal nemen, lopen de wegen al gauw weer vol. Zeker als de bevolking verder groeit, het autobezit stijgt en de economische activiteiten verder toenemen.
Een derde oplossing is prijsbeleid op de wegen – weinig populair onder burgers en veel politici, maar volgens economen een onmisbaar onderdeel van effectief beleid. Al in 1920 was het de Britse econoom Arthur Pigou die een weg met verkeersdrukte omschreef. Als ideale oplossing schetste hij een heffing voor het bijdragen aan verkeersdrukte. De heffing bootst een efficiënte marktprijs na, met andere woorden een prijs waarin filevorming als extern effect is verweven. Op plaatsen waar het drukker is geldt een hogere heffing, eveneens op tijden dat het drukker is (spitsuren).
bron: www.kennislink.nl
|