Het belang voor het maken van contact als basis voor een effectieve les wordt door de hoogleraar Orthopedagogiek Luc Stevens op basis van de zelfdeterminatie theorie van Deci en Ryan als volgt geformuleerd. " De intrinsieke motivatie van studenten wordt aangesproken als de leraar aandacht besteed aan de drie componenten :
In het contact dat de leraar met de studenten onderhoudt, is het belangrijk dat hij zich sterk maakt voor deze drie basisbehoeften. De rol van gastheer en pedagoog betreft als eerste de basisbehoefte van het maken van contact. Dat kan hij op een praktische manier doen.
De praktische manier om aandacht te besteden aan de andere twee basisbehoeften zijn:
Hier wordt in de andere rollen nog specifiek aandacht aan besteed.
Zelfdeterminatie theorie van Deci en Ryan verder uitgelegd https://www.youtube.com/watch?v=xeQcqgU2Kcc
Hoe kun je het contact verstevigen vooral als het een online omgeving betreft. Kees van Overveld spreekt in zijn artikel Sociaal emotioneel leren in de school, 2017 over de SEL competenties.
De vijf SEL-competenties Het aanleren van SEL-competenties kan aan het bereiken van een veilige leer- en leefomgeving binnen het onderwijs bijdragen. De levensvaardigheden waar het om gaat, zijn uitgewerkt in drie groepen competenties: de ik-competenties, de jij-competenties en de wijcompetenties.
Competentie 1: Besef van zichzelf. Besef hebben van zichzelf (of zelfbesef) verwijst naar de bewuste kennis die een leerling van zichzelf heeft. De nadruk ligt hierbij op de emotie. Een leerling met zelfbesef kan lichaam en gevoel aan elkaar koppelen.
Competentie 2: Zelfmanagement is het controleren van je gedachten en je handelingen, waardoor op weloverwogen wijze een strategie kan worden bedacht en ingezet om een (mogelijk) probleem effectief en doelgericht het hoofd te bieden. Daarbij houd je rekening met (heftige) emoties die je bij jezelf bemerkt.
Competentie 3: Besef van de ander is de wetenschap dat de gevoelens, gedachten en het gedrag van de ander kunnen verschillen of overeenkomen met je eigen gevoelens, gedachten en gedrag, en dat je altijd de keuze hebt om je eigen gedrag aan de ander aan te passen.
Competentie 4: Relaties hanteren is de vaardigheid om in verschillende contexten op constructieve en positieve wijze sociaal gedrag te kunnen uitvoeren. Het gaat over relaties aangaan, onderhouden en het voorkomen van uitsluiting en probleemgedrag. Ook het weerstaan van sociale druk en het oplossen van problemen horen daarbij.
Competentie 5: Keuzes maken wil zeggen dat je de kennis, vaardigheden en attitudes, die zijn afgeleid van de andere vier SELcompetenties, inzet om in diverse sociale contexten verantwoordelijke keuzes te maken voor jezelf, de ander en de omgeving. Deze vijfde competentie is vooral een morele competentie.
Deze competenties komen terug in onderstaande afbeelding waarin specifiek beschreven is hoe hier aandacht aan te besteden, beschreven voor de VO context maar zeker bruikbaar in de MBO context.
Online lesgeven in teams https://www.youtube.com/watch?v=cKokUariJkI