Bij het uitzetten van een tuin zet je als eerste de omtrek van de tuin uit.
Daarna maak je de verschillende onderdelen duidelijk met behulp van piketten en pootlijnen.
Een rechte lijn is heel gemakkelijk te maken door een draad tussen paaltjes te spannen. U kunt de richtingslijn van een muur dus in de hele tuin overbrengen, door deze met draad en paaltjes te verlengen.
Landmeters werken met speciale hulpmiddelen. De twee meter lange, stokken met afwisselend rood en witte strepen heten jalons. De echte piketten zijn gepunte, ronde of vierkante paaltjes van 40 tot 60 cm.
Wanneer je vanaf een uitgezette lijn een rechte hoek (90°) wilt maken, kan dat heel eenvoudig met een haakse hoek. Als dit op de lijn gebeurt, dan noemen we dit ook wel een loodlijn
Gereedschappen voor het uitzetten, NAP, PP, Laser:
Lengtes kun je meten met verschillende hulpmiddelen. Dit kan met :
Bij een meetlint met eindmaat is het einde van het meetlint 0,0. Bij een ringmaat is het eind van de ring 0,0.
Bij het meten van lange afstanden wordt vaak een meetlijn uitgezet.
Hierdoor weet je zeker dat je een rechte lijn meet. Hulpmiddelen bij het meten van een meetlijn zijn:
Bij het meten van hoogten in een tuin wordt gebruik gemaakt van:
Hoogten worden uitgedrukt in meters boven of beneden N.A.P.
N.A.P. staat voor Normaal Amsterdams Peil. Overal in Nederland liggen peilmerken waarvan de hoogte ten opzicht van N.A.P. bekend is.
In een tuin werk je vaak met een P.P, is Plaatselijk Peil. Bijvoorbeeld de hoogte van de tuin ten opzichte van de straat.
Het echte uitzetwerk is een nauwkeurige klus. De meetlijn kun je uitzetten door middel van tussenzichten en vooruitzichten. Wanneer een loodlijn moet worden uitgezet wil dat zeggen dat de ene lijn loodrecht op de andere lijn moet worden gezet. Dit kan met behulp van het menselijke lichaam. Maar dit kan veel nauwkeuriger met een lijn worden bepaald. Om bijvoorbeeld een pad op de juiste hoogte te maken, wordt gebruik gemaakt van zichtlatten. Wanneer de tuin compleet is uitgezet, kun je beginnen met de aanleg van de tuin.
Bij het uitzetten wordt tegenwoordig vaak gebruik gemaakt van een laser.
Een laser is een lichtbron die een smalle lichtbundel uitzendt. Dit kan een zichtbare of onzichtbare straal zijn. Deze straal kan in één lijn uitgezonden worden:
een lineaire laser.
De laser is dus een zender. Als je de laser rond laat draaien en hij staat waterpas, dan ontstaat er een horizontaal laservlak. Bij de laser hoort ook een ontvanger. Deze ontvanger geeft een signaal als hij de straal van het laservlak opvangt. Als je het geluid- of lichtsignaal hoort of ziet, weet je dat de ontvanger zich in het laservlak bevindt.