Aanpassingen aan lage zuurstofconcentraties

Ademhaling

Organische vervuiling van water gaat meestal gepaard met lage zuurstofconcentraties, waardoor heel wat organismen zich niet meer in hun leefomgeving kunnen handhaven. De macrofaunasoorten in het water kunnen op de volgende manier aan zuurstof komen:

 

Opdracht 1: Beantwoord onderstaande vragen.

  1. Wat is de (natuurkundige) reden dat ijs drijft op water?
  2. Hoe verklaar je dat een waterdruppel zijn vorm behoudt?
  3. Door welke kracht komt het oppervlak van een vol glas water bol te staan?
  4. Noem eens 3 soorten zouten die veel in water voorkomen?
  5. Welke gevaren zijn er door de medicijnvervuiling van water?
  6. Wat wordt bedoeld als met zegt kwik accumuleert in de natuur?
  7. Noem eens minstens 3 oorzaken van hoeveelheid zuurstof in het water?
  8. Wat is de reden om de elektrische geleidbaarheid te meten?
  9. Noem eens een stof die aan fosfaat kan binden.
  10. Wat gebeurt er als de hoeveelheid CO2 in het water toeneemt?
  11. Welke vormen van stikstof komen in het water voor?
  12. Wat betekent trofiegraad?
  13. Wat is resuspensie?

Opdracht 1 (in word) - met antwoorden
Dit zijn de vragen bij opdracht twee met daarbij de antwoorden.

Documenten:

KRW Waterlevenrapport

Ecologische Instrumenten, Overzicht voor het Nederlandse waterbeheer

Overzicht natuurlijke watertypen

REFERENTIES EN MAATLATTEN VOOR NATUURLIJKE WATERTYPEN VOOR DE KADERRICHTLIJN WATER 2015-2021

Achtergronden Kaderrichtlijn water (STOWA)

Europese Kaderrichtlijn Water, een korte inleiding
De Europese Kaderrichtlijn water (KRW), die sinds december 2000 van kracht is, maakt het mogelijk om de waterverontreiniging van rivieren internationaal aan te pakken. Dat is gunstig voor Nederland dat via het water verontreinigingen uit andere landen binnenkrijgt. De richtlijn brengt nieuwe normen met zich mee. Zo moeten alle wateren vanaf 2015 in de zogenoemde ‘goede toestand' verkeren. Om precies te zijn: een ‘goede chemische toestand' én een ‘goede ecologische toestand' (GET). Hierbij wordt gekeken naar biologische componenten, naar fysisch-chemische parameters en naar hydromorfologie van rivieren en meren.

Aquatische ecosystemen zijn ingewikkeld in hun functioneren. Dat betekent echter niet dat ook de uitgangspunten achter de normering en de normen zelf ingewikkeld zijn. De systematiek van het bepalen van normen en doelen is een hele logische. Vandaar dat de STOWA op basis van eerder gepubliceerde documenten een brochure hierover heeft uitgebracht. Hieronder beschrijven we kort de methodiek zoals die in de KRW wordt gehanteerd.

 

Watertypen
Om de ecologische toestand van een oppervlaktewater objectief te kunnen beoordelen, moeten we eerst weten met wat voor type water we te maken hebben. Hiertoe zijn in Nederland 42 verschillende watertypen te onderscheiden. Hiervan is beschreven hoe ze er ecologisch uit zouden zien als er geen of slechts geringe menselijke invloed zou zijn geweest. Dit noemen we de referentie. De beschrijvingen gaan gedetailleerd in op de verschillende soorten algen, planten, macrofauna (ongewervelde waterdiertjes) en vissen, omdat deze soortengroepen veel informatie geven over de biologische toestand van het watersysteem.  

Voor deze 42 watertypen heeft STOWA een gids samengesteld met beschrijvingen van alle natuurlijke watertypen. Deze dienen als kapstok voor het beschrijven van ecologische doelen voor de wateren in het Nederland van nu. Verder lezen over watertypen kan hier.

Sterk veranderde en kunstmatige watertypen
De 42 typebeschrijvingen gaan over natuurlijke wateren. De meeste wateren in Nederland zijn - in KRW-terminologie - echter ‘kunstmatig’ of ‘sterk veranderd’,. Bij dit soort wateren leiden we de normen af van het natuurlijke watertype dat er het meest mee overeenkomt, rekening houdend met de effecten van de niet meer terug te draaien veranderingen. Het weer in natuurlijke toestand brengen van dit soort wateren is praktisch, economisch of maatschappelijk niet haalbaar.  Voor meer toelichting op indeling van watertypen kun je hier verder lezen.

Maatlatten
Het beschrijven van de referentie is een verplichting die voortkomt uit de KRW. Het is niet het doel van de KRW om het ideaalplaatje van de onverstoorde toestand overal weer terug te krijgen. Ze dient slechts als ‘kapstok' waaraan kan worden afgemeten in hoeverre de actuele ecologische toestand van een water afwijkt. Dit gebeurt op basis van een schaalverdeling (maatlat) die de toestand van een water kwalificeert als ‘zeer goed' (de referentie), ‘goed', ‘matig', ‘ontoereikend' of ‘slecht'. De KRW-norm ligt bij ‘goed'. Wil je verder lezen over KRW-beoordeling en het berekenen van de Ecologische Kwaliteitsatio kijk dan hier. Meer informatie over de maatlatten vind je hier.

Chemische doelen
De KRW kent naast ecologische ook chemische doelen voor zogenoemde prioritaire stoffen, o.a. zware metalen en microverontreinigingen. Deze komen vaak in het oppervlaktewater terecht via lozingen. Voor meer informatie over chemische doelen en normen voor stoffen verwijzen wij je graag door naar de website van Helpdesk Water (link)

Hydromorfologie
Hydromorfologie is de interactie van water, land, planten en dieren. Dit samenspel bepaalt de vormen in meren, beken, op zee etc. Hydromorfologie vormt daarmee de basis voor het de ecologische waterkwaliteit. Ingrepen in de hydromorfologische condities van een watersysteem hebben consequenties voor het functioneren van het systeem. De KRW gaat dan ook over de hydromorfologie van waterlichamen.  Voor meer informatie kun je hier verder lezen.

Grondwater
De Kaderrichtlijn Water gaat ook over het grondwater. Voor meer informatie over KRW en grondwater kun je terecht op de site van de Helpdesk Water (link).

Waterlichamen
De KRW gaat over "onderscheiden oppervlaktewateren van aanzienlijke omvang". In KRW-terminologie: waterlichamen. De indeling van Nederland in waterlichamen is te bekijken op het KRW-portaal. Op het KRW-portaal kun je on-line kaarten maken met een overzicht van de waterlichamen, van de monitoringsprogramma's en oordelen voor de waterlichamen zoals opgenomen in de SGBP's van 2009.

KRW in publicatieblad van de Europese Gemeenschap

Dochterrichtlijn over grondwater in publicatieblad van de Europese gemeenschap

Opdrachtenblad over de ‘Kaderrichtlijn Water’


Lees De KRW voor het waterleven en beantwoord de onderstaande vragen.

Vraag 1: Waarom is er besloten om de KRW in te voeren?

Vraag 2: Wat wordt er bedoeld met een goede chemische en ecologische toestand?

Vraag 3: Wat wordt er bedoeld met de volgende begrippen? Leg uit in eigen woorden.

Vraag 4: Op blz. 9 & 12 worden vier kwaliteitselementen genoemd? Welke zijn dit?

 

1.  

2.  

3.  

4.  

 

Vraag 5: Waarom worden juist deze kwaliteitselementen gemeten?

1.  
2.  
3.  
4.  

Lees Overzicht natuurlijke watertypen en beantwoord de volgende vragen.

Vraag 1: Wat wordt er bedoeld met een referentie?


Vraag 2: Waarom worden verschillende soorten algen, planten en macrofauna en vissen in de referentie omschreven?

Vraag 3: Wat zijn de vier categorieën waarin watertypen worden opgedeeld?

  1.  
  2.  
  3.  
  4.  

Vraag 4: Hoeveel natuurlijke watertypen zijn er in Nederland?

 

Maatlatten voor de KRW

Kwaliteitselementen van de KRW.

 

 

 

 

 

 

Veel gestelde vragen over de KRW:

Lees de vragen en bedenk welk antwoord hierbij gegeven zou kunnen worden.

1. We waren al vertrouwd met het werken met chemische normen. Waarom zijn die groene normen er eigenlijk bijgekomen?

2. Waarom zulke lange lijsten met soorten?

3. Gelden de KRW-normen ook voor stadswateren, kanalen en poldersloten?

4. Als alles uit de kast is gehaald om wateren geschikt te maken voor bepaalde planten of dieren, wie garandeert dan dat ze daadwerkelijk weer verschijnen?

5. Moeten hemel en aarde worden bewogen om elk beestje met een lange wetenschappelijke naam weer terug te krijgen?

6. Dus het gaat niet om zeldzame soorten, zoals destijds bij de korenwolf het geval was?

7. Moeten de waterschappen nu hele regimenten biologen in dienst nemen?

8. Hoe ‘waardevast’ zijn de ecologische maatlatten, tegen de achtergrond van klimaatverandering?

9. Hoe moet worden omgegaan met exoten? Vormt de enorme opmars van al die uitheemse soorten niet een belemmering voor een zuivere ecologische beoordeling?

10. Waarom wordt gesproken van concept-maatlatten?

11. Beschikken de andere lidstaten wel over voldoende kennis van vissen, macrofauna en fytoplankton om met de richtlijn uit de voeten te kunnen?

12. Hoe moet de resultaatsverplichting worden gezien?

13. Wat als de nieuwe normen niet worden gehaald?

14. Er geldt nu al een standstill-principe. Betekent dit dat je geen enkele ingreep meer mag doen die negatief kan uitpakken voor de ecologie?

 

 

 

 

 

Terminologie Kaderrichtlijn Water

Zoek op natuurkennis.nl wat de het doel van de beheersmaatregelen is.

Maak een powerpoint presentatie waarin je de volgende vragen beantwoordt:
- Leg de beheersmaatregel kort uit
- Wat is het doel van de beheersmaatregel?
- Wat zijn de voordelen van de beheersmaatregel?
- Wat zijn de nadelen van de beheersmaatregel?
- Noem een aantal conctrete voorbeelden bij de maatregel.

Mail de powerpoint naar t.lievense@wellant.nl (ze komen op de wikiwijspagina)

Beheersmaatregelen

Chopperen (Koen)

Maaien (Sjors)

Baggeren Vincent

Begrazen (Niels)

Plaggen (Luuk)

Verbeteren hydrologische situatie (Coert)

Chopperen (Rik)

Begrazen (Daniel)