Eigenaarschap

Om eigenaarschap te kunnen leren creëren is het belangrijk om eerst te weten wat er onder eigenaarschap wordt verstaan en waarom eigenaarschap belangrijk is voor de ontwikkeling van leerlingen in het onderwijs.

 
Eigenaarschap  in relatie tot leerproces wordt  beschreven door Zimmerman (1990) als voorwaarde om zelfregulerend te kunnen leren. Het gaat om de vaardigheden om zelf doelen te leren stellen, initiatief en verantwoordelijkheid te nemen voor het eigen leerproces en handelen. En daarmee een taak doelgericht te kunnen uitvoeren (Eigenaarschap, d.o.). Daarvoor is het belangrijk dat een leerling goede executieve functies bezit.
Eigenaarschap is echter een term die al voorkomt voor de 17e eeuw in verband emancipatie. Emancipatie stamt uit het Romeins en betekent dan het weggeven van eigenaarschap, iemands autoriteit over een ander opgeven of iemand bevrijden van de controle van een ander.
In het Romeins wijst de term al op het verband met onderwijs en opvoeding: emancipatie is het moment waarop het afhankelijke kind een onafhankelijke volwassene wordt (Biesta, 2015).
 
Waarom is eigenaarschap van belang
Furman (2009) is ervan overtuigd dat je betere resultaten boekt als kinderen actief meedenken over hun leerproces. Pameijer et al. (2009) sluiten hierbij aan door te stellen dat de kans van slagen bij een plan van aanpak aanzienlijk groter is, als de leerling er actief bij betrokken is geweest. Een leerling zal meer betrokkenheid voelen, zich beter inzetten en meer verantwoordelijkheid voelen voor een goed resultaat. Leerlingen kunnen daarnaast goed aangeven wat ze willen leren, hoe ze zich willen gedragen en hoe ze denken dat dit gaat lukken. Ook Delfos (2008) zegt dat kinderen gevoelens en meningen hebben over dingen die hen bezighouden. Ze dragen wijsheid in zich.
Daarbij komt dat een goed ontwikkeld zelfsturend vermogen leidt tot een verbetering van het sociale gedrag in de klas en dit leidt weer tot betere resultaten (Eigenaarschap, d.o.).
 
Zimmerman onderscheidt vier componenten:  
1. Eigen doelen stellen
2. Zelfevaluatie
3. Zelfmonitoring
4. Zelfinstructie. 
Deze componenten worden in het volgende hoofdstuk uitgelegd.
 
Voorwaarden om tot eigenaarschap te komen zijn:
  • motivatie
  • cognitieve leerstrategieën
  • metacognitie en dus tot slot
  • executieve functies
Waar het team eerst de visie van Zimmerman hanteerde, is er door voortschrijdend inzicht in gesprek met Myriam Lieskamp (2020) aan de hand van het model van Conley en French het component doorzettingsvermogen toegevoegd.

Figuur 1 overgenomen van Lieskamp (2017)