INTRODUCTIE STEDELIJK MUSEUM
Eind negentiende eeuw is het Museumplein nog een kaal weiland aan de rand van Amsterdam. In tien jaar verrijzen er drie belangrijke culturele gebouwen: het Rijksmuseum (1885), het Concertgebouw (1888) en het Stedelijk Museum (1895). In de jaren 70 komt daar nog het Van Goghmuseum bij.
Het Stedelijk is een museum voor moderne en hedendaagse kunst en vormgeving, opgericht in 1874.
Vanaf 1909 betrof het verzamelgebied de moderne en hedendaagse kunst en later ook fotografie en design. In de loop van de twintigste eeuw werd het museum internationaal beschouwd als een van de meest invloedrijke musea voor twintigste-eeuwse kunst.
Als motto hanteert het een citaat van Bertold Brecht: 'Het is democratisch om van een kleine kring van kenners een grote kring van kenners te maken'
In deze video laat de directeur van het Stedelijk je de basis collectie van het Stedelijk zien. Deze video is je eerste introductie op de kunstwerken in het Stedelijk!
The Collection - Stedelijk BASE a live tour by Director Rein Wolfs https://youtu.be/k2BV1Aw6dRU
Kunstwerken uitgelicht!
Er is natuurlijk heel veel werk in het Stedelijk.
Op de website van het museum kun je op allerlei manieren werken opzoeken en bekijken.
Ik heb een paar kunstenaars/kunstwerken hieronder wat verder uitgelicht maar je bent vrij om welk kunstwerk dan ook uit de collectie van het Stedelijk te kiezen voor deze quest!
Keith Haring (4 mei 1958 - 16 februari 1990)
De kunst die Keith Haring maakte wordt soms popart genoemd, maar ook de termen graffiti-art en moderne kunst worden gebruikt. Zijn cartoonachtige schilderijen gingen onder andere over aids, drugs en apartheid. In 1986 had Keith Haring een solotentoonstelling in het Stedelijk. Voor deze tentoonstelling beschilderde hij een groot transparant doek, het velum, dat in het trappenhuis bij de centrale hal van Stedelijk kwam te hangen. Na lange afwezigheid is dit werk gerestaureerd en sinds oktober 2017 hangt het er weer. Over de restauratie gaat de video hieronder.
Keith Haring Canopy Restoration https://youtu.be/zGsK7km3ZAI
Kazimir Malevich (23 feb 1879 - 15 mei 1935)
In ‘Suprematistische compositie (met acht rode rechthoeken)’ lijkt de zwaartekracht opgeheven. De geometrische vormen, elk werelden op zichzelf, schijnen te zweven in een oneindige ruimte. Dit is een van de vroege suprematistische schilderijen die Malevich maakte. Het werk werd voor de eerste maal tentoongesteld in de befaamde ‘De laatste futuristische tentoonstelling van schilderijen “0,10” (nul-tien)’. Malevich toonde hier voor het eerst een groep objectloze schilderijen die blijk gaven van zijn inzichten over een nieuwe kunst die hij de benaming suprematisme gaf. Malevich zocht een kunstvorm die niet gelegen was in voorgaande opvattingen over kleur, vorm en perspectief. Het zuivere picturale van de schilderkunst was volgens Malevich’ opvattingen superieur. Zij diende wel losgemaakt te zijn van herkenbare verschijningsvormen van de werkelijkheid. Het suprematisme was beïnvloed door het Russische kubo-futurisme. Belangrijke elementen waren beweging, gelijktijdigheid en kosmische inzichten.
Nummer 3 Puck over Kazimir Malevich
Kazimir Malevich and the Russian Avant Garde https://youtu.be/8htvrHNdZXM
Barnett Newman (29 jan 1905 - 4 juli 1970)
De Amerikaanse abstract expressionist Barnett Newman gaf de bezoekers van zijn solotentoonstelling in Betty Parsons Gallery in 1951 advies over de manier waarop ze zijn werk het beste konden ervaren. Een tekst aan de wand luidde: 'De grote schilderijen op deze tentoonstelling moeten van dichtbij worden bekeken'. Daarmee bedoelde hij dat een beschouwer heel dicht op zijn werk moest gaan staan, zelfs zodanig dat het werk niet langer in een blik kon worden overzien.
Newman wilde dat zijn schilderijen een emotie zouden opwekken. Hij wilde bereiken dat de beschouwer, staande voor zijn werk, zich bewust werd van zichzelf en zijn plaats in het universum. Om dit te bereiken schilderde hij enorme kleurvlakken, waar de beschouwer automatisch deel van zou gaan uitmaken als hij maar dicht genoeg op het werk ging staan. Opdat de toeschouwer zich er niet volledig in zou verliezen, bracht Newman spaarzaam verticale kleurbanen aan. Deze noemde hij ‘zips’. Ze sturen het kijken en bieden de beschouwer enig houvast.
De intensiteit van Cathedra ontstond doordat Barnett Newman het blauw van het schilderij opbouwde in zes afzonderlijke lagen verf van verschillende blauwpigmenten. Zo creëerde hij een diep en rijkgeschakeerd kleurvlak, dat een ruimtelijke illusie oproept.Cathedra, dat in 1951 is geschilderd, verwijst naar het Oude Testament: het blauwe hemelgewelf en de troon van God. De spiritueel ingestelde Newman wilde met de titel duidelijk maken, hoe hij zich tijdens het schilderen van Cathedra verbonden voelde met het hogere en het mysterie van het leven.
In 1997 werd Cathedra zwaar beschadigd door een bezoeker van het Stedelijk Museum in Amsterdam, waar het monumentale doek zich bevindt. Bij de restauratie is er naar gestreefd Newmans kleuropbouw en penseelvoering zo goed mogelijk in de oorspronkelijke staat terug te brengen.
Barnett Newman wordt binnen de geschiedenis van de moderne kunst gerekend tot de kunstschilders van het Amerikaanse abstract expressionisme.
Nummer 6 Ischa over Barnett Newman
Zie je wel! Aflevering 1: Barnett Newman - Cathedra https://youtu.be/XJYzKkoKlkE
Jeff Koons
Er is veel controversie over Jeff Koons. Maakt hij visionaire kunst? Of pure kitsch? Is hij een van de meest prominente kunstenaars van onze tijd? Of gewoon een slimme zakenman die een fabriek leidt met honderden assistenten?
Ushering in Banality is een uitvergrote sculptuur die weinig verschilt van de inspiratiebronnen voor dit werk, namelijk de kleine beeldjes die vaak als interieurdecoratie worden gebruikt. De sculptuur onderscheidt zich van de oorspronkelijke beeldjes door de schaal die is toegepast. Door de uitvergroting en de gekozen titel stelt de kunstenaar de relatie tussen kunst en commerciële producten, maar ook tussen kunst en kitsch ter discussie. Volgens Koons is het werk niet ironisch bedoeld. Hij wil het grote publiek geven wat het wil zonder de populaire smaak in twijfel te trekken. Koons beweert dat hij dit type beeldjes niet als smakeloos beschouwt: “Ik vind het mooi. Ik zie en reageer op de sentimentaliteit van het werk. Ik houd van de afwerking, hoe simpel de kleur groen kan worden geschilderd. Ik houd ervan als dingen op hun eigen waarde worden geschat.” Ushering in Banality wordt in verband gebracht met de ‘readymade’, omdat het werk nauwelijks is aangepast.
Nummer 10 Lois over Jeff Koons
Jeff Koons https://youtu.be/Ll-vICo7qoY