WATERBEHEER
Nederland strijdt al eeuwenlang tegen het waterOns land wordt door duinen en dijken beschermd tegen overstromingen. Een probleem waar we de laatste jaren steeds vaker mee te maken krijgen, zijn piekbuien. Hoe voer je al dat water af? En hoe kom je aan water in een langere periode van droogte? Water aan- en afvoeren, opslaan, het waterpeil regelen, droogte en overstromingen voorkomen zijn onderdelen van waterbeheer of waterhuishoudingDat is belangrijk voor landbouw, natuur, recreatie, scheepvaart, drinkwater en onze veiligheidWaterbeheer gebeurt met waterhuishoudkundige systemen zoals gemalen en sluizen. Die worden net als de waterwegen onderhouden door Rijkswaterstaat.
Rijkswaterstaat verzorgt samen met waterschappen en waterbedrijven (voor drinkwater en rioolwaterzuivering) het waterbeheer. Daarbij letten ze op de gevolgen voor de omgevingHet beheer van het water mag niet schadelijk zijn voor het milieu of heel veel energie kosten.
WATERSCHAPPEN
Waterschappen controleren de kwaliteit van het oppervlaktewater. Water kan vervuild raken door bijvoorbeeld gewasbescherminsgmiddelen of (industrie)afval. Of door een overstort van het riool of overbemesting.
Het waterschap heeft ook andere taken:
HOOG OF LAAG WATER
De waterschappen regelen de stand van het grondwater. Wat is de ideale hoogte? Als het grondwaterpeil zakt, moeten planten dieper wortelen om aan water te komen. De maximale lengte van wortels verschilt per plantensoort. Bij een lage waterstand verdwijnen daarom sommige plantensoorten (en dieren) en komen er andere voor in de plaats. Dat zorgt voor discussies tussen agrariërs en natuurbeheerdersAgrariërs willen vaak een iets lager waterpeil. Dan groeien hun gewassen goedNatuurbeheerders willen vaak een hoger waterpeilDat is beter voor de inheemse planten en dieren.
VOORBEELDEN VAN INNOVATIE RONDOM WATER IN DE STAD
Innovatie is vernieuwing. In deze les gaat het om nieuwe ideeën, ontwerpen, producten, processen voor de groene ruimte in de stad. Vaak ontstaat vernieuwing als er een probleem is waarvoor een oplossing gezocht wordt.
In Nederland is steeds meer bebouwing en bestrating en minder ruimte voor water. Daardoor hebben we steeds meer kans op overstromingen. Bovendien regent het vaker en harder, zodat de waterstand stijgtRijkswaterstaat geeft daarom de rivieren meer ruimte. Door dijken verder landinwaarts te leggen en de uiterwaarden groter te makenIn groenvoorzieningen worden wadi's aangelegd. Daarvoor worden ondergronds infiltratiekratten geplaatst die zijn gevuld met grind, lavasteen of gebakken kleikorrels om overtollig water water te filteren, vast te houden en bij droogte vrij te geven. Daarboven komt een doorlaatbare bodem, zodat het regenwater snel kan wegzakken. De extra infiltratie verkleint de kans op droogteschade, bodemdaling en verzilting.
Steden stimuleren bewoners om groene daken aan te leggen en hun tegels uit de tuin te halen. Ze kunnen waterdoorlatende of losse verhardingsmaterialen kiezen, zoals grasbetonstenen, poreuze klinkers, grind, schelpen of houtspaanders. Ook open bestratingspatronen laten water doorBij sommige gemeenten of tuincentra kunnen mensen hun tuintegels inruilen voor een plant of tuinontwerp. Andere steden willen een tegeltaks invoeren: een extra rioolbelasting voor bewoners met een betegelde tuin. Of juist korting geven als mensen een regenton plaatsen en hun regenpijp loskoppelen van het rioolHet regenwater kan dan via goten naar plantsoenen, wadi's of oppervlaktewater geleid worden om daar te infiltreren.
NOG MEER INNOVATIE IN DE STAD
Steeds meer mensen plaatsen zonnepanelen op hun dak om zelf energie op te wekken. Zo kunnen ze besparen op andere, minder duurzame, energievormen. Zonnepanelen werken niet alleen op zonnestraling maar ook op normaal daglicht, ook als het bewolkt is. Dit lukt het best bij dak dat op het zuidwesten, zuiden of zuidoosten gericht is. Het hoogste rendement wordt bereikt als de panelen een hellingshoek hebben van ongeveer 35 graden. Dat kan op een plat en op een schuin dak.
DE OPDRACHT