Planten

We weten allemaal dat mensen en dieren dingen opeten om er energie uit te halen. Maar hoe doen planten dat nu?

Planten halen hun energie uit de zon. Dit doen ze met een proces dat we fotosynthese noemen. Het proces kan je op de volgende manier weergeven:

Zoals je kunt zien wordt door de plant water (H2O) en koolstofdioxide (CO2) omgezet in glucose(C6H12O6) en zuurstof (O2). Dit doen de planten met het behulp van zonlicht (zonnenergie) dat opgevangen wordt in de bladgroenkorrels van de plant. 

Water halen planten uit de grond met behulp van hun wortels. Daarom is regen zo belangrijk voor de plantjes. Ook zit er in het water uit de grond mineralen. Dit hebben planten niet nodig voor fotosynthese, maar wel voor het maken van nieuwe cellen. Daarom geef je een plant wat mest als je wilt dat hij goed gaat groeien. 

Koolstofdioxide haalt de plant uit de lucht. Dat is er genoeg want dit is de stof die wij als mensen en dieren uitademen en ook wat er in de lucht komt als er wat verbrandt. 

 

 

In de afbeelding hierboven worden een plantencel vergeleken met de cel van een mens/dier. De bladgroenkorrels worden hier plastiden genoemd, dit is de wetenschappelijke naam. Als je naar de afbeelding kijkt zie je ook waarom wij als mens geen fotosynthese kunnen doen en dus geen energie uit zonlicht kunnen halen.

De bladgroenkorrels (plastiden) zetten met de energie die ze uit het zonlicht halen het water en de koolstofdioxide om in glucose en zuurstof.

Zuurtstof is voor de planten een afvalstof en de plant geeft het dan ook weer af aan de lucht. Dat is handig want dieren en mensen hebben die zuurstof weer nodig. Verbranding in ons lichaam is namelijk precies het omgekeerde van fotosynthese: We gebruiken zuurstof en glucose en zetten dat om in water en koolstofdioxiden. De energie die er door een plant uit het zonlicht word ingestopt halen wij er in ons lichaam weer uit.

Glucose is het andere product dat wat planten met fotosynthese maken. Hier heeft de plant zelf wel wat aan. Van glucose kan de plant namelijk allerlei belangrijke stoffen maken: zetmeel, vetten, eiwitten en vitaminen. Je zult deze stoffen herkennen uit hoofdstuk 9 als de stoffen die ook wij voor ons lichaam nodig hebben.

Zetmeel en vetten zijn voor de plant vooral belangrijk als reservestoffen. Vetten worden vooral opgeslagen in zaden, daarom kunnen wij bijvoorbeeld olie uit zonnebloempitten maken (zonnebloemolie). Zetmeel zit vooral in delen van de wortel zoals bij aardappels en in zaden zoals bonen.

Eiwitten heeft de plant vooral nodig als bouwstoffen voor nieuwe cellen en vitaminen beschermen de plant tegen ziekten en gevaarlijke stoffen.

 

Kijk het filmpje hieronder voor wat meer uitleg over fotosynthese en bladgroenkorrels

Uitleg fotosynthese https://schooltv.nl/item/fotosynthese-dank-de-zon-voor-adem/

Koolstofdioxide wordt in deze afbeelding kooldioxide genoemd, dit mag ook. Kooldioxide is namelijk hetzelfde als koolstof, koolstofdioxide en CO2.

Maak opgave 13 tot en met 16