Beste leerlingen,
Vorige week hebben jullie geleerd wat een afleiding is en welke voorvoegsels er allemaal zijn. Vandaag gaan jullie aan de slag met achtervoegsels.
Lesdoelen:
Aan het eind van deze les ...:
Theorie
Vorige les hebben we het gehad over voorvoegsels. Zit zijn kleine woorden die voor een grondwoord komen. Deze woordjes kunnen niet los gebruikt worden. Bij een achtervoegsel werkt het eigenlijk precies hetzelfde alleen staat het woordje niet voor, maar juist achterhet grondwoord. Je kunt de betekenis van een woord met een achtervoegsel vaak zelf raden, bijvoorbeeld in de zin:
Mijn buurman is een echte Drentenaar.
In Drentenaar herken je vast het woord Drenthe en het achtervoegsel -naar. Een Drentenaar is dus iemand die uit Drenthe komt.
Veel voorkomende achtervoegsels zie je in onderstaand schema.
achtervoegsels |
voorbeeld |
-achtig |
meisjesachtig |
-baar |
bruikbaar |
-theek |
bibliotheek |
-heid |
verliefdheid |
-ief |
subjectief |
-ig |
gelukkig |
-vol |
begripvol |
-(i)teit |
puberteit |
-kundig |
vakkundig |
-(e)lijk |
gevaarlijk |
-rijk |
dierenrijk |
-vaardig |
slagvaardig |
-wekkend |
angstwekkend |
-zaam |
behulpzaam |
-loos |
zinloos |
-ing |
regering |
- aard |
luiaard |
Opdracht 1
Hieronder zie je een schema staan met in de eerste kolom achtervoegsels. In de tweede kolom staan de grondwoorden. Zoek de juiste combinaties van de achtervoegsels en grondwoorden bij elkaar en schrijf de afleiding op. Vervolgens maak je er een zinnetje mee.
Schrijf het als volgt op in je schrift: loos + nut = nutteloos → Ik voel mij nutteloos.
grondwoord |
achtervoegsel |
afleiding |
zin |
strijd |
-vol |
||
disco |
-baar |
||
respect |
-vaardig |
||
lach |
-loos |
||
kind |
-zaam |
||
boos |
-wekkend |
||
lang |
-heid |
||
nut |
-theek |
nutteloos |
Ik voel me erg nutteloos. |
dank |
-ig |
||
product |
-achtig |
||
verdriet |
-ief |
Opdracht 2
Schrijf in je schrift bij elke woordgroep welke afleiding erbij hoort.
Voor/ achtervoegsel |
grondwoord |
afleiding |
niet |
sociaal |
|
tegen |
Rusland |
|
vroegere |
president |
|
niet |
mogelijk |
|
tussen |
regio’s |
|
geen |
fictie |
|
met veel |
begrip |
|
geen |
nut |
|
persoon uit |
Hilversum |
|
De antwoorden van opdracht 1 en 2 vind je hieronder.