Mentale modellen

Ontwerpers gebruiken metaforen omdat mensen daar bepaalde verwachtingen bij hebben. Die verwachtingen noem je een mentaal model. Bij de ontwikkeling van een computer is het toetsenbord zo ontworpen dat het lijkt op een typemachine. Die overeenkomst hielp gebruikers om met het toetsenbord om te gaan. Toch gaat de vergelijking niet helemaal op. Bij een typemachine zorgt de spatiebalktoets er voor dat er een stukje wit verschijnt. Op dat stukje wit verschijnt geen teken. De spatiebalktoets op een toetsenbord produceert echter wel een teken: de spatiebalktoets heeft een code. Namelijk ASCII 32, zoals de toets “A” de waarde ASCII 65 heeft. Die waarde ASCII 32 staat voor een stukje wit. Dus intern heeft de spatiebalk wel een waarde, maar er verschijnt geen zichtbaar teken op het scherm.

Een metafoor kan gebruikers helpen bij het begrijpen van een interface, maar kan tegelijkertijd ook voor verwarring zorgen. Aan het gebruik van een mentaal model kleven dus risico’s. Een ontwerper zal zich telkens de vraag moeten stellen of zijn eigen verwachtingen wel overeenkomen met de verwachtingen van toekomstige gebruikers van zijn ontworpen interface.