3. Monohybride kruisingen

Als je van een organisme weet wat het genotype is en welke allelen dominant en recessief overerven, kan je van de nakomelingen van het organisme het genotype voorspellen. Dit kan je doen aan de hand van een monohybridekruisingsschema. Met behulp van dit schema kan je bepalen welke kans er is op mogelijke combinaties van allelen.

Stel, de vachtkleur bij runderen is zwart (A) of rood (a). Een homozygoot dominant rund (AA) wordt gekruist met een homozygoot recessief rund (aa).

A) Stel de kruising op.

     P (Parentes)         AA x aa     

    De geslachtscellen van het homozygoot dominante rund kunnen alleen maar A zijn, die van het                          
    recessieve rund kunnen alleen maar a zijn.

    F1 (Filii 1)

                 A         A

     a          Aa       Aa

     a          Aa       Aa

    Alle nakomelingen zijn heterozygoot en hebben genotype Aa. Omdat zwart dominant is, zullen  
     
alle nakomelingen zwart zijn (fenotype). Er is dus 100% kans op een zwarte nakomeling.

B) Kruis nu twee heterozygote runderen (Aa) met elkaar.
     P Aa x Aa

    Beide runderen kunnen geslachtscellen A en geslachtscellen a vormen.

    F1

                   
A         a

      A          AA       Aa

      a           Aa        aa

     
De 4 nakomelingen samen vormen 100%. 1 nakomeling is homozygoot dominant (AA) en zal  
     
zwart zijn. Er is dus 25% kans op een homozygoot dominante nakomeling. Twee nakomelingen
     zijn heterozygoot (Aa) en zullen zwart zijn. Er is dus 50% kans op een heterozygote  
     nakomeling.

     Een nakomeling is homozygoot recessief (aa) en heeft een rode vacht. Er is dus 25% kans op  
     
een homozygoot recessieve nakomeling.
     De verhouding zal dan 1 : 2 : 1 zijn.


C) Hoe groot is de kans op een zwarte rund? En hoeveel procent kan sop een rood rund?
   
     Er zal 75% kans zijn op een zwarte vacht, en 25% kans op een rode vacht.  

D) Kruis nu een heterozygoot (Aa) met een homozygoot recessief (aa) rund.

    P Aa x aa

     De geslachtscellen van het homozygoot recessieve rund kunnen alleen maar a zijn, die van het
    heterozygote rund A of a.

    F1

       
           a         a

      A          Aa       Aa

      a          aa        aa


    Nu zijn er twee nakomelingen die heterozygoot (Aa) zijn en een zwarte vacht hebben, en twee    
    nakomelingen die homozygoot recessief (aa) zijn en een rode vacht hebben. Er is dus 50% kans
    op een zwarte vacht en 50% kans op een rode vacht.