Stap 4: Vakbonden

Logo van het internationale verbond
ITUC dat in 2011 een kritisch rapport
schreef over het onderdrukken en
tegenwerken van vakbonden in
Noord- en Zuid-Amerika

Tot 1930, toen de meeste mensen in Zuid-Amerika nog in de landbouw werkten, sloten landarbeiders zich aan bij een vakbond om bij hun werkgevers hoger loon en betere arbeidsomstandigheden af te dwingen. Toen na 1930 vooral in Brazilië en Argentinië de industrie opkwam en daarna ook de dienstensector, werden ook vakbonden in die twee sectoren actief. Soms met succes.

De werknemers van het Argentijnse staalbedrijf Siderca worden door hun werkgever goed betaald voor hun werk en kinderen van werknemers die goed presteren op school, kunnen een studiebeurs van het bedrijf krijgen. Daardoor stijgt hun kans op goedbetaald werk na het afronden van hun opleiding. De arbeidsvoorwaarden van dit grote bedrijf dragen zo bij aan het verkleinen van inkomensverschillen in Argentinië.

Tegenwerking

Soms ondervinden vakbonden in Zuid-Amerika grote tegenwerking, zoals die in Colombia. Lees onderstaande tekst.

De Amerika's, een hel voor vakbonden

De Amerika’s blijven de gevaarlijkste plek voor vakbondsleden. Nergens ter wereld worden meer vakbondsmilitanten vermoord. Dit blijkt uit het nieuwe rapport van het Internationale Vakverbond (ITUC).

Vorig jaar stierven 49 Colombiaanse vakbondsleden een gewelddadige dood. Twintig andere moordpogingen mislukten. Bij die aanslagen raakten 11 mensen gewond. Hiermee presteert het Zuid-Amerikaanse land bedroevend slechter dan de andere naties. Wereldwijd stierf vorig jaar meer dan de helft van alle gedode vakbondsleden in Colombia. Nieuwe wetten die de discriminatie van vakbondsleden of inmenging bij vakbondsaangelegenheden moeten tegengaan, zetten geen zoden aan de dijk. Het geweld zorgt ervoor dat de mensen niet langer lid durven worden van de Colombiaanse vakbonden. Die behoorden volgens het Amerikaanse centrum voor Arbeidssolidariteit tot de machtigste in de regio. Maar sinds de opkomst van de rechtse paramilitairen in de jaren tachtig kelderde het ledenaantal. Momenteel is slechts vier procent van de werkkrachten lid van een vakbond.

Schijnmaatregelen
In andere Latijns-Amerikaanse landen bevinden de vakbonden zich eveneens in benarde posities. Zowel Guatemala, Brazilië als Honduras worden geteisterd door moordaanslagen en ontvoeringen. Maar ook doodsbedreigingen, inbraken en afranselingen zijn dagelijkse kost. De werkgevers doen er alles aan om de vakbonden tegen te werken. Door middel van willekeurige ontslagen, discriminatie en anti-vakbondscampagnes proberen zij hun werknemers onder de knoet te houden. Zo verloren veel Venezolaanse arbeiders hun baan omdat ze deelnamen aan vakbondsactiviteiten. Pseudomaatregelen moeten de vakbonden in andere landen vleugellam te maken. Zo voerden Mexicaanse werkgevers beschermingscontracten in. Deze collectieve arbeidsovereenkomsten (cao’s) worden tussen werkgever en vakbond gesloten. Maar die vakbond bestaat enkel op papier. De Federatie van Amerikaanse Vakbonden noemt de beschermingscontracten het meest groteske product van het Mexicaanse arbeidsmodel.

Bron: MO, Moedige Menselijke en Mondiale verhalen, juni 2011

 

 

Steun

Maar soms krijgen vakbonden in Zuid-Amerika steun bij projecten vanuit het buitenland, bijvoorbeeld de ondersteuning van een vakbondsschool in Venezuela. Lees hierover de tekst ‘Ondersteuning vakbondsschool EFO in Venezuela’.