2.1 Theorie Selecteren en sorteren van producten & voedsel of afval

Het selecteren van producten

Agrarische producten worden na de oogst geselecteerd. De producent kijkt naar het product en bepaalt voor welke handel het product geschikt is. Bij welke afnemer zou hij het meeste geld krijgen voor zijn product?

 

  Wat weet ik al?

 

 

 

Selecteren

Een producent verkoopt zijn producten aan verschillende afnemers. Iedere afnemer stelt eigen eisen aan producten die hij afneemt. Een groenteboer wil mooie appels hebben, maar een bedrijf dat appelmoes maakt stelt heel andere eisen aan het product. Appelmoes appels mogen lelijk zijn van vorm of kleine beschadigingen hebben. Ook is het verschil in formaat onbelangrijk.

Producten, zoals appels worden geselecteerd. Selecteren is het uitzoeken. Dit doe je door de producten die niet voldoen aan de kwaliteitseisen van de afnemer te verwijderen.

Bekijk het onderstaande filmpje:

Eieren sorteren en selecteren

​​ 

 

   Wat weet ik al?

 

 

Selecteer eisen

Selecteereisen worden opgesteld door de afnemer. Samen met de producent bepaalt de afnemer wanneer hij een partij afneemt. De regels die ze opstellen worden selecteereisen of selectiecriteria genoemd.  Een producent zal zich altijd aan deze regels houden. Wanneer hij niet voldoet aan de regels krijgt hij problemen met de afnemer. Dit kan zover gaan dat de producent een levering terug moet nemen of een boete moet betalen.

Voorbeelden van selecteereisen zijn:

Ieder agrarisch product kent andere eisen. In de onderstaande tabel zie je producten staan met voorbeelden van bijbehorende selecteereisen.

 

Product

Selecteereisen

Tomaten voor de supermarkt

  • vers
  • zonder vreemde geur of smaak
  • ziektevrij
  • onbeschadigd
  • rijpheid
  • grootte

Tulpenbollen in zak voor tuincentra

  • schoon
  • ziektevrij
  • zonder aantastingen
  • onbeschadigd
  • grootte

Eieren verpakt voor consumptie (voor supermarkt)

  • vers
  • onbeschadigd
  • schoon
  • bacterievrij
  • grootte

Melk voor consumptie (voor de supermarkt)

  • bacterievrij
  • zonder resten van geneesmiddelen

Eén- en tweejarige planten (voor tuincentra)

  • onkruidvrij
  • ziektevrij

 

 

 

Sorteren

De producten die geselecteerd zijn moet vervolgens ook gesorteerd worden. Maar waarom moeten producten worden gesorteerd.

Bekijk het onderstaande filmpje. Let goed op wanneer de pompoenen de loopband op verschillende plaatsen verlaten. Hier zie je dat de pompoenen worden gesorteerd.

 

Sorteren

Bekijk het volgende filmpje:


Pompoenen sorteren en selecteren

​​

 

  Wat weet ik al?

 

 
  • Waarop worden de pompoenen gesorteerd? Bedenk 2 verschillende redenen waarop gesorteerd kan worden.

 

  • Wanneer je 10 appels in de supermarkt koopt, zijn de appels dan ongeveer gelijk van formaat?

 

 

 

Wanneer de producent zijn producten verkoopt aan verschillende afnemers moet hij de producten sorteren na de eisen van de afnemer. De producent verwijdert de producten die niet voldoen aan de eisen die de afnemer heeft gesteld.

Sorteren is het bij elkaar zoeken van producten met dezelfde eigenschappen. Dit kunnen producten zijn met dezelfde grootte, afmeting of kleur. Sorteren gebeurt met de hand of met een machine.

 

Sorteren in klasse

Doordat er verschillende eisen gesteld worden ontstaan er verschillende groepen met producten. Een gesorteerde groep voldoet bijvoorbeeld aan 3 van de 4 eisen, een andere groep voldoet aan 2 van de 4 eisen. Zo ontstaan er verschillende klassen. Het sorteren in klasse zie je bijvoorbeeld bij bloemen en bij veel groenten. Een voorbeeld hiervan is de asperges. Groentes kunnen gekocht worden in Extra klasse, klasse 1, klasse 2 of klasse 3.  Waarvan de Extra klasse de beste kwaliteit is. Hoe hoger de klasse, hoe meer afwijkingen er te noemen zijn.

Klasse 1 en Extra zijn te vinden in de supermarkt, klasse 2 en klasse 3 worden verkocht op de markt.

 

 

 

Asperges sorteren

Voorbeelden van sorteereisen

Sorteren doe je bijvoorbeeld op kleur, grootte, gewicht of lengte. Voor ieder product zijn er andere sorteereisen opgesteld.

Product

Sorteereisen

Tomaten voor de verkoop en supermarkt

 

  • maat
  • kleur
  • gewicht
  • vorm

Tulpenbollen in zak voor tuincentra

 

  • maat

Eieren verpakt voor de supermarkt

  • maat
  • kleur
  • gewicht

Melk verpakt voor de supermarkt

  • samenstelling zoals vet en eiwitgehalte van de melk

Eén- of tweejarige tuinplanten voor tuincentra

  • potmaat
  • planthoogte
  • plantvorm

 

Voedsel of afval

Wanneer wordt voedsel afval?

Door producten te selecteren blijven er ook altijd producten over die niet voldoen aan de eisen die de afnemer stelt. Wat moet er met die producten gebeuren? Is dit voedsel of afval?

Buitenbeentjes

Wat weet ik al?

 

Steeds meer mensen ergeren zich aan voedselverspilling. Zij vinden het niet kunnen dat voedsel weggegooid wordt, omdat het niet de juiste vorm heeft. Supermarkten hebben hier over nagedacht en komen met tweede kans groente. Ze bieden bijvoorbeeld “gekke” groente aan. Maar aan het begin van de keten wordt er ook al veel voedsel verspilt. Daar kunnen we met elkaar ook iets aan doen. Dit kunnen we doen door onze selecteereisen aan te passen.

Een komkommer zou bijvoorbeeld net iets minder recht hoeven te zijn, het geeft niet als er vlekjes op een appel zitten.

Ladder van Moerman

Verwerken tot een nieuw product

Producten die niet voldoen aan de strenge selecteereisen kunnen ook worden verwerkt tot nieuwe producten.

De Lidl biedt bijvoorbeeld deze tomatenbasis saus aan. Dit is saus gemaakt van gekneusde, verspil-mij-niet tomaten. Op deze manier worden deze tomaten nog wel verwerkt tot voedsel en wordt het geen afval.

De afnemers die de producten verwerken die niet aan de selecteereisen voldoen en daar nieuwe producten van maken zijn werkzaam in de verwerkende industrie. De verwerkende industrie kan met name een bijdrage leveren in het terugdringen van voedselverspilling.

Resten uit de voedingsindustrie kunnen natuurlijk ook op andere manieren gebruikt worden. Hiernaast in de tabel zie je toepassingen met (rest)producten uit de voedingsindustrie

 

Maak de opdracht 'Sorteren en selecteren van producten