Stap 1 - Rijk, armer en armst

Elke samenleving kent zijn elite, een economische, culturele, militaire en/of politieke bovenklasse, ook die in Brazilië. Vanaf de jaren 80 zouden overal ter wereld de rijken rijker zijn geworden en armen armer. Bovendien zouden de meeste mensen, de mensen die niet tot een elite behoren, er qua inkomen weinig op vooruitgegaan zijn of minder zijn gaan verdienen.
Was dat ook in Brazilië het geval? Is het verschil in rijkdom tussen elite en massa almaar groter geworden?

Gini-coëfficiënt en Lorenzcurve

In de economie wordt de Gini-coëfficiënt gebruikt om ongelijkheid in inkomen en vermogen aan te geven. De Gini-coëfficiënt is een waarde tussen nul en één. Nul betekent volkomen gelijkheid, iedereen heeft hetzelfde inkomen of vermogen, één betekent volkomen ongelijkheid, één persoon heeft alle inkomen of vermogen en de rest heeft niets.
De Gini-coëfficiënt wordt berekend met behulp van de Lorenzcurve (zie afbeelding). Deze geeft de verhouding aan tussen inkomen van de bevolking en het deel van de bevolking dat het inkomen bezit. De diagonaal laat een gelijke verdeling zien: 25% van de bevolking heeft 25% van het inkomen, 50% van de bevolking heeft 50% van het inkomen, enz.
De curve geeft aan hoe het in werkelijkheid zit: 50% van de bevolking bezit bijvoorbeeld 28% van het inkomen. Hoe dichter de curve bij de diagonaal zit, hoe gelijker de verdeling.

Bekijk de video.

BBP en BRP per hoofd van de bevolking

Is Brazilië een rijk land, een arm land of zit het ertussen in? Dat is na te gaan met het BBP per hoofd van de bevolking van het land in vergelijking met andere landen.
Ga naar CIA – The World Factbook en scroll naar het hoofdstuk over de economie van Brazilië.

Het BBP per hoofd van de bevolking is het landelijk gemiddelde en laat dus niet de regionale ongelijkheid zien in het BBP per hoofd van de bevolking. Daarom wordt ook per regio, deelstaat of provincie het BRP per hoofd van de bevolking vastgesteld.

Zoek op in de Bosatlas de kaart Brazilië, met name de onderdeelkaarten:


Vergelijk deze twee kaarten met elkaar.

De rijkdom van een land is ook af te meten aan het BNI van dat land gedeeld door het aantal inwoners. Wat je dan krijgt is een landelijk gemiddelde. Maar dat gemiddelde zegt niets over inkomensverschillen binnen de bevolking van het land. Die verschillen zijn weer te geven met een Lorenzcurve. Hoe langer het bijna horizontale deel van de curve en hoe steiler het tweede gedeelte, hoe ongelijker de inkomensverdeling is en hoe kleiner de Gini-coëfficiënt, een andere maatstaf voor het meten van inkomensverschillen.

Zoek op in de Bosatlas de kaart Brazilië, met name de onderdeelkaarten:

Inkomensongelijkheid

Ten slotte wordt beweerd dat vanaf de jaren 80 overal ter wereld de rijken rijker zijn geworden en de armen armer. Bovendien zouden de meeste mensen er qua inkomen weinig op vooruitgegaan zijn of zelfs minder zijn gaan verdienen.

Ook in Brazilië bestaat een elite van rijken (vooral ondernemers en grootgrondbezitters) en een grote groep armen. Zijn ook in dit land rijken rijker geworden, armen armer en de meeste mensen nauwelijks meer of zelfs minder gaan verdienen?

Zoek op in de Bosatlas de kaart Zuid-Amerika, met name de onderdeelkaart: