Vraag 1
Welke ideeën ontstonden tijdens de Verlichting over een meer rechtvaardige samenleving (1650-1789)?
17e eeuw: veranderingen door: ontdekkingen, techniek, humanisme.
- Wetenschappelijke revolutie: rationalisme (Descartes) en empirisme (Locke).
- Verlichting: toepassen rede en wetenschap op de samenleving. Zelfstandig denken.Verlichting leidt tot optimisme: vooruitgang door wetenschap
- Natuurrechten (Rousseau): alle mensen vrij en gelijk geboren. Radicale uitwerking: directe democratie, algemene volkswil
- Sociaal contract (Locke): alle macht komt van het volk.
- Scheiding der machten (Montesquieu): wetgevende - uitvoerende - rechterlijke macht
- Economisch liberalisme (Adam Smith): vrijheid ondernemer tegenover staatsbemoeienis
- Nieuwe politieke cultuur: verbreiding nieuwe ideeën door pers en koffiehuis, ontstaan van een publieke opinie.
- Reactie: censuur op publicatie van verlichte ideeën
- Absolutisme breidt zich uit en streeft naar centralisatie = minder vrijheid voor verlichte ideeën
- Sommige absolute vorsten nemen verlichtingsideeën over ter versterking van het bestuur