Verdiepend: Bloedsomloop enkele geleedpotigen

In deze verdieping vind je een aanvullende parragraaf voor hoofdstuk 8 Bloed. Dit onderdeel kun je bekijken en maken mocht je snel door de stof heen gaan en dit erg interresant vinden. Houd wel de tijd in de gaten.

Hoe komen de cellen van insecten en spinnen aan stoffen?

In de afbeeldingen hieronder ze je je een doornsede van een vlieg. Een vlieg is een insect en behoord tot de geleedpotigen, zoals je vorig jaar hebt geleerd. Een spin is geen insect, maar wel een geleedpotigen. We gaan vergelijken wat overeenkomsten en verschillen zijn.

Bloedvatenstelsel

Net zoals bij mensen hebben insecten en spinnen ook een bloedvatenstelsel. Dit stelsel bestaat slechts uit één langgerekt hart en één bloedvat dat van achterin het lichaam naar de hersenen loopt.

De hartkamers trekken achter elkaar samen en pompen het bloed richting de hersenen. Van hieruit gaat het bloed het vloedvat uit en zal vrijuit het lichaam doorgaan. Het gedraagd zich in dit geval meer als een soort weefselvloeistof dat en glucose naar de cel toebrengt en afvalstoffen wegvoert. Het bloed wordt achterin het lichaam weer opgepomt door het bloedvat en gaatjes in het hart.

We zeggen dan dat insecten een open bloedsomloop hebben. Mensen hebben een gesloten bloedsomloop omdat ons bloed door vaten door ons lichaam loopt.

Gaswisseling

Het bloed van insecten en spinnen bevat geen eiwit als hemogloine om zuurstof te kunnen vervoeren. Insecten hebben daar een gespeciliseerd ademhalingsstelsel voor ontwikkeld dat bestaat uit buisjes waar lucht doorheen stroomt. Deze buisjes heten tracheën. Door het lichaam aan te spannen en te ontspannen komt er een luchtstroom op gang die de gangen van verse lucht voorzien. De buisjes lopen door heel het lichaam door en leveren zuurstof af aan het weefselvloeistof en daarmee de cellen. Koolstofdioxide wordt ook weer afgegeven aan de lucht om uit het lichaam te worden gebracht.

Insecten maken gebruik van een open bloedsomloop en tracheën om te ademen. Als je in de afbeelding hieronder kijkt zie je dat spinnen en insecten vrij veel op elkaar lijken wat betreft de organen. Ook spinnen hebben een open bloedsomloop en tracheën, maar er is één verschil. Spinnen hebben ook nog een boeklong. Als je deze long zou vergelijken met die van de mens, is deze erg simpel. Een ruimte met veel cellen die aan gaswisseling doen. Er bestaan echter ook spinnen die zulke gespecialiseerde boeklongen hebben dat ze de tracheën verloren zijn in de loop van de miljoenen jaren.

 

Opdracht: Onder de bron staat een opdracht.