Groente
Groente is voor ons een onderdeel van de plant dat meestal gegaard wordt gegeten. Ook eetbare paddenstoelen zijn voor ons groente. Meestal wordt gekeken naar welk deel van een plant iets is. Fruit is altijd de vrucht van een plant, zoals een aardbei. De groente die je eet kan ook een ander deel zijn, bijvoorbeeld de wortel, knol, stengel of het blad. Denk aan een blaadje spinazie of een stengel bleekselderij. Maar, tomaten en komkommers zijn ook vruchten, maar die noemen we weer groente. Dat zijn dus uitzonderingen op deze regel.
De onderdelen van een plant en hun functie
Wortels: Peen en wortelen
De wortel is het ondergrondse gedeelte van de plant, waarmee deze water en opgeloste voedingsstoffen uit de bodem opneemt. Door opname van water ontstaat er een worteldruk, die bij onvoldoende verdamping door de bladeren zo groot kan worden dat water bij de bladpunten naar buiten wordt geperst.
Stengels: Asperges, koolrabi
De stengel geeft aan de plant stevigheid en zorgt voor transport van water, mineralen en assimilaten. Daarnaast zorgt de stengel voor de groei van de plant zowel door groei in de lengte als in de dikte.
Bladeren: Andijvie, boerenkool, sla, witlof
Het blad vervult meerdere functies, waarvan de twee belangrijkste de fotosynthese en de verdamping van water zijn. Met behulp van fotosynthese wordt in bladeren, onder invloed van zonlicht, uit kooldioxide en water glucose gemaakt.
Bloemdelen: Bloemkool, Broccoli, artisjok
Een bloem is het deel van een plant waarin de organen voor geslachtelijke voortplanting bij elkaar staan. Bloemen zijn kenmerkend voor planten die tot de bedektzadigen (Angiospermae) of bloemplanten (Anthophyta) behoren.
Vruchten: Appels, kiwi,komkommer
Bij de vlezige vruchten spelen vooral vogels hierbij een belangrijke rol. Zij eten namelijk de vrucht, met zaad en al, en poepen het zaad vervolgens ergens anders uit waardoor het zaad een plek heeft om te groeien.
Zaden: bruine bonen, couscous, erwten, rijst
Bron van de plant. Dit is nodig om een plant te laten komen. In de zaden zitten vaak de meeste eiwitten.
Uitleg chlorofyl
Chlorofyl wordt ook wel bladgroen genoemd. Het is het biologische pigment van de plant die zich in de bladcellen bevinden. Chlorofyl vangt het zonlicht op en daardoor kan het chemische energie geven voor de plant
Voldoende voedingstoffen door groente en fruit
Er zitten veel vezels en koolhydraten in fruit en groente, maar niet genoeg vetten en eiwitten. En laat dat nou net twee van de belangrijkste onderdelen van je dieet zijn. Vet is nodig voor een gezonde geest, energie, stofwisseling en effectief werken. Eiwitten zijn nodig voor sterke spieren en een robuust immuunsysteem.
Als je alleen op fruit en groente zou leven, ga je waarschijnlijk spiermassa en kracht verliezen, zegt Amy Shapiro, een voedingsdeskundige uit New York. “Je kunt de eiwitten die je nodig hebt uit een plantaardig dieet halen, maar zonder granen wordt het moeilijk om regelmatig genoeg eiwitten binnen te krijgen.”
Eiwitten in groenten
Het is vaak dat mensen denken dat vlees de beste bron voor eiwitten is. Sommige plantaardige voedingsmiddelen zoals bonen, granen, noten en zaden kunnen nog meer eiwit per portie bevatten, dan 100 gram vlees. Ook kan groente een prima bron zijn voor eiwitten. Bovendien bevatten bijna alle voedingsmiddelen, met uitzondering van zeer geraffineerde producten zoals suiker, alcohol en oliën, verschillende hoeveelheden eiwit. Daarbij zijn er steeds meer wetenschappelijke onderzoeken die erop duiden dat we vroeger helemaal niet zoveel vlees hebben gegeten. Daarom is veel vlees voor het menselijk lichaam ook eigenlijk helemaal niet zo gezond. Het is vooral groente wat voedingsmiddel nummer één was en nog steeds zou moeten zijn! Lang niet elk eiwitrijk voedingsmiddel bevat alle essentiële aminozuren. Dit geldt vooral voor plantaardige voeding. Om toch alle essentiële aminozuren binnen te krijgen zonder gebruik te maken van dierlijke voedingsmiddelen, is het belangrijk om veel te combineren en variëren. Een aantal groentes waar veel eiwitten in voorkomen zijn inderdaad bonen maar ook spinazie, bloemkool en paksoi.
Koolhydraten in groente
Koolhydraten kunnen het beste gegeten worden in de vorm van voedingsmiddelen waarvan is aangetoond dat ze gezondheidswinst leveren of andere goede voedingsstoffen bevatten. Goede bronnen zijn aardappels, peulvruchten, groente en fruit. Koolhydraatrijke producten die arm zijn aan voedingsstoffen, zoals frisdrank, koek en snoep, kunnen beter in beperkte mate worden genomen. Suikers, zetmeel en vezels zijn vormen van koolhydraten in onze voeding. Suikers en zetmeel zijn koolhydraten die een belangrijke bron van energie zijn voor het lichaam. De Gezondheidsraad adviseert dat wie gezond wil eten, 40 tot 70% van zijn energie uit koolhydraten haalt.
Vetten in groente
Vetten bevatten relatief veel calorieën, namelijk 9 kcal per gram. Dit is veel in verhouding tot de eiwitten en koolhydraten die slechts 4 kcal per gram bevatten. Het relatief hoge caloriegehalte van vetten is de reden dat veel mensen ze zoveel mogelijk proberen te vermijden. Enorm zonde, je lichaam heeft de gezonde vetten hard nodig voor tal van lichaamsfuncties. Gezonde vetten bevinden zich dus vaak in groentes. Bijvoorbeeld in avocado's, noten en in groene bladgroenten.
Groente en fruit belangrijk in het dagelijkse leven
Het eten van groenten fruit helpt je lichaam gezond te houden. Wie veel groenten en fruit eet, verkleint onder andere het risico op hart- en vaatziekten en sommige vormen van kanker. Daarnaast zijn groenten en fruit rijk aan vezels, die zorgen voor een goede darmflora en helpen om op een gezond lichaamsgewicht te blijven.
Delen van planten die goede bronnen zijn voor eiwitten, koolhydraten en vetten
Bladgroente bevat veel verschillende eiwitten en aminozuren.
Wortels en knollen bevatten voornamelijk koolhydraten.
Pinda’s, noten en zaden bevatten een hoog oliegehalte.
Kleurstoffen in eten
Je hebt natuurlijke kleurstoffen maar ook onnatuurlijke kleurstoffen die worden gemaakt in een laboratorium. Het verschil met natuurlijke kleurstoffen zijn dat ze vaak minder fel van kleur zijn, in minder kleurtjes verkrijgbaar zijn en ze verkleuren vaker bij hoge temperaturen (bijvoorbeeld wanneer je het in een oven stopt).
Je kan kleurstoffen toepassen bij bijvoorbeeld taarten bakken. Dan kan je de natuurlijke kleurstoffen gebruiken bij het kleuren van de buitenkant of binnenkant van de taart. Het geeft natuurlijk een beetje meer charme aan de taart in plaats van zo’n saaie witte of bruine taart. Je hebt verschillende kleuren bijvoorbeeld: groen, die wordt vaak gewonnen uit tarwe gras en spinazie. Dit geeft je eten een donkergroene kleur. Ook heb je oranje dat wordt vaak uit wortels gewonnen en wordt vaak gebruikt bij worteltjestaart en dan zie je al snel dus die oranje kleur tot stand komen.
Dit zijn een aantal natuurlijke kleurstoffen: