Begrippenlijst

Nationalisme
Het eigen land (de natie) als het belangrijkste beschouwen en andere landen als minder zien.
Keizerrijk
Een rijk met een keizer aan het hoofd. Duitsland was vanaf 1871 een keizerrijk onder leiding van Wilhem I.
Bondgenootschap
Een verdrag tussen staten, zakenpartners of individuen. De reden hiervoor is dat er een gemeenschappelijk voordeel wordt behaald. Deze bondgenootschappen komen veel voor in de geschiedenis.
Entente
Entente is de benaming voor een aantal losse bondgenootschappen in de 20e eeuw. Met name de bondgenootschappen tussen de landen die in de Eerste Wereldoorlog tegenover de Centralen stonden.
Imperialisme
Wanneer landen hun macht in andere delen van de wereld uitbreiden door gebieden te veroveren en controleren.
Natuurlijke barrière
Een barrière is iets dat de doorgang belemmert. Een natuurlijke barrière kan dus bijvoorbeeld een rivier of bergketen zijn.
Gifgas
Chemische stoffen die worden gebruikt om mensen buiten gevecht te stellen, te verwonden of te doden. In de Eerste Wereldoorlog werd gifgas verspreid door de loopgraven. Dit heeft vele tienduizenden soldaten het leven gekost.
Dienstplicht
De verplichting tot het tijdelijk vervullen van werkzaamheden door (een deel van) de bevolking. Meestal wordt deze term gebruikt voor de militaire dienstplicht, waarbij jonge mensen een tijdlang verplicht deel uit maken van de krijgsmacht.
Lenin
Vladimir Lenin (1870 - 1924) was de stichter van de communistische Sovjet-Unie.

 
Begin Franz Ferdinand
Franz Ferdinand was de Oostenrijkse kroonprins. Hij werd in 1914 door een Servische jongeman doodgeschoten. Deze moordaanslag was de aanleiding voor het uitbreken van oorlog tussen Oostenrijk-Hongarije en Servië.
De Centralen
Een verbond tussen een aantal landen in de Eerste Wereldoorlog. De Centralen bestonden uit: het Duitse Keizerrijk, Oostenrijk-Hongarije, Bulgarije en het Ottomaanse Rijk. Deze landen vochten tegen de geallieerden.
Kolonialisme
Het willen bezitten en veroveren van koloniën.


 
Wereldoorlog
Een oorlog die niet beperkt is tot een land, regio of werelddeel maar wereldwijd, over een groot deel van de aarde, wordt uitgevochten.
Wapenwedloop
Meerdere landen die niet willen dat hun vijanden beter bewapend zijn en daarom zelf investeren in wapens.
Eerste Wereldoorlog
Strijd tussen de Centralen en Geallieerden, tussen 1914 en 1918, die grotendeels in loopgraven werd uitgevochten.
Geallieerden
Frankrijk, Groot-Brittannië en Rusland.
Loopgravenoorlog
Een oorlog waarin beide partijen zich tegenover elkaar ingegraven hebben in loopgraven. Loopgraven zijn een soort gangen in de grond, die gegraven werden om beschermd te zijn tegen de geweren van de vijand. Die gangen werden op elkaar aangesloten, waardoor hele grote stelsels ontstonden.
Herstelbetalingen
Betalingsverplichtingen die de aanvallende partij van een oorlog kunnen worden opgelegd. Deze betalingen kunnen zowel in geld als in natura afgelost worden. Een bijzondere vorm van herstelbetalingen is dwangwarbeid: krijgsgevangenen worden ingezet om de oorlogsschade te herstellen.
Onbeperkte duikbotenoorlog
Het Duitse leger besloot geen rekening meer te houden met of een schip van het leger was of gewone burgers vervoerde en liet alle schepen zinken.
1 april 1917
In april 1917 raakten de Verenigde Staten bij de oorlog in Europa betrokken. Dat was o.a. een gevolg van de onbeperkte duikbotenoorlog die Duitsland voerde.
De Russische revolutie
In Rusland brak in 1917 een revolutie uit, mede dankzij de ellende die de oorlog veroorzaakte. Bij die revolutie werd de tsaar afgezet en kwamen de communisten aan de macht, onder leiding van Lenin.
 
Totale oorlog
Ook de burgers die niet in de oorlog vochten of in het gebied woonden kregen veel last van de oorlog: er was veel minder voedsel en brandstof, bijna alle mannen waren aan het front en veel mensen moesten in de wapenindustrie gaan werken.
Militarisme
Een land is militaristisch wanneer het leger een heel grote rol speelt in de samenleving.