Stap 1

Het tien-punten-plan van Kohl
In 1987 dacht maar negen procent van de West-Duitsers dat hij of zij de hereniging van de beide Duitslanden nog zou meemaken. In oktober 1989 vierde de DDR trots zijn veertigjarig bestaan. Eén maand later, op 9 november 1989, viel de Berlijnse muur.

Helmut Kohl, de bondskanselier van West-Duitsland, zag het ook niet aankomen. Hij was op dat moment op bezoek in Polen. Halsoverkop verliet hij Polen om de West- en Oost-Duitsers in Berlijn te kunnen toespreken.

Er lag geen plan hoe de beide Duitslanden weer verenigd konden worden, maar binnen drie weken (op 28 november) kwam Kohl met zijn tien-punten-plan:

  1. De West-Duitse regering verleent praktische hulp aan iedereen die uit de DDR naar West-Duitsland is gevlucht.
  2. De West-Duitse regering zet de samenwerking met de DDR-regering voort.
  3. De West-Duitse regering biedt hulp aan voor vrije en geheime verkiezingen in de DDR.
  4. De BRD en de DDR sluiten een nieuw verdrag.
  5. De BRD en de DDR vormen samen een nieuwe confederatie*, onder voorwaarde dat de DDR een democratische regering krijgt.
  6. De eenwording van Duitsland wordt ingebed in bestaande Oost-West-relaties, gericht op duurzame vrede.
  7. De nieuwe confederatie wordt onderdeel van de Europese Unie en roept de EU op om andere democratische landen uit Oost-Europa ook toe te laten.
  8. De nieuwe confederatie wordt ingebed in de OVSE (Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa).
  9. De overwinning op de splitsing van Europa en de deling van Duitsland vereist verregaande, snelle stappen in ontwapening en wapenbeheersing.
  10. De BRD werkt met dit plan aan een situatie van vrede in Europa, waarin het Duitse volk zijn eenheid in vrije zelfbeschikking kan herwinnen.

* Een confederatie is een statenbond, een staatsvorm waarbij zelfstandige staten, met een eigen grondwet, zich bij verdrag schikken onder een centraal gezag en bijvoorbeeld op het gebied van defensie en buitenlands beleid samen optrekken. Een federatie van staten gaat verder. Een federatie is hechter. Ook dan hebben de deelstaten voor een deel hun zelfstandigheid, maar de deelstaten hebben een gezamenlijke grondwet.


Bijzonder aan de confederatie die Kohl in 1989 voorstelde is dat naast de oude BRD-federatie (bestaande uit 10 bondsstaten met daarboven een centrale regering) er een nieuwe DDR-federatie zou komen (met zes bondsstaten en een democratisch gekozen centrale regering). De beide federaties zouden samen een nieuwe confederatie (con = samen) vormen met daarboven weer één gemeenschappelijke regering.

Om de DDR en zijn zes deelstaten in te lijven bij de BRD vond Kohl op dat moment nog te radicaal. Maar toch gebeurde het zo! De Oost-Duitsers wilden geen aparte regering meer. In oktober 1990 gingen de zes oude DDR-deelstaten op in de BRD. Kohl werd bondskanselier van alle Duitsers en de BDR kende voortaan 16 deelstaten.

Vragen:

  1. Zowel de BRD als de DDR waren actief in verschillende internationale samenwerkingsverbanden. Een voorbeeld is de Europese Unie (genoemd in punt 7 van het tien-punten-plan van Kohl). Welk internationaal samenwerkingsverband mis je in het tien-punten-plan?
  2. En kun je bedenken waarom Kohl dat niet genoemd heeft?