Boekverslag 10: standaardverslag
Boek: de oesters van Nam Kee
Schrijver: Kees van Beijnum
Samenvatting
Ber Kooijman ontmoet Thera Bouman als hij knipperende hoorntjes verkoopt op straat in Amsterdam. Hij ziet welk café ze in gaat en zorgt ervoor dat ze elkaar daar een tweede keer ontmoeten. Ber en Thera krijgen een relatie en willen beiden leven zoals in een film. Hierdoor nemen ze een aantal minder handige beslissingen en eindigt Thera met een oudere fotograaf aan de Keizersgracht en Ber in de gevangenis.
Ber Kooijman is achttien jaar en zat op het Berlage Gymnasium in Amsterdam maar heeft zichzelf in zijn examenjaar uitgeschreven. Zijn moeder weet van niets. Zijn vader is zes jaar geleden overleden. Hij brengt zijn tijd door met zijn vrienden uit Osdorp, waar hij woont in een villawijkje: Gerrie Grolsch, Jamal, Otman en Rachid alias De laatste mode. Overdag hangen ze in snackbar Fast Eddy en ’s nachts gaan ze uit onder begeleiding van veel drank en drugs. Tijdens zo’n nacht komt hij in het bezit van een zak met knipperende hoorntjes. Hij verkoopt een van die hoorntjes aan Thera Bouman Hij weet meteen dat zij de vrouw is op wie hij altijd gewacht heeft en ziet waar ze naar binnen gaat. Een volgende keer wacht hij haar daar op. Zij denkt dat hij een filmmaker is met wie ze een afspraak heeft en hij laat haar in die waan. Als ze erachter komt dat hij iemand anders is, is ze eerst boos maar dan gaan ze samen oesters eten bij de Chinees Nam Kee op de Zeedijk.
Ber ziet Thera aan het werk: ze danst met een pruik op en in een zilveren string in een kelder. Hij gaat daarna met haar mee naar huis maar slaapt in een andere kamer. Ber en Thera krijgen een relatie: ze slapen een aantal keren per week bij Thera die een zolderkamer in een sjiek huis huurt en eten regelmatig bij Nam Kee. Ber probeert Thera weg te houden van zijn Osdorpse vrienden.
Ber vertelt zijn broer Rein over Thera en komt er vervolgens niet onderuit Thera thuis te eten te vragen. De ontmoeting tussen Bers moeder en Thera verloopt gespannen omdat Ber natuurlijk niet de waarheid over haar aan zijn moeder verteld heeft. Op Bers kamer krijgt Thera voor het eerst een epilepsieaanval en uit schaamte wil ze thuis alleen slapen. ’s Nachts belt ze hem in paniek op omdat ze bang is dat hij haar zal verlaten.
Na nog twee epilepsieaanvallen stopt Thera met dansen in de kelder. Ze willen samen op reis en hebben snel geld nodig. Thera bedenkt een geniaal plan: ze doen alsof ze het huis verhuren waar zij zelf een zolderkamer huurt. Ze zetten een advertentie en van alle mensen die na een rondleiding geïnteresseerd zijn, vragen ze sleutelgeld en een eerste maand huur. Zo strijken ze bijna dertigduizend gulden op. Omdat Thera nog een aanval krijgt, besluiten ze nog niet op reis te gaan maar eerst een tijdje te verblijven in het Hilton Hotel. Ze nemen het er daar goed van maar Thera voelt zich ook moe en is chagrijnig dus de reisplannen worden steeds uitgesteld. Ineens wil ze dansen. Ber gaat naar Osdorp om coke te regelen en als hij terugkomt, zit ze met een man aan de bar. Die man wil haar veel geld betalen als ze in zijn kamer voor hem wil dansen en Thera is geneigd om op zijn voorstel in te gaan. Ber maakt hierover ruzie met haar en uiteindelijk danst ze voor hem.
Thera krijgt meerdere aanvallen achter elkaar en Ber belt een ambulance. Ze wordt opgenomen in het ziekenhuis en Ber gaat terug naar huis. Ze zijn voor het eerst weer gescheiden. Thera gelooft niet meer zo in reizen en zegt tegen Ber dat hij zich niet zo vast moet klampen. Ber gaat oesters voor haar halen en als hij terugkomt, ziet hij dat haar ex Ben op bezoek is geweest. Na het ziekenhuis gaat Thera weer bij haar moeder wonen. Thera is duf en moedeloos van de medicijnen, heeft volgens haar moeder rust nodig en haar moeder kijkt Ber weg. Ook als Ber belt, wordt hij afgewimpeld en hij verkeert thuis in een steeds apatischere toestand. Na zes dagen belt Thera hem eindelijk en hij zoekt haar meteen op. Thera zegt hem dan dat ze voorlopig geen contact meer met hem wil.
Ber gaat nu nog harder uit met De laatste mode en Otman want hij heeft geld zat. Hij kan Thera niet los laten en gaat haar zoeken, als hij hoort dat haar familie niet weet waar ze is. Hij post tegenover Bens huis, breekt zelfs in en vindt dan recente vakantiefoto’s van haar. Als hij haar Bens huis uit ziet komen, volgt hij haar en ziet ze hem. Ze zegt nu een prettig en rustig leven te hebben en hij moet haar met rust laten. Ook Ben maakt hem duidelijk dat er voor Ber geen plek meer in Thera’s leven is.
Na een bizarre nacht met zijn vrienden wordt Ber wakker met Otmans pistool naast zijn kussen. Hij bedreigt Ben ermee. Dan gaat hij terug naar Fast Eddy’s en hoort dat iedereen bij het feest ter gelegenheid van de opening van het nieuwe winkelcentrum is. Als zijn vrienden hebben zich laten inpalmen door buurtwerker Freek Feek en lopen met securityvestjes aan. Hij is zo boos dat hij een steen gooit naar de bezoekende burgemeester en hem raakt. De burgemeester valt bewusteloos neer. Ber vlucht naar het villawijkje, wordt door een agent op de fiets herkend en schiet hem neer. Dan vlucht hij naar Bretteville-sur-Leize in Frankrijk waar zijn ouders een vakantiehuisje hadden.
Hij breekt in in het oude vakantiehuis dat nu van andere mensen is en wordt daar uiteindelijk opgepakt. In de Nederlandse kranten – hij zit inmiddels in een Nederlandse cel – wordt hij een monster genoemd, er is zelfs een reportage over hem op tv. Psychiater Meesters onderzoekt of hij misschien naar een tbs-kliniek moet. Na drie weken wordt de burgemeester wakker uit zijn coma en dat lucht Ber wel op. Zijn moeder en broer bezoeken hem regelmatig en Rein neemt een fotoalbum voor hem mee. Als ze dat samen bekijken, krijgen ze ruzie omdat Ber een ander beeld van hun vader heeft dan Rein. Uiteindelijk vertelt Rein dat hun vader een verhouding had en hen zou verlaten.
Met strafvermindering zal Ber vier jaar moeten zitten en hierin berust hij. Er komt elke avond een meisje naar de gevangenis zwaaien en Ber kijkt niet meer omdat hij Thera in haar ziet. Hij wil niet meer zien wat er niet is.
Over de schrijver
Kees van Beijnum (Amsterdam, 1954) is een Nederlandse auteur. Hij debuteerde in 1991 met de misdaadroman Over het IJ, over de zogeheten 'brievenbusmoord' in Amsterdam in 1989. Daarna volgden onder meer Dichter op de zeedijk, waarvoor hij werd genomineerd voor de AKO Literatuurprijs, De ordening, en De oesters van Nam Kee, dat werd bekroond met de F. Bordewijk-prijs en genomineerd voor de Libris Literatuurprijs. De boeken werden allemaal verfilmd.
Motieven
Hoorntjes
Ze zorgen voor de ontmoeting tussen Ber en Thera en Thera heeft ze op als ze het geld telt. Bovendien noemt Thera Ber ‘Diablo’, dat waarschijnlijk is afgeleid van ‘diable’ en ‘duivel’ betekent.
Horoscoop
Ook het lezen van je horoscoop komt veel terug. Thera en Ber doen dit allebei en Ber zegt dat ze lezen als ‘ernstig bedoelde films waarom het publiek zich krom lacht’.
Thema
List, leugens en bedrog
Personages
Berry Kooijman
Berry Kooijman is 18 jaar oud en woont met zijn oudere broer Rein en zijn moeder. Zijn vader overleden aan een hartinfarct. Ber vindt zichzelf niet gespierd en hij heeft blond piekhaar dat nooit goed wil zitten. Hij liegt veel over school en over drugsgebruik. Hij voelt zich vervelend over het liegen maar hij lijkt ook een voorkeur te hebben voor een mooiere versie van de werkelijkheid.
Thera Bouman
Thera Bouman is 19 jaar. Ze heeft blond haar, blauwe ogen en een getinte huid. Ze heeft last van epilepsie. Ze danst bijna naakt in een bar voor het geld en heeft daarvoor een half jaar in een videotheek gewerkt. Daar heeft ze een 14 jaar oudere fotograaf ontmoet, Ben, met wie ze een tijdje een relatie gehad heeft. Ze huurt een zolderkamer in Amsterdam Oud-Zuid, haar moeder woont in Haarlem en haar vader woont op Malta. Thera’s adagium is: ‘Wat goed is, mag niet te lang duren.’
Perspectief
Het perspectief ligt bij Ber: hij vertelt het verhaal in de ik-persoon. Omdat hij achteraf vertelt staat hij wel als een alwetende verteller boven het verhaal.
Tijd en plaats
Het verhaal speelt zich grotendeels af in Amsterdam. Het Osdorp met zijn schotelantennes waar Bers vrienden wonen, staat tegenover het geïsoleerde villawijkje waar hij zelf woont en de zolderkamer in het huis in Amsterdam Oud-Zuid waar Thera woont.
Het verhaal speelt zich af in 1999.
Titelverklaring
Letterlijk slaat de titel op de oesters die Ber en Thera tijdens hun eerste date eten bij de Chinees Nam Kee aan de Zeedijk. Oesters eten heeft een erotische bijbetekenis en het samen oesters eten symboliseert de liefde tussen Ber en Thera.
Beoordeling
Ik vond het een erg spannend boek, door de flashbacks wou ik door blijven lezen om erachter te komen wat er nu echt gebeurt was en wat Ber allemaal had gedaan. Ook vind ik het mooi hoe de schrijver alles gedetailleerd opschrijft, hierdoor blijf je met je hoofd goed bij het verhaal. Qua taalgebruik was het af en toe wat grof, maar dat maakt het ook makkelijker om het te lezen vind ik zelf. Ik vind het een aanrader.