Boek 4 - havo 4

Recensieopdracht

Boek: Birk

Schrijver: Jaap Robben

Niveau: 3

 

Fantasie en eenzaamheid

Het boek gaat over Mikael Hammerman, hij woont met zijn ouders Birk en Dora op een heel klein eiland. Er staan verder maar twee huizen, dat van Karl en dat van mevrouw Augusta, na haar overleiden werd het ingenomen door meeuwent. Birk verdrinkt in de zee als hij Mikaels bal uit het water wil halen. Bij zijn verdwijning begint het verhaal.

Citaat uit het boek: “

“Hé, Karl.”

“Hé, jongen.”
Normaal zou mijn vader tegen hem zeggen: “Nog een walvis gevangen?” Daarom zei ik dat ook maar.
“Nee, die zat er dit keer helaas niet tussen.”
“Als je een kist goud opvist, dan deel je die met je buurman, toch?”
“Eh, tja.”
“Afgesproken dan.” Nu sloeg papa hem altijd tegen zijn schouder, maar het zou raar zijn als ik dat ook deed.’

 

Het overlijden van de vader heeft grote gevolgen, daarom heet het boek ook ‘Birk’ naar de vader van Mikael. Het hele verhaal heeft te maken met Birk, maar Birk zelf leeft niet meer.

Mikael verzwijgt in eerste instantie wat er gebeurd is met zijn vader uit angst voor de reactie van de moeder. Zijn moeder is erg onvoorspelbaar. Dit maakt het voor Mikael alleen nog maar lastiger om met het verlies en zijn schuldgevoel om te leren gaan. Hij kruipt soms weg in zijn fantasiewereld, Mikael stort zich op het verzorgen en tam maken van een meeuwenjong in het leegstaande huis van mevrouw Augusta. Hij lokt de moedermeeuw de kamer uit zodat hij het jong ongestoord kan voeren en hij hoopt zo het vertrouwen te winnen. Omdat hij bang is dat de meeuwen weg zullen gaan trekt hij de deur van de slaapkamer achter zich dicht. De volgende keer dat hij terug komt, is het te laat. De moedermeeuw heeft te lang geen eten gehad en daarom haar eigen jong opgegeten. Mikael is zo lang niet geweest omdat hij dat niet mag van zijn moeder, zij wil hem helemaal voor zich alleen hebben.

 

Ik vind de titel en de kaft goed gekozen. De titel Birk omdat het hele verhaal een gevolg is van het overlijden van Birk, daarmee is het begonnen. De afbeelding van een meeuw staat voor de meeuw die ook geen kans heeft om te ontsnappen aan zijn moeder, en dat heeft Mikael ook niet.

Mikael is eigenlijk een hele lieve jongen vind ik. Hij wil het zijn moeder naar de zin maken en hij wil goed zorgen voor dieren. Maar zijn moeder is nooit tevreden en omdat zij zo streng is gaat de meeuw dood. Mikael kan hier niets aan doen. Dat vind ik zielig voor hem.

 

Als Mikael volwassener wordt verandert de relatie die hij heeft met zijn moeder. Het lijkt alsof de moeder Mikael als vervanger voor de vader gaat zien. Hij moet zijn kleding dragen en ze noemt hem ook Birk. Als ze dan ook nog bij hem in bed komt slapen wordt het wel heel akelig. Dat vind ik heel raar. Het komt natuurlijk omdat ze eenzaam is en haar man mist, maar je zoon kan dat nooit vervangen.

 

Citaat uit het boek:

‘Mama draait zich naar me toe, haar warme adem kriebelt langs mijn nek. Onverwachts voel ik haar hand tegen mijn buik. Ik trek hem in. Ze beweegt met mijn buik mee en streelt langs mijn navel. “Birk,” fluistert ze. “Mijn Birkje.”’

 

Eindoordeel

In het boek gebeurt eigenlijk heel weinig, maar toch grijpt het verhaal mij aan. Er is zoveel onderhuidse spanning  en een beklemmende sfeer dat je toch door wilt lezen. Het verhaal is ook zo bizar dat het je aangrijpt. Ik vind het heel knap dat je een heel boek kunt schrijven over eigenlijk zo’n klein verhaal waarbij het toch niet saai is om te lezen. Het is een heel zwaar verhaal, maar toch fijn om te lezen. Het is wel een raar boek omdat er eigenlijk zo weinig in gebeurd, maar toch is het mooi. Dat vind ik heel knap geschreven van Jaap Robben. Het taalgebruik vind ik ook fijn en makkelijk om te lezen.

Wat mij betreft is dit boek een aanrader om te lezen!