Boekverslag : Turks fruit (Jan Wolkers) - standaard verslag (niveau 3)
Samenvatting
Het boek gaat over Erik, een beeldhouwer, en over zijn relatie met zijn vrouw Olga. Olga heeft hem verlaten en Erik beschrijft korte hoogtepunten uit zijn relatie met Olga. Pas op tweederde van het boek horen we wat er gebeurd is. De hoofdstukken daarvoor zijn steeds of voor dat moment of erna. Zo wordt er een zekere spanning opgebouwd naar het moment waarop verklaard wordt hoe ze uit elkaar zijn gegaan. Die eerste hoofdstukken zijn eigenlijk één grote kreet 'ik ben zo eenzaam'. Vervolgens begint het bij het begin dat hij haar al liftend leert kennen. Ze worden verliefd, maar ze krijgen een auto-ongeluk. Een paar maanden later zien ze elkaar weer en van af toen was de liefde een feit en trekt ze bij hem in. We zien steeds hoe gelukkig hij is geweest met Olga. Het is een liefde die heel intens beleefd is. Seks speelt daarbij een belangrijke rol. Soms heb je het idee dat ze de hele dag naakt liepen en elk moment aangrepen om 'het' weer te doen. Uit de fragmenten na het keerpunt blijkt dat alle andere vrouwen niet dat voor hem betekenen als wat Olga voor hem was geweest. Ondanks dat het er dan flink aan toe was gegaan, vooral op seksueel gebied.
Olga was voor hem alles. Allerlei kleine details worden er van haar beschreven. Ze zorgt voor inkomsten, hoe klein ze ook zijn. Ze houdt van dieren, maar niet van kinderen. Dit blijkt ook uit twee beelden die Erik gedurende deze periode maakt. Het eerste is een moeder met kind, waarvan de wethouder zegt: "het lijkt wel of ze angst heeft voor het kind." Het andere beeld is een vrouw met een kat op haar arm, waarvan men opmerkt: "Het lijkt wel of het haar kind is." In beide gevallen heeft Olga uren lang model gestaan. Van het schaarse geld gingen ze regelmatig naar jazzconcerten, ten koste van vlees bij het eten. Ook de vakanties waren heel sober: een tentje op Ameland, waar de liefde ook weer heel intens beleefd werd.
De angst van Olga voor zwangerschap kwam door haar moeder, die een borstamputatie had moeten ondergaan. Tegen Olga zei ze vroeger dat Olga haar borst leeggezogen had. Een andere angst van Olga was kanker. Dat blijkt bijvoorbeeld uit het moment dat zij wat roods in haar ontlasting ziet.
Het grote keerpunt in de relatie wordt volgens Erik geregisseerd door Olga's moeder, waarvoor Erik altijd al beneden de stand was geweest. Na de dood van Olga's vader is haar moeder constant aan het stoken. Ze zegt dat andere vriendinnen van Olga het beter hebben. Uiteindelijk blijkt Olga niet ongevoelig voor de materiële tekortkoming.
Een zakendiner is het breekpunt. Olga zit te flirten met een zakenrelatie, tot genoegen van haar moeder, maar tot ontzetting van Erik. Hij wordt er misselijk van en geeft midden aan tafel over. Op de terugweg van de WC slaat hij uit woede Olga een blauw oog. Olga neemt dit niet en trekt bij haar moeder in. Uiteindelijk volgt een scheiding. Olga hertrouwt nog twee keer, maar wordt niet echt gelukkig.
Het boek eindigt met het ontstaan van een tumor bij Olga. Haar haar valt uit en ze wordt vergeetachtig en opvliegerig, dit alles door de medicijnen. Van af dat moment bezoekt Erik haar iedere dag. Hij koopt een pruik voor haar en ook Turks fruit, het laatste en het enige snoep dat ze nog kon eten. Op een dag sterft ze en is het verhaal uit.
https://www.scholieren.com/verslag/boekverslag-nederlands-turks-fruit-door-jan-wolkers-44740
Analyse
Tijd en ruimte
Turks fruit is een niet chronologisch opgebouwd. Het begin van het verhaal is in het heden. Het midden van het verhaal is in het verleden (ook het verleden is niet chronologisch, want er worden steeds herinneringen opgehaald) en het verhaal eindigt in het heden. De totale verhaaltijd bedraagt zo'n vier jaar, waarvan de laatste twee jaar niet veel gebeurt.
De tijd waarin het verhaal zich afspeelt is die na de Tweede Wereldoorlog in de jaren 60.
De plaats waar de meeste gebeurtenissen zich afspelen is in Amsterdam, in het atelier tevens woonruimte. Daar bedrijft hij met veel meisjes, maar met name Olga, de liefde. Daar staat Olga vaak model en maakt hij veel beelden van haar. Daar verwerkt hij ook zijn verdriet, hij beleeft er goede en slechte tijden. Ook in Alkmaar speelt het verhaal zich soms af, daar woont Olga en daar is de winkel van haar vader "Hermes".
De wijze van vertellen
Het verhaal is verteld in de ik-vertelsituatie, want je ziet het verhaal gewoon door zijn ogen. Je kan doordat je het verhaal door zijn ogen ziet, je goed inleven in het verhaal. De ik-figuur weet net zo min als de lezer hoe het afloopt. Hij beleeft mee wat er gebeurt. De ik-figuur kan je daardoor ook een belevend-ik noemen. De verteltijd is korter dan de verhaaltijd. De schrijver vertelt het hele verhaal samenvattend. De tijd verloopt heel snel.
Spanning
Er is sprake van korte spanningsbogen maar soms ook wel een paar lange spanningsbogen. Deze lange spanningsbogen zijn veroorzaakt door flashbacks zodat het langer duurt voordat je antwoord krijgt op bepaalde vragen. Maar dit zorgt er wel weer voor dat de lezer nieuwsgieriger wordt. En in de flashbacks zit ook nog nuttige informatie, die je kunt gebruiken voor het oplossen van vragen. Omdat er vrij veel spanningsbogen zijn bevat het minder heftige climaxmomenten.
Thema en motieven
Het thema is liefde maar ook veel verdriet. Eric was zo verliefd en hield zoveel van Olga dat hij ook intens verdriet had toen zij hem verliet. Hij sloeg alles in het atelier aan gort en komt
dagen zijn bed niet uit. Hij was verslagen. Hij heeft noot meer 'echt' van een vrouw gehouden. Olga bleef voor altijd bij hem in zijn gedachte. Steeds als hij een meisje ontmoet, wat
geregeld voorkwam, vergeleek hij de meisjes met Olga. Maar geen enkel meisje is wat hij wil, alles doet hem denken aan Olga. Een motief is eenzaamheid, als Olga Erik verlaat. Ook een motief is verdriet. Deze twee motieven leiden samen weer tot het thema liefde.
Personages
De hoofdpersoon van het verhaal en tevens de 'ik'-figuur is Erik, een beeldhouwer, die duidelijk heel anders leeft dan 'gewone' mensen. Alles wordt intensiever beleefd. De relatie met Olga is dan ook een gevoelsrelatie. Voor hem bestaat de hele wereld eigenlijk uit hem en Olga. Het maken van kunstwerken is feitelijk bijzaak. Materiële zaken tellen niet voor hem en die doen hem uiteindelijk de das om. Erik kan zijn verlies (van Olga) maar niet begrijpen. Het hele boek is feitelijk een vragen naar waarom? En hoe? Begrip bij anderen vindt hij niet. De schuld legt hij bij zijn schoonmoeder, waarmee hij vanaf het begin een haat-relatie heeft.
De bij personen in het verhaal zijn:
Olga, de (ex-)vriendin van Erik. Zij is bang voor zwangerschap en houdt daarom niet van kinderen. Wel houdt ze erg van dieren. Ze is erg praktisch, wat blijkt uit het verdienen van geld, nodig voor het dagelijks levensonderhoud. Ze laat zich erg vertroetelen door Erik die grote invloed op haar heeft. Uiteindelijk zijn het tekort aan welvaart en de invloed van haar moeder de oorzaken tot de scheiding tussen haar en Erik.
Olga's moeder is voor Erik de boze heks. Ze is heel berekenend en ze is haar man om welvaartsredenen getrouwd. Rouwen om zijn sterven is zij zeker niet. Echt geluk kent ze niet.
Olga's vader is een sympathieke en komische man die het goed met Erik kan vinden, maar hij heeft weinig invloed op de relatie tussen zijn dochter en Erik.
Titel:
Op een van de laatste bladzijden van het boek, heeft Olga een hersentumor en ligt ze na een operatie in het ziekenhuis. Ze is bang dat haar tanden uitvallen en wil daarom alleen maar Turks fruit eten en vraagt daarom tijdens een bezoekuur aan Erik om een zak Turks fruit te halen.
Turks fruit is verrotting veroorzakend snoepgoed; dat komt overeen met het bederf van hun liefde. Een hersentumor kan je gedrag beïnvloeden, dus Erik denkt dat dat eventueel een oorzaak kan zijn voor hun breking, die achteraf eigenlijk niet nodig bleek te zijn.
Informatie over de schrijver
Jan Hendrik Wolkers was geboren op 26 oktober 1925 en gestorven op 19 oktober 2007. Hij is dus 81 jaar oud geworden. Hij was een Nederlandse schrijver, beeldhouwer en schilder. Hij werd bekend met de romans Terug naar Oegstgeest en Turks fruit. Hij weigerde verscheidene prijzen, waaronder de Constantijn Huygensprijs.
https://nl.wikipedia.org/wiki/Jan_Wolkers
Mening over het gelezen boek.
Mijn mening over Turks fruit is dat het een boek is met een leuk verhaal. Omdat het verhaal heel realistisch. Dat vind ik dan interessant omdat het mij dan ook kan overkomen. Het verhaal is soms moeilijk te volgen omdat het moeilijke woorden bevat en hij van het ene onderwerp naar het andere springt en als ik dan niet zo geconcentreerd lees dan weet ik niet meer waar het over gaat.