Mondriaan staat bekend om zijn schilderijen met streepjes, vakjes en hokjes, zoals Victory Boogie Woogie. Het ging hem niet om het schilderen van de werkelijkheid, maar om de essentie daarachter. Mondriaan werd een van de belangrijkste figuren van kunststroming De Stijl. https://schooltv.nl/item/clipphanger-wie-was-piet-mondriaan/
Piet Mondriaan werd in 1872 geboren. Zijn beroep was kunstschilder. Piet Mondriaan zocht zijn hele leven naar een nieuwe schilderkunst. Hij hoopte dat in de toekomst de kunst op zou gaan in een vrolijke gekleurde omgeving, die de mensen zelf hadden gemaakt. In 1944 overleed Piet Mondriaan, maar zijn schilderijen zijn er nog.
Piet Mondriaan en de natuur
Toen Piet Mondriaan nog een kleine jongen was, leerde hij al schilderen van zijn oom Frits, die zelf kunstschilder was. Met een tas vol tubes verf, kwasten en boterhammen trokken ze samen de natuur in om landschappen te schilderen. Later ging Mondriaan naar de kunstacademie. Daar leerde hij alles zo precies mogelijk na te schilderen. De eerste jaren dat Mondriaan echt kunstenaar was, schilderde hij nog steeds graag landschappen. Maar hij vond de natuur zo mooi, dat hij het zonde vond om te proberen die precies na te schilderen. Zo mooi als in het echt werd het toch niet. Daarom ging hij de natuur een beetje anders schilderen. Met andere vormen en kleuren, maar wél de vormen en kleuren die hij er goed bij vond passen.
De natuur en de stad
Ook al schilderde Mondriaan de natuur op een nieuwe manier, al snel was dat toch niet meer nieuw genoeg voor hem. Hij wilde schilderijen maken die nóg moderner en nieuwer waren. Daarvoor verhuisde hij naar Parijs. Daar woonden meer kunstenaars die op zoek waren naar iets nieuws. In de stad is bijna alles anders dan in de natuur. Er zijn bijvoorbeeld veel gebouwen. De meeste gebouwen zijn niet kronkelig, zoals een boom. Ze zijn recht. Zou het daardoor komen dat Mondriaan rechte lijnen ging schilderen?
Net echt... of niet?
Sommige schilderijen zijn net echt. Je ziet meteen wat het voorstelt. Zo schilderde Piet Mondriaan eerst ook. Maar dat veranderde. De schilderijen die Mondriaan maakte, leken steeds minder op de wereld die je om je heen ziet. Hij vond het steeds minder belangrijk dat je kunt zien wat zijn schilderijen voorstellen. Maar hij wilde wel dat de vormen er goed opstonden. Op een gegeven moment maakte Mondriaan geen schilderijen meer die iets voorstellen. Wat het voorstelt is wat er op het schilderij staat: lijnen, kleuren en vlakken van verf. Dat heet abstract. Veel mensen moesten daar aan wennen, want zulke schilderijen hadden ze nog nooit gezien. Het was een soort schilderkunst van de toekomst. Nog steeds zien zijn schilderijen er modern uit.
De Stijl
De kunstenaars van ‘De Stijl’ vonden dat je als kunstenaar alleen de drie ‘primaire’ kleuren – rood, blauw en geel – mocht gebruiken. Deze drie kleuren vulden ze aan met zwart, grijs en wit, de drie ‘niet- kleuren’. Verder moesten alle lijnen en hoeken recht zijn.
De Stijlgroep werd opgericht in 1917. Na de chaos van de Eerste Wereldoorlog wilde iedereen rust en harmonie. De kunstenaars wilden die harmonie laten zien. Volgens hen heb je er strakke lijnen en heldere kleuren voor nodig.
De groep kunstenaars die samen De Stijl vormden, was nooit een heel vaste groep. Kunstenaars kwamen erbij en gingen weer weg. Het is zelfs zo dat twee heel belangrijke Stijlleden elkaar nooit in het echt hebben ontmoet: dat waren de architect Gerrit Rietveld en de schilder Piet Mondriaan.
Als Mondriaan naar Parijs verhuist leert hij daar het kubisme kennen. Mondriaan maakt zijn schilderijen steeds eenvoudiger. Bij bomen bijvoorbeeld schildert hij alleen de stam en takken. Uiteindelijk werkt hij alleen nog maar lijnen, kleuren en vlakken van verf. Na Parijs woont hij even in Londen en verhuist dan naar New York. De rechte straten van de stad inspireren hem. Ook houdt hij van de jazzmuziek die hij daar leert kennen: Boogie Woogie. Zijn laatste schilderij dat hij helemaal af kreeg heet Broadway Boogie Woogie. Het ritme van de stad en de muziek heeft hij vertaald in een compositie van lijnen die zijn opgebouwd uit felgekleurde vlakjes.
1872 |
Op 7 maart wordt Pieter Cornelis Mondriaan in Amersfoort geboren. |
1880 |
De familie Mondriaan verhuist naar Winterswijk (Gelderland). |
1886-1888 |
Piet krijgt tekenlessen van zijn vader en schilderlessen van zijn oom Frits. |
1889 |
Hij haalt zijn diploma om op de basisschool tekenles te geven. |
1892-1894 |
Hij studeert aan de Rijksacademie van Amsterdam. |
1908 |
Piet werkt in Zeeland (Domburg) onder andere met Jan Toorop. |
1912-1914 |
Piet werkt in Parijs. Hij verandert zijn naam in Mondrian en raakt geinteresseerd in het kubisme*. |
1914-1919 |
Omdat hij door de Eerste Wereldoorlog niet naar Parijs terug kan, werkt Piet in Laren en Amsterdam. Hij heeft contact met Theo van Doesburg en schrijft regelmatig in het tijdschrift De Stijl*. |
1919-1938 |
Piet is weer terug in Parijs. Hij heeft contact met kunstenaars en architecten over de hele wereld.In 1920 schildert Mondriaan Compositie met geel, rood, zwart, blauw en grijs, zijn eerste neoplastische schilderij waarmee hij grootse bekendheid haalt. Vanaf dit moment werkt hij alleen nog met rechte lijnen, primaire kleuren en de non-kleuren zwart, wit en grijs. |
1938-1940 |
Hij werkt in Londen tot zijn vertrek naar New York. |
1940-1944 |
In New York vindt Piet een wereld die openstaat voor zijn denkbeelden. Hij is actief in het sociale leven van New York en heeft veel Avant-Garde kunstenaars om zich heen. Hij houdt erg van dansen en jazz. Hij begint aan de schilderijen Victory Boogie Woogie en Broadway Boogie Woogie. |
1944 |
Op 1 februari sterft Mondriaan in New York. |