3.5.1. De bevrijding van Europa

Zoals gezegd ontstond er een gelegenheidsrelatie tussen de Sovjet-Unie en de VS naar aanleiding van de aanval op Rusland door Duitsland en de aanval van Japan op de VS. Ze gingen dus samenwerken tegen de asmogendheden. Tijdens de oorlog waren er verschillende oorlogsconferenties waar de drie leiders van de geallieerden op aanwezig waren. Daar overlegden ze over oorlogsstrategie, maar bekeken ze ook at de wereld na de overwinning. Uit dit diplomatieke overleg kwamen ze ertoe om onder andere de Verenigde Naties (zie onder) op te richten.

De eerste ontmoeting is de conferentie van Teheran in november 1943. Toen kwamen Churchill (GB), Roosevelt (VS) en Stalin (SU) voor het eerst bijeen. Men nam de volgende besluiten:

  1. De Sovjet-Unie mocht de veroverde gebieden houden die in de tijd van de tsaar deel uitmaakten van het Russische Rijk.
  2. Stalin werd een tweede front toegezegd. Hij kreeg de belofte van GB en de VS dat ze in het westen een nieuw front zouden opstarten zodat het Duitse leger zich moest concentreren op twee fronten en het Rode leger van de SU dus meer ondersteund werd.

De conferentie van Teheran https://youtu.be/2gUjGdgkDJw

Dit tweede front in het westen was belangrijk voor beide partijen.

  1. De Sovjets waren er zich van bewust dat de westerse geallieerden zo lang mogelijk wilde wachten met het openen van een tweede front, zodat het Rode Leger het vuile werk kon opknappen.
  2. Maar ook voor de geallieerden was een goede reden om een tweede front niet eindeloos uit te stellen. De grote naties in het Westen wisten namelijk dat ze de Sovjet Unie geen vrij spel konden geven in de bevrijding van heel Europa. Mochten ze hun gang laten gaan, kon dit zware gevolgen hebben op de machtsverdeling na de oorlog. Mede hierdoor was het voor de westelijke geallieerden belangrijk Berlijn even snel te bereiken als de Sovjet-Unie.

De landing in Normandië, beter bekend als ‘D-Dayof ‘Operation Overlord’, was de grootste maritieme operatie in de militaire geschiedenis. Een hallucinant aantal schepen, vliegtuigen en soldaten maakten de overtocht over het kanaal om de verstevigde kustlijn te doorbreken, de zogenaamde Atlantik Wall (zie ppt voor kaart en filmpje!)

 

Een uitgebreide beschrijving van D-Day https://youtu.be/ndaKit3Dgk0

Een tweede offensief in het Franse St. Tropez in augustus ’44 (zie atlaskaart 130) zette de Duitsers nog zwaarder onder druk. De opmars doorheen het westen verliep echter met horten en stoten en op verscheidene plaatsen was de tegenstand van de Duitsers aanzienlijk.

Terwijl geallieerde legers bijvoorbeeld bezig waren met de voorbereiding van een slotoffensief, sloeg het Duitse leger in december 1944 nog eenmaal verrassend toe en lanceerde het Ardennenoffensief. Door Luxemburg en België probeerde een Duits leger Antwerpen en de kanaalkust te bereiken teneinde de geallieerde legers in tweeën te splitsen. Deze poging mislukte.

Ook ontwikkelden Duitse wetenschappers in de laatste jaren van de oorlog de V2 raket, een dodelijk wapen en de eerste langeafstandraket van zulke grootte. Vooral de stad Antwerpen was een doelwit, en werd door meer dan 1600 V2 raketten getroffen. Toch bleven de gealieerden oprukken

In februari 1945, toen duidelijk werd dat de gealieerden de oorlog zouden winnen, kwamen de drie grootmachten Churchill (GB), Stalin (SU) en Roosevelt (VS) opnieuw bijeen in de conferentie van Jalta: daar spraken ze onder andere af dat:

a) Duitsland in vijven te delen. Een stuk zou aan Polen en de Russen toevallen de rest zou in vier bezettingszones worden verdeeld

b) Berlijn zou in vier delen worden verdeeld

c) Dat de in de veroverde gebieden door de Russen er vrije en democratische verkiezingen zouden gehouden worden.

Toen er in april 1945 zowel in het Westen als in het Oosten een laatste geallieerd offensief startte, stortte het georganiseerde" Duitse verzet snel ineen. Amerikaanse en Russische troepen ontmoetten elkaar op 25 april 1945 bij Torgau aan de rivier de Elbe. Op 2 mei 1945 viel Berlijn en op 9 mei 1945 eindigde in Europa de Tweede Wereldoorlog.