Opdracht 1

Seksualiteit en macht

De puberteit is een verwarrende periode. Er verandert niet alleen lichamelijk veel, maar ook geestelijk.
In allerlei opzichten ga je nieuwe grenzen verkennen. Je gaat je vrienden en vriendinnen bewuster kiezen. Je ontdekt je eigen seksualiteit. Hoe ga je met al die veranderingen om?

Seksuele relaties kunnen heel prettig zijn, maar ze kunnen ook ongewenste gevolgen hebben.
Dingen die je liever niet wil of niet prettig zijn. Hoe kun je jezelf daartegen beschermen?

In seksuele relaties speelt macht soms een rol. Sexting, verkrachting, loverboys …
Het zijn voorbeelden waarbij iemand zijn (of haar) macht gebruikt en de grenzen van de ander niet respecteert.

Hoe herken je deze ‘ongezonde’ relaties en wat kun je doen om het te voorkomen of het te stoppen?

Heb je het blok ‘Help ik ben een verliefde puber’ al gedaan? Dan kun je verder.

Nog niet? Dan kun je eerst dat blok doen of lees de volgende Kennisbank:

Seksualiteit en voortplanting

Normen en waarden

1. In verschillende culturen zijn er andere normen en waarden over seksualiteit.
Wat weten jullie al over hoe in andere culturen wordt gedacht en gesproken over onderwerpen die met seks te maken hebben?

Denk hierbij aan:

Verzamel jullie kennis en mening daarover in een tabel. Is er één ‘juiste’ mening of norm over deze onderwerpen?

2. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft internationaal de rechten over seksualiteit en voortplanting vastgelegd in verdragen. Deze zijn door de meeste landen ondertekend.

Ieder individu heeft recht op

  • De hoogst haalbare standaard van seksuele gezondheid, inclusief toegang tot voorzieningen (anticonceptie, veilige abortus, seksuologische hulp, enzovoort)
  • Toegang tot en het verkrijgen van betrouwbare informatie over seksualiteit
  • Seksuele en relationele vorming
  • Respect voor lichamelijke integriteit
  • Vrije partnerkeuze
  • Keuzevrijheid om wel of niet seksueel actief te zijn
  • Seksuele relaties met wederzijdse instemming
  • Huwelijk of partnerschap met wederzijdse instemming
  • Keuzevrijheid om wel of niet kinderen te krijgen en wanneer
  • Het nastreven van een bevredigend, veilig en plezierig seksleven


Zien jullie verschillen tussen de door jullie verzamelde normen en de rechten zoals die door de WHO zijn vastgelegd?
Zo ja welke?

3. Zijn er op school afspraken over seksueel gedrag?

Bespreek de volgende situaties.
Formuleer met een groepje hoe jullie zouden willen dat de situatie wordt opgelost.
Moeten er (meer) vaste afspraken of regels komen op jullie school?

Situatie 1
Twee leerlingen zijn sinds kort een stel. Ze kunnen niet van elkaar afblijven.
In de pauze in de kantine zoenen ze elkaar innig en strelen ze elkaar over de rug en billen.
Er zijn leerlingen die zich zichtbaar aan het zoenende stel storen.

Situatie 2

“De docent ging met zijn hand langs mijn rug op een seksuele manier.
Ik voelde me vies en kreeg rillingen, best eng.
De hele klas zat erbij, maar niemand had iets door omdat het een kleine beweging was.”

Situatie 3

“Ik heb een sexy selfie gestuurd naar mijn vriendje, gewoon om te teasen.
Hij deelde de foto met zijn vrienden. Nu voel ik me slecht en ik schaam me kapot.
Mijn mentor zei van de week nog dat je nooit naaktfoto’s van jezelf moet versturen.
Ze zal wel denken: ‘dom mens, eigen schuld’. Ik durf dit echt nooit te melden.”

Situatie 4
De docent feliciteert een jarige leerling met een handdruk. De medeleerlingen roepen: “Zoenen! Zoenen!”