Boek 6 - havo 4



Boekverslag Nederlands De ontsnapping

Bas van Duijnhoven

Gebruikte editie

Op 15 februari 2006 ontving de schrijfster uit handen van Jan Mulder en Linda de Mol de eerste druk van haar derde roman "De ontsnapping". De gebonden uitgave telt 295 bladzijden en werd uitgegeven door Foreign Media Group. Op de voorkant staat een vrouw met een fraai lichaam in een witte bikini die onder water naar boven zwemt. De foto zal de hoofdfiguur verbeelden die in het boek een midlifecrisis beleeft en haar lichaam laat verbouwen.



Genre

De roman hoort tot de schelmenromans. Bijzonder is wel dat het een vrouw is die de avonturen beleeft. Vanwege de inhoud (vrouw zoekt droomprins met vooral een groot geslachtsdeel) kan de roman m.i. tot het genre van de chicklit worden gerekend. Het boek wordt ook op de site van Ckicklit.nl besproken.


Structuur en verhaalopbouw

De roman heeft vier delen, die elk worden onderverdeeld in een aantal genummerde, maar niet getitelde hoofdstukken. Aan de eerste drie delen gaat steeds een kort stukje tekst vooraf dat betrekking heeft op de dood en de begrafenis van broer Jimmy. Aan Deel IV "Paul" gaat een kort briefje van haar echtgenoot Paul vooraf, waarin hij vraagt om terug te keren naar huis.

De delen hebben een eenvoudige titel. (zie hiervoor de samenvatting van de inhoud) De vertelwijze van de roman is overwegend chronologisch. Alleen in Deel III "Romeo" worden twee hoofdstukken in flash backs weergegeven. Julia de Groot vertelt daarin hoe haar broer zijn laatste adem uitblies en hoe zij hem daarbij een handje geholpen heeft.

De roman heeft een opening in handeling en een gesloten einde. Haar man Paul maakt Julia duidelijk wat zijn besluit ten aanzien van haar terugkeer is.



Perspectief

De vertelster van de roman is de 36- jarige en 1 m. 70 lange Julia de Groot. Ze vertelt in de o.t.t. als ikvertelster. In twee flashbacks in Deel III schrijft ze in de o.v.t. De onwetende lezer gaat dus aan haar hand een avontuur beleven. In de flashbacks verneemt hij wat er negentien jaar geleden gebeurd is.






Samenvatting van de inhoud



Deel I Ik ga weg (blz. 13-70)

Julia de Groot ligt in bed naast haar echtgenoot Paul en is verdrietig gestemd over haar vastgelopen huwelijk. Haar man Paul kan haar nauwelijks meer seksueel bevredigen. De oorzaak ligt in de grootte van zijn penis. Hij heeft een micropenis en na de bevallingen van haar twee kinderen is Julia toch wat "ruimer" geworden. Een andere oorzaak is dat ze wat het huishouden betreft door Paul een aantal vaste regels opgelegd heeft gekregen, waardoor het leven haar allemaal benauwt. Ze overweegt om weg te gaan. Ze wil wel iets anders. Ze heeft een parttime baan bij haar vader bij wie ze als boekhouder werkt. Haar vader en moeder leven gescheiden van elkaar. Ze heeft nog een zus die veel reist en op negentienjarige leeftijd is haar broer Jim aan kanker gestorven. Zij zelf was toen zeventien jaar.

Julia heeft het trouwens in haar leven met mannen en penissen helemaal niet getroffen. Voordat ze met Paul trouwde heeft ze alleen maar vriendjes gehad met kleine penissen. Een

neger die ze op kermis had ontmoet en met wie ze het graag had willen doen (alle negers hebben toch een grote?) bleek een mislukking te zijn. Ook de rozengeur en maneschijnsituatie als moeder herkent Julia niet meer. Naarmate haar kinderen ouder worden, lijkt ze steeds meer slechte dingen van de kinderen te zien. De kinderen vragen waar Julia heengaat, maar die weet zelf nog niet waarheen ze moet gaan om los te komen van haar huwelijk. Paul reageert woedend op de mededelingen dat ze nog steeds van plan is om te gaan.

Op de bewuste dag neemt ze afscheid van haar kinderen en laat ze zich met een taxi naar de zaak van haar vader brengen. Ze vraagt aan hem of ze de auto van Jimmy (haar overleden broer) mag gebruiken. Vlak voor zijn dood had haar vader deze aan Jimmy cadeau gedaan. Het mag en ze rijdt ermee naar het huis van haar moeder. Die is na de dood van haar zoon fanatiek religieus geworden. Ze vertelt aan haar moeder dat ze van plan is om er tussenuit te knijpen. Uiteraard is haar moeder niet erg enthousiast. Ze vertelt Julia dat het goed gaat met de dode Jimmy in de hemel. In de auto terug heeft ze een gesprek met Jimmy. Bij zijn dood hadden ze samen afgesproken dat hij regelmatig contact met haar zou zoeken en haar adviezen zou geven om het leven door te komen. Jimmy heeft tijdens zijn leven een hekel aan zijn vader gekregen, toen die het gezin in de steek had gelaten. Tijdens zijn leven had hij hem daarna niet meer gezien. Julia parkeert de auto op Schiphol en loopt naar de luchthaven.



Deel II Casa de Crianca (Het huis van het Kind) (blz. 75-139)

Ze heeft geboekt voor Portugal. Op Schiphol was ze nog gebeld door de kinderen via haar mobiel. Haar kinderen en Paul blijven de komende dagen nog heel veel bellen en onbenullige vragen stellen. Het irriteert haar mateloos, want zo kan ze natuurlijk de band met thuis helmaal niet doorknippen. Eerst neemt ze haar intrek in een hotel in Faro. Het leven kan voor haar beginnen. Ze denkt dat alle mannen op haar zitten te wachten, maar dat pakt de eerste dag al heel verkeerd uit. Ze ziet een prachtige neger bij de balie van het hotel, die de receptie heel hautain behandelt. Maar de macht die hij uitstraalt, trekt haar aan. Als hij zijn mobieltje vergeet, gaat ze hem achterna, maar hij toont nauwelijks belangstelling voor haar.

De volgende dag rijdt ze naar een kustplaatsje, waar ze een peperdure bungalow huurt. Het huren van de villa kost 2800  per week, maar ze heeft geld genoeg. Ze heeft geld belegd voor haar vader om diens pensioengat te dichten, maar de koersen gingen een aantal jaren zo goed dat ze een deel van dat geld voor zichzelf had gehouden. Bij het vertrek had ze Paul nog 10.000   gegeven en zelf heeft ze een flink bedrag ter beschikking. De villa is een architectonische schoonheid, maar eigenlijk veel te duur voor wat ze krijgt. Nu kan de queeste naar mannen beginnen, maar dat valt vies tegen. De discogangers zijn allemaal veel jonger en lijken totaal geen belangstelling voor haar te hebben. Een keertje wil een 17-jarig ventje haar wel "tongen", maar daarna gaat hij toch snel met zijn vriendje mee naar de volgende disco.



In een discotheek ontmoet ze Lotus, een kennis van vroeger en die maakt het haar wat gemakkelijker. De cocane die ze krijgt, stemt haar humeur beter en in de loop van de avond ziet ze twee dwergen. Als ze ook nog een xtc-pil slikt, wordt alles nog veel rooskleuriger en ze wil twee Duitse dwergen (Wolfgang en Heinz) mee naar de villa nemen om seks met hen te bedrijven. Maar in de villa aangekomen, wordt ze toch weer nuchter en lijken de dwergen toch niet de ideale sekspartners voor haar te zijn. Maar ja, bij hen is het vuurtje ontbrand en ze weigeren het huis te verlaten. Julia belt Eddie, een soort huismeester, en vraagt hem als haar echtgenoot in de villa te komen optreden. Ze doet net alsof ze een beroemde Nederlandse actrice is, die aan het repeteren is voor een toneelstuk. Eddie komt, de dwergen maken dat ze wegkomen, maar niet nadat ze haar hebben toegevoegd dat ze toch niet van plan waren met haar te neuken, omdat ze hangtieten, een dikke komt en rimpels heeft. Dat hakt er wel in bij Julia. Omdat ze ook nog steeds wordt opgebeld door de kinderen en Paul, besluit ze het anders aan te pakken. Van een oude Portugees koopt ze voor 250  een semafoon. Ze belt nog een keer dat alleen in hoognodige gevallen haar semafoon gebruikt mag worden . Haar mobiele telefoon wil ze niet langer gebruiken en ze laat de simkaart van het apparaat in zee verdwijnen. Het is te vergelijken met de symbolische handeling van het begin van haar Portugese verblijf. Ze heeft de dropzak die ze van haar dochter kreeg weggegooid en de fotos van de kinderen verscheurd en opgegeten.

Als ze terugkeert op het strand, ziet ze Jimmy zitten. Hij glimlacht naar haar en belooft op haar kleren te passen.



Deel III Romeo (blz. 145-278)

De boodschap van de dwergen heeft wel indruk gemaakt op Julia: hangtieten, een dikke kont en rimpels. Dat zal de reden zijn waarom er zo weinig mannen naar haar kijken. Van haar vriendin Lotus krijgt ze het advies om naar een plastisch chirurg in Belgi te gaan. Dat doet ze en ze vliegt naar Brussel, waar ze een afspraak maakt met een plastisch chirurg. Die doet haar een aanbieding om voor 15000  het een en ander aan haar lichaam te verbouwen. Als ze er foto뀒s voor publicatie van mogen maken, krijgt ze als bonus gecorrigeerde schaamlippen. Daar stemt ze mee in. De operaties vallen tegen qua pijn, ze is bont en bauw van de liposucties, maar het resultaat mag er zijn. Na een maandje kan ze weer terug naar Portugal als een nieuwe barbiepop. Ze ziet er fantastisch uit, koopt nieuwe kleren en bikinis en wacht af tot dat er een nieuwe categorie mannen op haar afkomt.



Wanneer ze op een avond in een restaurant zit, vraagt een man of hij bij haar aan het tafeltje mag komen zitten. Het blijkt de neger te zijn die ze in Faro al ontmoet had, maar die toen geen oog voor haar had. Ze raken in gesprek en Julia gaat erg ver door te suggereren dat ze die avond met elkaar naar bed zullen gaan. Romero is echter een professional. Hij werkt als pornoacteur in de Amerikaanse bedrijfstak en hij vermoedt dat Julia hem daarvan kent. Ook heeft hij een escortservice, waarbij hij voor veel geld seks aan hunkerende vrouwen biedt. ZoҒn man heet een gigolo. Julia wil hem wel inhuren, hoewel ze had verwacht dat de mannen nu wel voor haar nieuwe lichaam zouden vallen. Rome gaat mee naar de villa van Julia en geeft daar een promotieshowtje weg. Hij doet een striptease voor haar en vooral de maat van zijn geslachtsdeel bevalt haar wel. Ze draagt hem op een offerte uit te brengen. Hij noemt een bedrag van 6000  per week. Dat vindt ze wel te gortig. In ieder geval blijft Rome in de villa slapen en tegen de ochtend komt het tot de eerste vrijpartij. Voor Julia gaat er een wereld open en ze geniet met volle teugen. Het gebeurt dan ook enkele keren achter elkaar. Ze weet nu wat ze al die tijd gemist heeft.

Intussen praten beiden met elkaar en Julia schrijft haar grote geheim op de laptop van Romeo.

Negentien jaar geleden heeft Jimmy aan haar gevraagd hem te helpen met euthanasie. Zijn moeder was van mening dat je de hand van God niet mocht helpen en was er eigenlijk tegen geweest. Op de ochtend dat de formele euthanasie zou plaatsvinden, gaat Julia naar de kamer van Jimmy. Die vraagt haar hem met een kussen te doden. Eerst laat hij haar nog een gedicht van de Finse dichter Turkka voorlezen, dat als inhoud de naderende dood heeft. Daarna smoort ze hem. Hij belooft haar voor zijn dood dat hij voor haar als een gids in het leven zal zijn en dat ze elk moment van de dag moet genieten. Even stribbelt Jimmy nog tegen, maar dan kan ze hem toch om het leven brengen. Hij ligt er verder vredig bij; blijkbaar komt er geen onderzoek naar de doodsoorzaak. Romeo praat met Julia over deze netelige kwestie.

Dan na zeventien dagen komt er toch min of meer de klad in hun relatie. Julia wil weer terug naar haar kinderen. Op de dag van het afscheid komt Romeo haar slaapkamer binnen en hij neemt haar ruw van achteren (anale seks). Ze beschouwt dat als een verkrachting. Het maakt het afscheid wat gemakkelijker, vindt Romeo. Als Julia naar een reisbureautje gaat om een terugvlucht naar Nederland te boeken, merkt ze dat al haar geld en haar credit cards gestolen zijn. Een leuk souveniertje van Romeo. Ze heeft helemaal niets meer en ze moet een oude vriend van Jimmy bellen om te regelen dat ze weer over geld beschikt en een ticket kan bestellen. Die is bereid dat te doen en zo kan ze naar Nederland terug vliegen.



Tussen deel III en IV staat een kort briefje afgedrukt van Paul die haar op 9 maart 200X vraagt terug te keren, want hij is bereid zijn huwelijk en seksuele relatie te redden.



Deel IV Paul (blz. 283-295)

Patrick komt haar afhalen van Schiphol. (m.i. een omissie van de schrijfster: op de heenweg was ze toch met de auto van Jimmy naar Schiphol gereden?) Ze is hem dankbaar dat hij haar heeft willen helpen met geld. Romeo heeft haar credit card inmiddels voor 6000 _ geplunderd (het bedrag dat ze afgesproken hadden voor een week escort) Ze drinken wat met elkaar op Schiphol Plaza. Maar Patrick is een te gewone man voor haar. Vroger was hij al verliefd op haar, maar ook toen zag ze hem niet zitten. Hij zet haar thuis af en Isabel doet open. Eerst herkent ze haar moeder nauwelijks, maar dan is ze toch wel blij dat haar moeder weer terug is. Ze gaan samen naar Jim. Die is nog steeds een beetje boos.

Maar de reactie van Paul verrast haar het meest. Hij is nog steeds boos en verwijt haar van alles. De kinderen willen wel dat ze blijft, maar als ze samen zijn, vertelt Paul haar iets over de vriendin van Julias vader (die inmiddels een beroerte heeft gehad). Haar vader heeft haar meegenomen uit Thailand: ze is 28 jaar en mooi en zorgzaam. Paul en deze Mae hebben elkaar in de afgelopen weken beter leren kennen en daarna elkaar getroost. Paul voelt meer voor deze nieuwe vlam en weigert Julia een nieuwe kans te geven. Ze probeert het nog een keer, maar Paul antwoordt dat hij weet hoe ze in elkaar steekt. Boontje lijkt hiermee om haar loontje te komen.



Recensies

Er zijn direct na de datum van uitgifte veel recensies in de kranten te lezen. Ook belangrijke kranten als Trouw, Het Parool en De Volkskrant publiceren over deze mogelijke nieuwe bestseller van Heleen van Royen.



Op woensdag 16 februari 2006 heeft Het Parool een primeur met de recensie van Marjolijn Cocq onder de titel: "Teveel knuppels in het hoenderhok": Van Royen beukt de taboes er in razend tempo doorheen, met een toon die van het wrang-sarcastische naar bitter en grimmig is omgeslagen. 'Het is verschrikkelijk, verrukkelijk, het is plat, hilarisch, het is heerlijk... Het is de nieuwe Van Royen', prijst haar website aan.

Vooral op dat hilarische is wel heel veel af te dingen. Er valt, in tegenstelling tot bij "De gelukkige huisvrouw" en de "Godin", bar weinig te lachen met "De ontsnapping". Een retestrak boek is het wel geworden, zo strak als Julia na haar plastische chirurgie. En vooral een hard boek. Met een heldin die zo doorslaat dat ze weinig compassie meer oproept, en weinig meer van de herkenning waardoor van Royens eerdere romans zo aansloegen. Kwestie van te veel knuppels in ҩn hoenderhok.



Twee dagen na de releasedatum (vrijdag 17 februari 2006 ) bespreekt Arjen Peters in De Volkskrant de derde roman van Van Royen. De titel van zijn recensie is alleszeggend: "Julia zoekt Romeo met genotknots". Hij beschrijft vrij uitvoerig en enigszins sarcastisch de inhoud en besluit met: "Daar zit ze dan, een afgewerkte oudere blondine, sniffend tussen de scherven. 'Laten we praktisch blijven', stelt ze haar man voor. Die stelt zich daar iets anders bij voor. Er is geen ontsnapping weggelegd voor wie niet slim is. Les 1 uit de eeuwenoude picareske traditie, waaraan Heleen van Royen haar platte, provocatieve feminiene variant had kunnen toevoegen, als zij wl 'zo'n lezer' was geweest. Maar niks hoor. Julia mag even gebruikmaken van Romeo, maar die trekt zelf aan het langste eind. Wat wil je, met zo'n geschut tussen je benen.



In Trouw van zaterdag 18 februari is ook Jann Ruyters toch over de literaire kwaliteiten van Heleen van Royen niet al te positief. "Van Royen is op haar best in de waanzin: de dronken nacht met de twee dwergen in de Portugese villa, de operaties aan borsten, billen, dijen en hun bloederige gevolgen. Het is bizarre slapstick waar een onrust onder giert die ook beklemmend werkt. Ook Van Royen soms geestige, soms alleen maat stoere praat over seks, mannen en hun al dan niet behagende lid, treft mooi de rusteloze ziel van haar op hol geslagen hoofdpersoon.

Mis gaat het in dit boek, net als in Van Royens eerdere romans, als de ontsporing niet meer alleen op moet jagen, maar je echt moet gaan raken. De passages over de dood van haar broer, Julia
s snelle meningen over het leven, wereld, schuld en verlies, scheren in banaliteit langs je heen: 'Amadeus is de beste film aller tijden, wat je redt is de liefde voor je kinderen'. Ja, het zal wel."



Over de schrijfster

(bron:  website Heleen van Royen)



Heleen van Royen wordt op 9 maart 1965 als Helena Margaretha Kroon geboren in Slotervaart, Amsterdam-West. In 1983 doet Van Royen eindexamen VWO. In 1984 wordt ze ingeloot voor de School voor de Journalistiek in Utrecht, waar ze in 1987 afstudeert. Na haar studie werkt Van Royen bij als redacteur bij Haarlems Dagblad, als verslaggever bij Radio Noord-Holland en als freelancer bij diverse tijdschriften.

Heleen van Royen debuteerde in 2000 met de kaskraker "De gelukkige huisvrouw", waarvan tot op heden meer dan 125.000 exemplaren zijn verkocht. Haar debuutroman is vertaald in acht landen en werd internationaal lovend ontvangen. Theatergezelschap Het Vervolg voerde de gelijknamige bewerking van haar boek met veel succes op in heel Nederland, en een film is in de maak. Heleen van Royen schreef tevens wekelijks een spraakmakende column in Het Parool en op Planet Internet.



Haar tweede roman "Godin van de jacht:  verscheen in 2003. Ook Godin van de jacht is een ware kaskraker. Met inmiddels meer dan 200.000 exemplaren verkochte exemplaren, is "Godin van de jacht" de best verkochte roman van 2003. De film- en vertaalrechten zijn ook al verkocht.

Heleen van Royen is sinds 1992 getrouwd met Ton van Royen. Het echtpaar heeft een dochter en een zoon.

De schrijfster vertrekt in de zomer van 2005 met haar kinderen Olivia van 13 en Sam van 9 stiekem naar Portugal. "Ik heb me officieel uit laten schrijven. Ik ben echt weg uit Nederland." Het vertrek heeft haar opgelucht: "Nederland is een prima land, maar iedereen zit wel op iedereen te letten. Elke zin die je uitspreekt is maandenlang stof tot discussie. Hier speelt dat allemaal niet. Heerlijk!" Heleen is gemigreerd, maar haar echtgenoot Ton pendelt nog heen en weer. "Hij is hier vaak. Ons vertrek was zijn idee. Maar hij kan er nu het minst van genieten." Ze heeft het beste van twee werelden. Echtgenoot SBS-tv-gezicht Ton is er zo vaak mogelijk en de kinderen wonen bij haar. "Los van alles en iedereen heb ik hier een jaar lang gewerkt aan mijn derde boek. Het was een zware bevalling, maar het is een mooi kind geworden. Na drie boeken weet ik het eindelijk zeker: dit is wat ik het beste kan, dit is mijn weg. Ik ben schrijfster."